loader image

Açık Cezaevine Geçme Şartları

Makale İçeriğimiz

Açık Ceza İnfaz Kurumlarının Tanımı ve Amaçları

Açık ceza infaz kurumları (açık cezaevi), Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun (CGTİHK) m. 14 kapsamında, hükümlülerin rehabilitasyonu, iş gücüne katılımları ve mesleki becerilerinin geliştirilmesine öncelik veren, firar önleme amacı gütmeyen ve dış güvenlik personeli bulunmayan, yalnızca iç gözetim ve denetimle sınırlı güvenlik önlemlerine sahip tesisler olarak tanımlanmaktadır. Bu kurumlar gerektiğinde kadınlara ve gençlere özel olarak düzenlenebilir.

Açık Cezaevine Geçiş Şartları

Açık cezaevine geçiş şartları, açık cezaevine ayrılma yönetmeliği ile düzenlenmiştir. Yönetmelikle kimlerin kapalı cezaevine girmeden doğrudan açık cezaevine geçiş hakkı olduğu, kimlerin kapalı cezaevinden açık cezaevine ayrılma hakkına sahip olduğu ve açık cezaevine geçiş hakkı olmayan hükümlülerin kimler olduğu ifade edilmiştir.

Açık Cezaevi Başvuru Süreci oldukça detaylı ve uzmanlık gerektirir bir biçimde düzenlenmiştir. Mahkumlar eğer aşağıda belirtilen haklara sahip iseler  belirlenen başvuru süreçlerinden geçerek  açık cezaevine geçiş talebinde bulunabilirler. Başvurunun kabul edilmesi için gereken belgeler ve şartlar, ilgili yasal düzenlemelere bağlı olarak değişiklik göstermektedir.  

AÇIK-KAPALI CEZAEVİ AYRIMI NEDİR ? 

Öncelikle Kapalı cezaevi ile Açık cezaevi arasındaki farka kısaca değinmek gerekirse; Kapalı cezaevleri; güvenlikleri en üst derecede olan, içten ve dıştan koruma ile görevli personeli bulunan ve dışarıya temasa imkân vermeyen cezaevleridir. Kapalı cezaevlerinde tutulanların gerek açık görüş gerekse kapalı görüş hakları ile telefonla görüşme hakları son derece sınırlıdır.
Açık cezaevleri ise; güvenlikleri daha esnek olan, hükümlülerin belli zamanlarda dışarıya çıkmasına dahi izin verilen cezaevleridir. Açık cezaevlerinin amacı, kişiyi topluma kazandırmaktır. Bu nedenle, ceza miktarının azlığı veya belli bir kısmının kapalı cezaevinde infaz edilmiş olması halinde, iyi halli olan hükümlünün topluma yeniden dahil edilmesi amaçlanmaktadır.

Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Yerleştirilemeyecek Hükümlüler

Terör suçları, örgüt faaliyetleri ile ilgili suçlar ve cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar gibi belirli suç türleri nedeniyle mahkum olanlar veya iyi hali olmayanlar, öncelikle kapalı ceza infaz kurumlarında cezalarını çekmeye başlarlar. Ayrıca, ikinci defa mükerrer suç işleyenler ve koşullu salıverilme kararının iptal edilmesiyle cezası devam edenler de doğrudan açık ceza infaz kurumlarına alınmaz.

Doğrudan Açık Cezaevine Geçiş Şartları (md.5)

Doğrudan açık cezaevine geçiş hakkından kasıt, mahkumun kapalı cezaevine hiç girmeden aldığı cezanın miktarı veya niteliği nedeniyle doğrudan açık cezaevine konularak cezasının infaz edilmesidir. 3713 sayılı yasada tanımlanan terör suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar ile cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlarda doğrudan açık cezaevine geçme hakkı bulunmamaktadır.

Doğrudan açık cezaevine geçiş hakkı bulunun hükümlüler şunlardır:

  • Kasıtlı suçlardan üç yıl veya daha az hapis cezasına mahkum olan hükümlüler doğrudan açık cezaevine geçiş hakkına sahiptir. Örnek olarak  dolandırıcılık, hürriyeti tahdit, mala zarar verme, imar kirliliği , tehdit gibi suçlarda mahkumun aldığı hapis cezasının 3 yıl veya altında olması halinde doğrudan açık cezaevine geçiş hakkına sahiptir.
  • Cezaları yüksek güvenlikli cezaevlerinde veya kapalı cezaevlerinin yüksek güvenlikli kısımlarında infaz edilen hükümlüler, toplam cezalarının 1/3’ünü bu cezaevlerinde “iyi halli” olarak geçirip koşullu salıverilmelerine 3 yıl veya daha az süre kalınca açık cezaevine geçiş hakkını kazanabilirler.
  • Taksirli suçlarda ise beş yıl veya altında bir cezaya mahkum olan hükümlüler doğrudan açık cezaevine geçiş hakkına sahiptir. Örneğin, ölümlü trafik kazası veya iş kazası nedeniyle 5 yıl veya altında ceza alanlar doğrudan açık cezaevine geçiş hakkına sahiptir.
  • Hükümlü hakkında adli para cezası verildiği halde bu adli para cezası ödenmediği için hapis cezasına çevrilmişse bu ceza da doğrudan açık cezaevinde infaz edilir.
  • İcra-İflas Kanunu’nda düzenlenen icra iflas nedeniyle tazyik hapsine mahkum edilenler de doğrudan açık cezaevine geçiş hakkına sahiptir.
  • Ceza miktarı ne olursa olsun, örgütlü suçlar, örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar ve cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlarda doğrudan açık cezaevine geçiş hakkı yoktur. Örneğin, cinsel istismar suçundan 2 yıl ceza alan bir kişi ceza miktarı düşük olsa bile doğrudan açık cezaevine geçemeyecektir. 

Burada iki Temel Kuralımız Vardır 

Peki Bu İstisnalar Nelerdir ? 

***Cinsel saldırı suçu (TCK m.102),
***Cinsel İstismar Suçu (TCK m.103),
***Eşe karşı işlenen kasten öldürme veya kasten yaralama veya eziyet suçlarından (TCK m.82/1-d, m.86/3-a ve m.96/2-b) mahkum olanlar,
***Cezaları yüksek güvenlikli kapalı kurumlar veya diğer kapalı kurumların yüksek güvenlikli bölümlerinde infaz edilenlerden toplam cezalarının üçte birini bu kurumlarda iyi hâlli olarak geçiren ve koşullu salıverilme tarihine üç yıl veya daha az süre kalanlar,
Bu suçlardan mahkum olan bir kimsenin kapalı cezaevinden açığa geçiş yapabilmesi için, koşullu salıverilmesine en fazla 3 yıl kalmış olması gerekir. Kanun koyucu bu suçlarda öngörülen süreleri azaltarak; hükümlünün cezaevinde daha fazla yatırılmasını amaçlamış ve bu suçların caydırıcılığını arttırmayı hedeflemiştir.

Kimler Açık Cezaevine Ayrılamaz?

Bazı özel durumlarda ve bazı mahkumiyet türlerinde hükümlü hiçbir surette açık cezaevine ayrılamaz. Anılan durumlar incelendiğinde;

  1. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum olanların cezaları,
  2. Haklarında ikinci defa tekerrür hükümleri uygulananların cezaları,
  3. Haklarında iyi hal kararı verilse bile, infaz yasası madde 44 kapsamında 5 defa hücre cezası alıp üzerinden 1 yıl geçmemiş bulunanların cezaları,
  4. Terör ve örgütlü suçlardan hükümlü olup mensup oldukları örgütten ayrıldıkları idare ve gözlem kurulu kararıyla tespit edilmeyenlerin cezaları,
  5. Koşullu salıverilme kararı geri alınanların bu cezaları,
  6. Denetimli serbestlik tedbirinin ihlali sonucunda koşullu salıverilme tarihine kadar olan sürenin tamamı,
  7. Çocuk eğitim evleri hariç, kapalı kurumlardan firar edenler ile açık kurumlardan ikinci kez firar etmiş olanların, firar tarihinden önce kesinleşmiş olan cezaları ve koşullu salıverilme tarihine kadar kesinleşerek infazına başlanacak olan cezaları,
  8. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu gereğince verilen hapsen tazyik veya tazyik hapisleri dışında, diğer kanunlarda düzenlenen tazyik, disiplin veya zorlama hapislerinin tamamı,

Kapalı cezaevinde infaz edilecektir. Yine ceza evindeyken hakkında başka suçtan tutuklama kararı verilenlerle yaş, sağlık durumu, bedensel veya zihinsel yetenekleri bakımından çalışma koşullarına uyum sağlayamayacakları idare ve gözlem kurulu kararıyla saptananlar, bu durumları devam ettiği sürece açık kurumlara ayrılamaz.

Açık Cezaevine Geçiş İçin İdare ve Gözlem Kurulu Kararı Gereken Suç Tipleri Nelerdir ? 

Toplam on yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkûm olanlar ile terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından mahkûm olanlar hakkında yapılacak açık ceza infaz kurumuna ayırmaya, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazına ve koşullu salıverilmeye ilişkin değerlendirmelerde idare ve gözlem kuruluna Cumhuriyet başsavcısı veya belirleyeceği bir Cumhuriyet savcısı başkanlık eder. Ayrıca, idare ve gözlem kuruluna Cumhuriyet başsavcısı tarafından belirlenen bir izleme kurulu üyesi ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı il veya ilçe müdürlükleri tarafından belirlenen birer uzman kişi katılır. (5275 sayılı Kanun m.89/3).

Açık ceza infaz kurumuna ayırmaya, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazına ve koşullu salıverilmeye ilişkin olarak tutum ve davranışları olumsuz değerlendirilen hükümlülerin yeniden değerlendirilmeye tabi tutulma süreleri bir yılı geçemez.

Kapalı Cezaevinden Açık Cezaevine Ayrılmak İçin Talep Gerekir Mİ ? 

Kapalı cezaevinde bulunan hükümlü açık cezaevine geçmek istediğini yazılı bir dilekçe ile birlikte infaz kurumuna bildirdiği takdirde açık cezaevine geçiş işlemleri başlatılır. Hükümlünün talebi olmaksızın idare kendiliğinden mahkumu açık cezaevine göndermez. Başvuru süreci tamamlandıktan sonra, başvuru, ceza infaz kurumu tarafından değerlendirilir ve mahkumun açık cezaevine geçişine onay verilip verilmeyeceği belirlenir. Değerlendirme süreci, genellikle birkaç ay sürebilir. Eğer başvuru onaylanırsa, mahkumun açık cezaevinde kalma süresi belli bir süreyle sınırlı olur ve bu süre içerisinde mahkumun davranışları sıkı bir denetim altında izlenir. Mahkumun açık cezaevine geçme talebi idare tarafından değerlendirilerek yukarıda izah ettiğimiz açık cezaevine ayrılma şartlarını taşıdığı belirlendikten sonra  , idare ve gözlem kurulu, mahkum hakkında açık cezaevine ayrılma kararı verir. Hükümlü böylece cezasının denetimli serbestlikle tahliyesine kadar geçecek süresini açık cezaevinde geçirir.

Açık cezaevine geçiş süreci ne kadar sürmektedir?

Açık cezaevine geçiş süreci, başvurunun yapıldığı tarihten itibaren ceza infaz kurumu tarafından değerlendirilmeye başlanır. Bu süreç, genellikle birkaç hafta ile birkaç ay arasında değişiklik gösterebilir. Mahkumun iyi halli olması, disiplin cezalarının olmaması gibi kıstaslar, sürecin ne kadar hızlı ilerleyeceğini belirleyen başlıca faktörlerdir. Ayrıca, açık cezaevine geçiş kararı, infaz hakimliği tarafından onaylanmalıdır. Her cezaevi için kurul toplanma tarihleri değiştiği için hükümlünün bulunduğu infaz kurumunun işleyiş biçimi de önem arz etmektedir. 

 

ÖRNEKLER

AÇIK CEZAEVİ YATAR HESAPLAMALARI – SOMUT ÖRNEKLER

ÖRNEK 1️⃣

Hükümlünün 12 yıl ceza aldığı ve 7 yıl yatarının olduğu varsayalım 
➡️ Sanığa verilen ceza 10 yıldan fazla olduğundan cezasının onda birini kapalı kurumlarda infaz edip, iyi hâlli olma ve koşullu salıverilme tarihine 7 yıldan az süre kalması’ şartı gereğince; 1 YIL 2 AY HAPİS cezasını kapalı ceza infaz kurumunda çektikten sonra açık ceza infaz kurumuna geçer.
Yani, 7 yıl cezaevinde kalması gereken toplam sürenin 1 yıl 2 aylık kısmını kapalı cezaevinde geçirdikten sonra açık cezaevine  geçecek ve 5 yıl 10 ay açık cezaevinde kaldıktan sonra denetimli serbestlik ile tahliye olabilecektir.

ÖRNEK 2️⃣

Hükümlünün 8 yıl ceza aldığı ve 3 yıl yatarının olduğu varsayımında.
➡️  Sanığa verilen ceza 10 yıldan az olması nedeniyle cezasının 1 ayını kapalı kurumlarda infaz edip, iyi hâlli olma ve koşullu salıverilme tarihine 7 yıldan az süre kalması’ şartı gereğince; 1 ay HAPİS cezasını kapalı ceza infaz kurumunda çektikten sonra açık ceza infaz kurumuna geçebilecektir.
Yani, 3 yıl cezaevinde kalması gereken toplam sürenin 1 ayını kapalı cezaevinde  geçirdikten sonra açık cezaevine  geçebilecek ve 2 yıl 11 ay açık cezaevinde kaldıktan sonra denetimli serbestlik ile tahliye olabilecektir.

Açık Kurumlar Arası Nakil Kararı Nasıl Uygulanır ? 

MADDE 11  Hükümlülerin, bulundukları açık kurumlardan başka açık kurumlara nakil olmayı talep etmeleri halinde, nakil giderlerini peşin olarak ödemeyi kabul etmeleri koşuluyla, gitmek istedikleri en fazla beş kurumu belirtir dilekçeleri ve hükümlü bilgi cetveli Bakanlığa gönderilir.

  • Bakanlıkça, hükümlünün talepte bulunduğu kurumların kapasitesi ile daha önce aldığı disiplin cezası nedeniyle ayrılmak zorunda kaldığı kurumlardan olup olmadığı hususları birlikte değerlendirilerek talep hakkında bir karar verilir.
  • Koşullu salıverilme tarihine beş aydan az süre kalan hükümlünün başka açık kurumlara nakil talepleri, Cumhuriyet başsavcılığınca reddedilerek durum ilgiliye tebliğ edilir.
  • Açık kurumlardan başka açık kurumlara nakledilen hükümlüler; eğitim-öğretim, güvenlik veya hastalık gibi zorunlu nedenler hariç, nakledildikleri kurumlarda en az bir yıl kalmak zorundadır. Çocuklar bakımından bu süre altı ay olarak uygulanır.
  • Kapalı kurumlardan açık kurumlara ayrılan hükümlüler bakımından dördüncü fıkradaki süre şartı aranmaz.
  • Aynı ağır ceza merkezi yargı çevresinde bulunan açık kurumlar arasındaki nakillere ağır ceza merkezi Cumhuriyet başsavcılığınca karar verilir.
  • Bakanlık; kurum kapasitesinin aşılması, ihtiyaç, güvenlik, yangın, doğal afet veya hastalık gibi zorunlu hâllerde açık kurumlar arasında resen nakil yapabilir.

Kapalı Kuruma İade ve Yeniden Açık Kuruma Ayrılma

Kapalı kuruma iade

Açık kurumlarda cezası infaz edilmekte olan hükümlülerden;

a) Haklarında 5271 sayılı Kanunun 100 üncü maddesine göre tutuklama kararı verilenler,

b) Firar edenler,

c) Kınamadan başka disiplin cezası alanlar,

ç) 5 inci madde gereğince doğrudan açık kurumlara gönderilenler hariç olmak üzere; yaş, sağlık durumu, bedensel veya zihinsel yetenekleri bakımından çalışma koşullarına uyum sağlayamayacakları tespit edilenler,

d) İş temin edildiği halde çalışmayanlar veya iş düzenine uyum sağlayamayanlar,

e) Kapalı kuruma dönmek isteyenler,

f) Haklarında üst sınırı yedi yıldan az olmayan başka bir suçtan soruşturma veya kovuşturması devam etmekte olanlar ile üst sınırı yedi yıldan az olmayan bir suçtan henüz kesinleşmemiş mahkûmiyet kararı bulunanlar,

kurum yönetim kurulu kararı ile kapalı kurumlara iade edilir ve bu karar derhâl infaz hâkimliğinin onayına sunulur.

(2) İnfaz edilen cezası dışında başka bir suçtan haklarında mahkûmiyet kararı verilenlerin cezaları toplandıktan sonra koşullu salıverilmelerine 6 ncı maddede belirtilen sürelerden daha fazla kaldığı tespit edilenler, kurum yönetim kurulu kararı ile kapalı kuruma iade edilir.

Yeniden açık kuruma ayrılma

MADDE 13  (1) Açık kurumda cezası infaz edilmekte iken; kınama dışında disiplin cezası verilmek suretiyle kapalı kuruma bir defa iade edilenler disiplin cezasının kaldırılma tarihinden itibaren altı ay, birden fazla iade edilenler ise disiplin cezasının kaldırılma tarihinden itibaren bir yıl geçtikten sonra açık kuruma ayrılabilir.

(2) Kendi isteğiyle kapalı kuruma dönen hükümlüler, altı aylık süre geçtikten sonra yeniden açık kuruma ayrılabilir.

 

İlgili Makalemizin Temel Kaynağı olan Resmi Gazetede yayımlanan AÇIK CEZA İNFAZ KURUMLARINA AYRILMA YÖNETMELİĞİ‘ni inceleyebilirsiniz. 

Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Gönderme Tutanağı

Belgeyi Düzenleyen CBS

:

İnfaz Defter Numarası

:

Hükmü Veren Mahkeme

:

Hükümlünün Adı Soyadı

:

Hükümlünün Adresi

:

Cezanın Türü ve Miktarı

:

Gideceği Açık Ceza İnfaz Kurumu

:

 

Hakkınızdaki ilamın infazı için on (10) gün içerisinde ………………………………………. Cumhuriyet Başsavcılığına teslim olmanız, teslim olmadığınız takdirde hakkınızda 5275 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinin birinci fıkrasına göre yakalama emri çıkarılacağı ve yakalandığınızda kapalı ceza infaz kurumuna alınarak Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliğinin 6 ncı maddesine göre işlem yapılacağı tebliğ ve ihtar olunur. …./…./……….

 

Katip

Tebellüğ Eden

Cumhuriyet Savcısı

Leave A Comment

All fields marked with an asterisk (*) are required