Mirasın Reddi – Reddi Miras

Mirasın Hükmen Reddi

Mirasın hükmen reddi miras bırakanın ölüm tarihinde ödemeden aczi açıkça belli veya resen tespit edilmiş ise miras herhangi bir beyana gerek kalmaksızın reddedilmiş sayılacaktır. Buna yönelik mirasçılar şartları mevcutsa mirasın  hükmen reddine ilişkin bir tespit davası açabileceği gibi bu hususu kendilerine karşı miras bırakanın alacaklıları tarafından yöneltilen bir davada itiraz olarak da ileri sürebilirler.

Mirasın Gerçek Reddi     

Uygulamada da sıklıkla başvurulan ve yazımızın devamında da bahsedeceğimiz   mirasın gerçek reddi ise miras bırakanın ölümü ile birlikte mirasının intikal ettiği kişilerin bu mirası kanunda tanımlanan süre içerisinde  reddetmesidir. Bu kişiler yasal mirasçılar veya atanmış mirasçılar olabilir .

Reddi Miras Nasıl Yapılır

Mirasın reddi veya reddi miras ilgili mirasçı tarafından yapılan bir irade beyanıyla gerçekleşir. Buna ilişkin reddi miras davası / mirasın reddi davası açılması gerekmektedir. Reddi miras davası mirasbırakanın öldüğü yerin bulunduğu sulh hukuk mahkemesine yapılacak bir beyanla gerçekleşecektir. Reddi mirasın yapılmasıyla birlikte sulh hukuk mahkemesinin özel kütüğüne bu beyan kaydedilerek talep etmesi halinde mirasçıya da mirası reddettiğine ilişkin belge verilir.  Reddi miras kayıtsız şartsız olmalı ve yasal süresi içerisinde yapılmalıdır.

Reddi Miras Süresi

Reddi mirasa ilişkin süre yasal mirasçılar bakımından mirasçı olduklarını sonradan öğrendiklerini ispat etmedikçe  mirasbırakanın ölümünden itibaren üç (3) aydır. Vasiyetname ile atanmış mirasçılar bakımından da mirasbırakanının tasarrufunun kendilerine bildirildiği tarihten itibaren üç aydır.  Bu süre içerisinde miras reddedilmediği takdirde kabul edilmiş sayılacak ve mirasbırakanın hak ve borçları miras payı oranında miras bırakana geçecektir.

Reddi Miras Noterden Yapılabilir mi?

Reddi miras veya mirasın reddi işleminin  noterden yapılması mümkün olmayıp yukarıda da izah ettiğimiz gibi  yalnızca sulh hukuk mahkemesinde reddi miras davası yoluyla yapılabilir.

Mirasbırakan Hayattayken Reddi Miras Yapılabilir mi?

Miras bırakan hayattayken mirasın reddi yoluna başvurmak mümkün değildir. Zira öncelikle bu hakkın başlaması için miras bırakanın ölmüş olması gerekmektedir. Ancak çeşitli sebeplerle miras bırakanın sağlığında miras hakkından feragat etmek isteyen  mirasçısı arasında mirastan feragat sözleşmesi yapılması mümkündür. Mirastan feragat sözleşmesi ise kanunda ayrıca düzenlenmiştir. Mirastan Feragat konusunda ise sayfamızdaki ”Mirastan feragat” konulu makaeleyi okuyabilirsiniz.

Reddi Miras Yapılmazsa Ne olur?

Mirasın reddi yoluna süresi içerisinde başvurulmadığı takdirde, mirasçı mirası kayıtsız şartsız kazanmış olacak ve mirasbırakanın hak ve borçları miras payı oranında ilgili mirasçıya intikal edecektir. Bu durumda mirasçı miras bırakanın varsa borçlarından da kendi malvarlığı kapsamında sorumlu olabilecektir. Uygulamada en çok sorulan soru olan malvarlığının sadece aktiflerini alıp borçlarını reddetme gibi bir durum söz konusu değildir. Yukarıda da izah edildiği üzere Reddi Miras KAYITSIZ ŞARTSIZ YAPILMALIDIR.

Mirasın Reddinin Hukuki Sonuçları

Mirasın reddinin yasal mirasçı veya atanmış mirasçı tarafından yapılmamasına göre kanunda ayrıma gidilmiştir.

Mirasın reddi ile birlikte mirası reddeden yasal mirasçının mirasçılık sıfatı ortadan kalkar. Mirasın reddi halinde mirası reddeden kişi  miras açıldığı anda kendisi sağ  değilmiş gibi ilgili hak sahiplerine geçer. Örneğin X kişisi vefat ettiği takdirde onun mirasını oğullarından Y’nin reddetmesi halinde bu pay Y’nin oğlu Z’ye intikal edecektir.

Yine sağ kalan eşle birlikte alt soyun tamamı mirası reddeder ise miras payı sağ kalan eşe geçecektir. Bir başka ihtimal de mirasın en yakın tüm yasal mirasçılar tarafından reddedilmesi durumudur. Bu durumda da miras sulh hukuk mahkemesi tarafından iflas hükümlerine göre tasfiye edilecektir. 

Mirasın atanmış mirasçı tarafından reddedilmesi halinde ise miras bırakan tarafından aksi belirtilmemiş ise Medeni Kanun Madde 611/f.2 gereği mirası reddeden  atanmış mirasçının payı en yakın yasal mirasçıya geçecektir.Yani yukarıdaki örnekten farklı olarak atanmış mirasçının alt soyuna geçen bir miras hakkını kanun burada tanımamıştır.

Mirasın Reddi Geri Alınabilir mi?

Bu işlem geri alınması mümkün olmayan bir işlemdir. Kişi beyanda bulunduğu anda hüküm doğurur ve bundan geri dönülemez. Ancak reddi mirasın iptali bir ihtimalde mümkündür. Buna göre kişi bu işlemi iradesi sakat olarak gerçekleştirmişse reddi mirasın iptali imkanı doğar.

Buna göre iptal Türk Borçlar Kanunu 30 ve 38. maddeler arasında kalan hükümler uyarınca gerçekleşebilir. Bunlar hata, hile ve korkutma halleridir. Bir kişinin hata ile bu beyanda bulunma ihtimali düşüktür. Hileli davranışlarla yapma ihtimali de çok mümkün değildir. Ama olmaz da değildir. Böyle bir duruma maruz kalan kişinin yapması gereken bir miras avukatı ile irtibata geçerek iptal prosedürünü işletmek olmalıdır.

Reddi mirasın iptali çoğunlukla korkutma durumunda söz konusu olur. Kişi eğer birisinin tehdidi, korkutması ile bu işlemi gerçekleştirmişse TBK hükümleri uyarınca iptal işlemi yapabilir.

Reddin İptali Davası (Reddi Mirasın İptali )

Kanunda mirasçıların alacaklarını korumak için de reddi mirasın iptaline ilişkin bir hüküm öngörülmüş olup reddi miras davası yoluyla  mirası reddeden  yasal mirasçının  alacaklarının belirli şartlar halinde  reddin iptali davası açması imkanı getirilmiştir. Reddin iptaline ilişkin hususlar medeni kanun madde 617 de düzenlenmiştir. Buna göre:

1- Mirası reddeden mirasçının malvarlığı borcuna yetmemelidir.
2-  Mirasçı alacaklarına zarar vermek amacıyla mirasını reddetmelidir.
3- Mirasçı tarafından alacaklılar veya iflas idaresine borcuna yeter miktarda ayni veya nakdi bir güvence (teminat) verilmemiş olmalıdır.

Yukarıda sayılan bu şartların varlığı halinde mirasçının reddi miras tarihinden başlamak üzere altı aylık hak düşürücü süre içerisinde  alacaklıları reddin iptali davası açma hakkına sahiptirler. Altı aylık süreden  sonra reddin iptali davasının  açılması halinde mahkemece bu dava hak düşürücü süre içerisinde açılmadığından reddedilecektir.

Mirasın reddi kaç kişiyi etkiler ?

Mirasçıların her birinin miras hakları, diğer mirasçılardan bağımsız olduğu için mirasın reddi, birlikte yapılabileceği gibi ayrı ayrı da yapılabilmektedir. Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ise mirasın kayıtsız ve şartsız reddedilmesi gerektiğidir. Eğer tüm mirasçılar birlikte mirası reddederlerse, miras tasfiye edilir ve tasfiyeden artakalan bir değer olursa bu da miras hisseleri oranında mirası reddetmiş olanlara paylaştırılır.

Mirasın Reddi Durumunda Emekli Maaşı

Borçları malvarlığından fazla olan ölen kişinin yakınları, mirası reddederken, ölen kişinin maaşını alamayacağı kaygısı yaşarlar ve bu nedenle mirası reddetmekten çekinip vazgeçebilirler . Ancak bu hatalı bir yoldur. Çünkü ölen kişinin almakta olduğu emekli aylığı ile, mirasçının aldığı ölüm aylığı birbirinden tamamen farklıdır.

Kendi çalışmasına dayalı olarak ödediği pirimler nedeni ile emekli aylığı alan kişi, kendi hak ettiği emekli aylığını almaktadır. Emekli aylığında hak sahibi emekli kişi olduğundan bu hak ölümle sona erer. Dolayısıyla ölenin emekli aylığı altsoya miras olarak kalmamaktadır. Ölüm halinde mirasçılar, ölenin sağlığında ödemiş olduğu pirimler nedeni ile ve yasal düzenlemeler gereğince ölüm aylığı hakkını kazanmaktadırlar. Ölüm aylığı miras bırakan tarafından bırakılmış bir hak olmadığı için bu hakka mirasçıya kanunla tanınmış bir hak diyebiliriz . Mirasın içinde yer almayan ve bizzat mirasçıya tanınmış bir hak olduğu için mirasın redddedilmiş dahi mirasçı ölüm aylığına hak kazanacaktır . Bu sebeple borca batık olan miras reddilirken tereddüte düşmek yersizdir.

Reddi Miras Sürecinde Avukatın Önemi

Konu mülkiyet hakkına ilişkindir. Bu hak anayasa ile korunan bir haktır. Yukarıda prosedürünü anlattığımız üzere bir çok derinlik ve ince nüans ve uzmanlık alanı bulunan bu süreç miras avukatı ile hızlı ve etkin ve güvenki şekilde gerçekleştirilebilir. İlgili süreçte hatalı işlemler , ihmaller , dikkatsizlikler telafi etmesi oldukça güç telafisi imkansız zararlara yol açabilmekte ve çoğu zaman ölenin tüm borçlarından mirasçılar sorumlu olunabilmektedir. Bu nedenle bu sürecin alanında uzman bir miras avukatı ile yürütülmesi sağlıklı olacaktır.