Ortaklığın Giderilmesi Davası ile Ecrimisil
Paydaşlık Hukuku Kapsamında Ortaklığın Giderilmesi Davası
Ortaklığın giderilmesi davası (diğer adıyla izale-i şuyu), paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyeti kapsamında yer alan taşınmaz veya taşınır mallarda, mevcut mülkiyet birliğinin sona erdirilmesini ve kişisel mülkiyete geçişi amaçlayan bir dava türüdür. Bu dava:
- Tüm ortaklar veya paydaşlar arasında açılır,
- Ferdi mülkiyete geçişi hedefler,
- Genellikle ayni nitelikte sonuçlar doğurur.
Ancak bu davaların hukuki niteliği, alacak ya da tazminat talepleriyle karıştırılmamalıdır.
Ecrimisil veya Alacak Talepleriyle Birlikte Açılabilir mi?
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 2015/7322 E., 2017/458 K. sayılı emsal kararında, ortaklığın giderilmesi davası ile kira bedeli, ecrimisil (haksız işgal tazminatı) gibi parasal taleplerin aynı dosyada birlikte görülemeyeceği açıkça belirtilmiştir:
“Paydaşlığın giderilmesi davası, ortak mülkiyet ilişkisinin sona erdirilmesini amaçlar. Bu dava ile birlikte kira bedeli, ecrimisil veya başka türde alacak talep edilmesi mümkün değildir. Bu tür talepler, ayrı bir dosya üzerinden açılmalı ve farklı mahkemede görülmelidir.”
Yargıtay’ın Tavrı Nedir?
Yargıtay, bu tür hatalı birleştirmeleri usule aykırı bulmakta ve şu şekilde uyarmaktadır:
- Eğer ortaklığın giderilmesi davası içerisinde kira bedeli, ecrimisil veya başka bir tazminat talebi yer alıyorsa, bu kısmın tefrik edilmesi yani ayrılması gerekir.
- Ayrılan kısım, görevli ve yetkili asliye hukuk mahkemesi veya sulh hukuk mahkemesi nezdinde bağımsız olarak incelenmelidir.
- Mahkeme, yalnızca ortaklığın giderilmesi istemiyle ilgili hüküm kurmalıdır.
Uygulamada Ne Yapılmalı?
- İzale-i şuyu davası açılırken, yalnızca ortaklığın sona erdirilmesi talep edilmelidir.
- Aynı taşınmazdan ecrimisil (haksız işgal tazminatı), kira alacağı veya benzeri bir alacak talep edilecekse, bu ikinci talep ayrı bir dava olarak açılmalıdır.
- Mahkeme, bu hususları birlikte değerlendirirse usul hatası doğar ve karar bozulma riskiyle karşılaşır.