17 KODU İLE İŞTEN ÇIKIŞ NEDİR?
17 KODU NEDİR?
SGK 17 Kodu, işverenin haklı bir neden olmaksızın, ancak yasal süreler çerçevesinde ihbar süresi uygulanarak iş sözleşmesini sonlandırdığı durumu ifade eder.
➡️ İşçinin bir suçu veya davranış bozukluğu yoktur.
➡️ İşverenin ekonomik, verimlilik veya organizasyonel nedenlerle sözleşmeyi feshetmesidir.
➡️ İhbar süreleri uygulanır ya da ihbar tazminatı ödenir.
17 KODU HANGİ DURUMLARDA KULLANILIR?
- İşverenin küçülme ya da reorganizasyon kararı alması
- Performansın yetersiz olması ancak haklı fesih seviyesinde olmaması
- İşyerinin kapanması
- İstihdam fazlalığı
- İşverenin iyi niyetli ancak geçerli sebeple iş akdini sona erdirmesi
HUKUKİ DAYANAKLAR
📜 4857 Sayılı İş Kanunu – Madde 17 (Süreli Fesih)
“Belirsiz süreli iş sözleşmesinin feshinden önce, durumun karşı tarafa bildirilmesi gerekir…”
📜 İşçinin kıdemi esas alınarak ihbar süreleri belirlenir.
| Kıdem Süresi | İhbar Süresi |
|---|---|
| < 6 ay | 2 hafta |
| 6 ay – 1.5 yıl | 4 hafta |
| 1.5 yıl – 3 yıl | 6 hafta |
| > 3 yıl | 8 hafta |
YARGITAY KARARLARI
🔹 Yargıtay 9. HD, 2017/15345 E., 2019/10623 K.
“İş sözleşmesinin 17. maddeye göre feshedildiği hallerde işçinin kıdem tazminatına hak kazanacağı açıktır.”
🔹 Yargıtay 22. HD, 2020/712 E., 2021/1912 K.
“İşverenin, ekonomik nedenlerle iş akdini 17 koduyla sona erdirmesi feshi geçerli kılsa da işçiye kıdem ve ihbar tazminatı ödemek zorundadır.”
BURSA’DA GEÇEN ÖRNEK OLAY
📍 Örnek Olay (Bursa 5. İş Mahkemesi, 2023/342 E.)
Bir tekstil işçisi, pandemi sonrası küçülme gerekçesiyle 17 koduyla işten çıkarıldı. Kıdemi 2 yıl 4 ay idi. İşveren, ihbar süresini kullandırmadı. Mahkeme, hem kıdem hem ihbar tazminatına hükmetti. İşveren ayrıca kötü niyet tazminatı da ödemek zorunda kaldı (karar kesinleşti).
17 KODUYLA ÇIKIŞTA İŞÇİNİN HAKLARI
| HAK | VAR / YOK |
|---|---|
| Kıdem Tazminatı | ✅ |
| İhbar Tazminatı | ✅ (kullandırılmamışsa) |
| İşsizlik Maaşı | ✅ |
| Kullanılmamış İzin Ücreti | ✅ |
| Fazla Mesai ve Diğer Alacaklar | ✅ |
| SGK Bildirimi | ✅ |
| Açıklama Gerekli Mi? | ❌ (Kod açıklaması yeterlidir) |
ÖRNEK TAZMİNAT HESAPLAMALARI
Örnek 1 – 2 Yıl Çalışan İşçi
- İşe Giriş: 01.02.2023
- İşten Çıkış: 01.02.2025
- Brüt Ücret: 25.000 TL
- Kullanılmayan izin: 10 gün
📌 Kıdem Tazminatı:
25.000 TL x 2 yıl = 50.000 TL
📌 İhbar Tazminatı (6 hafta):
25.000 TL ÷ 30 gün × 42 gün ≈ 35.000 TL
📌 Yıllık İzin Ücreti:
25.000 ÷ 30 × 10 = 8.333 TL
📌 TOPLAM: ≈ 93.333 TL
Örnek 2 – 4 Yıl Çalışan (İhbar Süresi Kullandırılmış)
- Kıdem: 4 yıl
- Ücret: 20.000 TL
- İhbar süresi çalıştırılmış
📌 Kıdem Tazminatı:
20.000 x 4 = 80.000 TL
📌 İhbar Tazminatı: Yok (çalıştırıldığı için)
📌 TOPLAM: 80.000 TL
20 ADET SIKÇA SORULAN SORU – CEVAP
- 17 kodu işçinin suçu nedeniyle mi kullanılır?
❌ Hayır. Geçerli nedenlerle, haklı sebep olmaksızın yapılan fesihlerdir. - İşçi tazminat alabilir mi?
✔️ Evet. Kıdem ve (varsa) ihbar tazminatı ödenir. - İşsizlik maaşı alınabilir mi?
✔️ Evet. - İhbar süresi verilmezse ne olur?
✔️ İşverenden ihbar tazminatı talep edilir. - İşveren açıklama yapmak zorunda mı?
❌ Hayır. SGK’ya 17 kodunu bildirmesi yeterlidir. - İşçi kötü niyetli çıkarılmışsa?
✔️ Kötü niyet tazminatı gündeme gelir. - İzin alacakları ödenmezse?
✔️ Dava konusu edilebilir. - 17 kodu ile çıkışta mahkemeye gidilir mi?
✔️ Alacaklar ödenmemişse evet. - Kıdem tazminatı hesaplanırken neler dahil edilir?
✔️ Brüt maaş + düzenli ödenen prim, ikramiye vs. - İşçi çalışmadığı halde 17 koduyla çıkarılabilir mi?
❌ İşverenin feshi geçerli gösteren sebep sunması gerekir. - Deneme süresindeki işçiye 17 kodu uygulanır mı?
❌ Hayır. O durumda 1 kodu uygundur. - İşçi işe iade davası açabilir mi?
✔️ İşyerinde 30+ kişi varsa ve işçi 6 aydan fazla çalıştıysa evet. - 17 koduyla çıkarılan işçi başka işte çalışabilir mi?
✔️ Elbette. - 17 kodu için noter ihtarı gerekir mi?
❌ Hayır. - Bu kodla çıkış, sicile işler mi?
❌ Disiplin suçu olmadığından olumsuz etki yaratmaz. - İşçinin performansı düşükse bu kod kullanılabilir mi?
✔️ Evet. - İşveren tek taraflı çıkış yapabilir mi?
✔️ Evet, ancak tazminatları ödemek zorundadır. - Bursa’da bu kodla açılan davalarda genelde sonuç ne olur?
✔️ Alacak ödenmemişse işçi lehine sonuçlanır. - SGK çıkış kodu yanlış girilmişse düzeltilir mi?
✔️ Evet, dilekçeyle SGK’ya başvurularak düzeltilebilir. - İşçi bu koddan sonra tekrar aynı işyerinde çalışabilir mi?
✔️ Tarafların rızası varsa evet.