ÇOCUK TESLİMİ VE ÇOCUKLA KİŞİSEL İLİŞKİ 2024 USULÜ
5.Yargı Paketi olarak bilinen 7343 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun uyarınca; çocuk teslimi veya çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair aile mahkemeleri tarafından verilen ilam veya tedbir kararlarının, çocuğun üstün yararı esas alınarak, Bakanlıkça adliyelerde kurulan “Adli Destek Ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri” tarafından yerine getirilmesi öngörülmüştü.
Bugüne kadar İcra Müdürlükleri tarafından yerine getirilen bu işlemlerin çocuklar yararına dizayn edilen teslim mekânlarında uzmanlar veya rehber öğretmenler eşliğinde yerine getirilmesi ile birlikte, boşanma süreci ve sonrasında yıpranan çocukların ikincil örselenmelerine mahal verilmemesi amaçlanmıştı.
UZMANLAR EŞLİĞİNDE TESLİM MEKÂNLARINDA ÇOCUKLA KİŞİSEL İLİŞKİ
Bu işlemler, çocuğun üstün yararı gözetilerek ve çocuk merkezli bir yaklaşımla yerine getirilecek. Çocuk dostu dizayn edilen uygun teslim mekânlarında uzmanlar tarafından zorla değil, taraflarla ve çocuklarla iletişim kurularak, daha çok rızaya dayalı olarak yerine getirilecek. Taraflardan ücret talep edilmeyecek. Yapılacak tüm masraflar Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanacak. Öncelikle çocukla ve taraflarla iletişim kurulacak çocukların beklentileri, eğitim ve öğretim hayatları gözetilecek. Taraflara doğru ebeveynlik rolleri ve bu süreçte nasıl davranmaları gerektiği konusunda danışmanlık verilebilecek.
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK ?
– Aile mahkemeleri tarafından kişisel ilişki tesisine ilişkin kararların verilmesi sürecinde taraflara; kararın gereklerine uymamaları halinde çocuğun üstün yararına aykırı olmamak kaydı ile velayetin değiştirilebileceği hatırlatılacak.
– Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki taleplerinin rıza ile yerine getirilmemesi halinde hak sahibi ebeveyn, Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüklerine (ADM) başvuracak.
– Başvuru sonrasında uzmanlar, taraflarla her türlü iletişim vasıtasıyla irtibata geçecek.
– Çocuğun üstün yararı uyarınca sürecin ne şekilde yürütülmesi gerektiği konusunda taraflara rehberlik edilecek.
– Mahkeme kararı ve kararda belirtilen takvim anlatılarak, bu karara uyma gerekliliği açıklanarak çocuklarını mahkeme kararında belirtilen gün ve saatte belirlenen çocuk teslim mekânına getirmeleri istenecek.
– Yükümlü ebeveynin çocuğu teslim mekânına getirmesi ile birlikte çocuk uzman veya öğretmenler tarafından hak sahibi ebeveyne teslim edilecek.
– Yapılacak tüm iş ve işlemler tutanağa bağlanacak.
– Farklı nedenlerle göstermeme eğilimi ile karşılaşılır ise, bunun ayrı bir dava konusu olabileceği ve velayete ilişkin bu davada göstermeme olgusunun aleyhe delil olarak kabul edilebileceği hatırlatılacak.
– Taraflara, aralarında yaşanabilecek çekişmelerin kendileri ve özellikle çocukları üzerindeki olumsuz etkileri konusunda bilgi ve danışmanlık verilecek.
– Çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair işlemlerin çocuğun üstün yararını koruyacak şekilde yerine getirilebilmesi, tarafların birbirleri ve çocukları ile aralarındaki sorunların uygun şekilde çözümünün sağlanabilmesi amacıyla uzmanların önerisiyle aile mahkemelerince, çocuklar ve anne/babalar hakkında danışmanlık tedbiri uygulanmasına karar verilebilecek.
– Bu izah ve açıklamaların olumlu karşılık bulmaması ve çocuğun mahkeme tarafından belirlenen görüşme takvimine uygun şekilde çocuk teslim mekânına getirilmeyeceğinin ifade edilmesi durumunda, sözlü olarak açıklanan bu uyarılar bir teslim emri düzenlenerek yazılı olarak da teslim yükümlüsüne tebliğ edilecek.
– Bu yazılı tebliğe rağmen teslim çocuğun üstün yararına aykırı olarak teslim gerçekleşmez ise, hak sahibinin şikâyeti üzerine Kanunun öngördüğü prosedürler işletilecek. Çocuğunu göstermeyen ve teslim mekânına getirmeyen ebeveynin şikâyet üzerine üç günden on güne kadar disiplin hapsi ile cezalandırılması gündeme gelebilecek.
«ÇOCUK GÖRÜŞME MERKEZLERİ»
“Çocuk Görüşme Merkezleri” çocukların anne/babaları kaliteli zaman geçirmesine imkân sağlayacak parklara, bahçelere, içerisinde sosyal, sportif ve kültürel faaliyetlerin yürütüldüğü yerler içerisinde ya da bu yerlere yakın konumlandırılıyor.
Ayrıca bu merkezlerde/mekânlarda içerisinde kitapların, dergilerin, her yaş grubuna uygun oyuncakların bulunduğu çocuk bekleme/oyun alanı, yetişkin bekleme odası, görüşme odası, bebek bakım odası gibi bölümler yer alıyor.
Özellikle ebeveyni ile iletişim sorunları yaşayan, aralarındaki ilişkinin kademeli şekilde ya da bir refakatçi eşliğinde sağlanmasının uygun olduğu değerlendirilen çocuklar ve ebeveynleri için bu mekânların kullanılması bekleniyor.
Uygun teslim mekânları konusunda bağımsız olarak oluşturulan “Çocuk Görüşme Merkezleri” yanında; Gençlik Merkezleri, Aile Yaşam Merkezleri, Sosyal Hizmet Merkezleri, Millet Bahçe Ve Odaları, Kreş ve Anaokulları gibi Sosyal Alanlar da öne çıkıyor.
İlk pilot uygulamalar 4 Nisan 2022 tarihinde hazırlıklarını tamamlayan illerde başlatılmıştı.
Bu Konuda Bir Kanun Yönetmelik Var mı ?
ÇOCUK TESLİMİ VE ÇOCUKLA KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASINA İLİŞKİN İLAM VE TEDBİR KARARLARININ YERİNE GETİRİLMESİNE DAİR YÖNETMELİK VARDIR. İlgili Yönetmelik linkini ekliyoruz
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=39656&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
Bursa ilinde çocuk Teslim Merkezi Mevcut Mu ?
Evet Bursa ilinde çocuk teslim merkezi mevcut olup , Bursa Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğü‘nün numarası olan 0 501 725 34 51 Hafta içi Mesai Saatleri içerisinde Hafta sonu, resmi tatiller ve bayramlar da saat 09:00 ile 20:00 saatleri içerisinde aranarak ilgili merkezden bilgi ve randevu alabilirsiniz.
Çocuk Gözlem Merkezi Konularında Alabileceğiniz Hukuki Destekler nelerdir ?
Her ne kadar kanun lafzında çocuk gözlem merkezleri kurulmuş olup ebeveynlerin görüş saatlerinde çocuklarını ortak alana getirmesi ile şeffaf bir süreç işleyeceği gösterilmişse de uygulamada bu durum zorlu bir süreç olmaktadır. Bunları birkaç başlık altında inceleyeceğiz.
1-Öncelikle taraflar arasında bir çatışma durumu yoksa çocuk gözlem merkezine bile gerek kalmaksızın bu sorunlar çözülmektedir. Bu konuda bir problem yoktur.
2- Taraflar arasında problem olduğu dönemlerde ise bu süreç sancılı bir hal almakta olup çocuk gözlem merkezleri devreye girmektedir. Çocuk gözlem merkezinin daveti üzerine taraf çocuğu gözlem merkezine getiriyorsa bu konuda bir problem yine yoktur. Ebeveynler tarafından görüş sağlıklı bir biçimde yürütülmektedir.
3- Uygulamada tarafları ve bizleri en çok yoran husus çocuğun gözlem merkezine getirilmemesi ya da çocuğun dışarıdan baskılar sonucunda çocuk gözlem merkezine gitmek istemeyeceği bir hale getirip ”çocuk ebeveyn ile görüşmek istemiyor ” diyip konuyu sürüncemede bırakmaktır.
- Uygulamada en çok bu konuda problem yaşamaktayız. Bu sebeple çocuğunun psikolojisini daha çok etkilememek adına aylarca hatta yıllarca çocuğunu göremeyen ebeveyn vardır. Bu görüşmeme hali kronikleşerek çocuğun anne ya da babasından uzakta büyümesine ve günden güne yabancılaşıp ebeveynini düşmanca hissetmesine sebep olmaktadır. İşte burada yapılacak olan hukuki adımalar ile sizlere yardımcı olmaya çalışıyoruz Şöyle ki ;
- Adım Olarak Çocuk gözlem merkezine Mahkemenin ilam veya tedbir kararına istinaden hak sahibi (Anne – Baba ) müdürlüğe doğrudan kendisi başvurabileceği gibi vekâletnamesi bulunan avukatı vasıtasıyla da başvur yapılır.
- Adım olarak Dosya açıldıktan sonra taraflarla iletişime geçme işleminde kimler görev almaktadır ADM bulunan adliyelerde ADM müdürü tarafından görevlendirilen uzman iletişim geçmektedir ADM bulunmayan yerlerde ise teslim işlemlerini yapmak üzere Bakanlıkça belirlenen hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüklerinde ilgili yazı işleri müdürü tarafından görevlendirilen zabıt kâtibi taraflarla iletişimi sağlanır.
- Adım olarak somut duruma göre makul süre içerisinde yükümlü birkaç kez aranarak bu husus tutanağa bağlanır. Burada önemli olan mahkeme kararında belirtilen gün ve saatte çocuğun görüşme merkezinde hazır edilmesi için gönderilecek teslim emrinin tebliğ edilme sürecinin kaçırılmamasıdır.
- Adımda en çok sorulan sorulardan biri ise Çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin ilamın veya tedbir kararının yerine getirilmesi sürecinde yükümlünün çocuğu görüşme merkezine getirdiği, ancak çocuğun direnç gösterdiği durumlarda ne yapılması gerektiğidir. Şöyle ki ; Yönetmeliğin 39. maddesinde ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, kişisel ilişki kurma sürecinde çocuğun hak sahibi ile görüşmeyi reddetmesi hâlinde hak sahibi ile çocuğun görüşebilmesini temin etmek amacıyla uzman veya öğretmen tarafından öncelikle çocukla ve taraflarla ayrı ayrı görüşmeler gerçekleştirilir. Buna rağmen çocuğun görüşmeyi kabul etmemesi hâlinde bu durum gerekçeleri ile birlikte ayrıntılı şekilde tutanak altına alınır. Çocuğun görüşmeyi kabul etmemesine neden olan sorunların tespiti ile bu sorunlara ilişkin çözüm önerileri geliştirilmesi amacıyla uzman veya öğretmen tarafından çocuk, hak sahibi ve yükümlü ile görüşmeler yapmak üzere bir plan hazırlanır. Hazırlanan plan hak sahibi ve yükümlüye bildirilir. Hazırlanan plan uyarınca en geç bir sonraki kişisel ilişki tarihine kadar uzman veya öğretmen tarafından çocuk, hak sahibi ve yükümlü ile görüşmeler gerçekleştirilir. Ancak bu süre on beş günü geçemez. Bu süreçte taraflara çocuğun sağlıklı gelişimi açısından sorumlulukları hatırlatılarak, çocuk ile tarafların iletişim becerilerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar gerçekleştirilir. Çocuk ve hak sahibi arasındaki kişisel ilişkinin sonraki dönemde uygun şekilde gerçekleşmesi için uzman veya öğretmen tarafından gerekli mesleki müdahalelerde bulunulur. Uzman veya öğretmen tarafından yapılan gözlem ve tespitler neticesinde çocuğun üstün yararı uyarınca çocuk, hak sahibi veya yükümlü hakkındaki önerilere hazırlanan değerlendirme raporunda yer verilir.
- Adım ise yükümlünün çocuğu getirmemesi yahut getirmeyeceğini beyan ettiği haldir Şöyle ki ; Çocuk teslimine ilişkin mahkeme kararının yerine getirilmesi için başvurulduğunda yükümlü ile her türlü iletişim vasıtasıyla irtibata geçilir. Yükümlüyle irtibat kurulama veya yükümlü çocuğu getirmeyeceğini beyan ederse yahut yükümlü çocuğu belirlene yere getirmezse müdürlükçe derhâl yükümlüye, çocuğun teslimine dair teslim emri tebliğ edilir. Bu teslim emrinde şu hususlar yer alır *Müdürlük tarafından belirlenen gün ve saatte çocuğu emirde belirtilen yere getirmek zorunda olduğu.*Çocuğu emirde belirtilen yere getirmesine engel teşkil edecek derecede haklı bir mazereti varsa teslim gününden önce müdürlüğe bildirimde bulunarak çocuğun müdürlükçe alınmasını talep etmesi gerektiği. *Çocuğu getirmez veya haklı mazereti nedeniyle müdürlükçe alınmasını talep etmezse, çocuğun, uzman veya öğretmen marifetiyle gerekirse kolluktan yardım alınarak ve zor kullanılmak suretiyle teslim alınacağı. * Emrin gereğinin yerine getirilmemesi hâlinde disiplin hapsiyle cezalandırılacağı. *Müdürlükçe yapılan iş ve işlemlere karşı, öğrenme veya tebliğ tarihinden itibaren bir hafta içinde, işlemi yapan müdürlüğün bulunduğu yer aile mahkemesine şikâyette bulunabileceği hususları yer almalıdır . Teslim emrinin usulüne uygun tebliğ edilmesi halinde bir kez tebliğ edilmesi yeterlidir
- Adım olarak gerekli durumlarda Aile Mahkemesinden Danışmanlık tedbiri uygulaması istemekteyiz çocuğun üstün yararını koruyacak şekilde yerine getirilebilmesi amacıyla çocuk, hak sahibi veya yükümlü hakkında müdürlüğün önerisi üzerine aile mahkemesince danışmanlık tedbiri uygulanmasına karar verilebilir. Çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair kararların yerine getirilme sürecinde çocuk, hak sahibi veya yükümlünün danışmanlık hizmetine ihtiyaç duyduğunun tespiti hâlinde ilgili uzman veya öğretmen tarafından bu durum tutanağa bağlanarak müdürlüğe bildirilir. Müdürlük, yükümlünün teslim emrine ilk aykırı hareketinde aile mahkemesinden yükümlü hakkında danışmanlık tedbiri uygulanmasını talep eder.
- Püf noktası çok olan ve çocukların psikolojisini derinden etkileyebilecek bu konularda sürecin en şeffaf ve gürültüsüz ilerleyebilmesi adına başta Bursa olmak üzere Türkiye çapında Hukuki destek almak isterseniz Av. Enes Sencer’e ulaşabilirsiniz. İlgili konu özetin özeti olup taraflar arasında uzaklaştırma kararı olması durumları , çocuğun özel durumları , kısıtlılık vasilik , 3. bir akraba tarafından teslim alınma özel pedagog gibi konuların her birinin analizinin yapılıp sürece göre bir yol haritası çizilmesi gerekmektedir.
