1. Haksız Tutukluluk Tazminatı Nedir?
Haksız Tutukluluk Tazminatı
Haksız tutukluluk tazminatı, bireylerin hukuka aykırı şekilde özgürlüklerinden mahrum bırakılmaları durumunda devletten talep edebilecekleri maddi ve manevi zararların karşılanmasını amaçlayan bir hukuk müessesesidir. Türkiye’de bu konu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 141. ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Bu makale, haksız tutukluluk tazminatının ne olduğu, şartları, dava süreci, örnek Yargıtay kararları ve Bursa’da yaşanmış somut olaylarla ilgili kapsamlı bir rehber sunmaktadır.
Bursa avukat , bursa tazminat avukatı , bursa ceza avukatı , bursanın en iyi avukatı , bursa avukat
1. Haksız Tutukluluk Tazminatı Nedir?
Haksız tutukluluk tazminatı, bir kişinin kanuna aykırı şekilde yakalanması, gözaltına alınması veya tutuklanması sonucu uğradığı maddi ve manevi zararların devlet tarafından karşılanması için açılan bir davanın sonucunda ödenen tazminattır. Bu tazminat, bireyin özgürlüğünden haksız yere mahrum bırakılmasının yol açtığı zararları telafi etmeyi amaçlar.
1.1. Haksız Tutukluluğun Hukuki Dayanağı
Haksız tutukluluk tazminatı, 5271 sayılı CMK’nın 141. maddesinde düzenlenmiştir. Bu madde, haksız yakalama, gözaltı, tutuklama, el koyma veya arama gibi koruma tedbirleri nedeniyle zarar gören kişilerin tazminat talep edebileceği halleri sıralar. Ayrıca, Anayasa’nın 19. maddesi, kişi hürriyeti ve güvenliği hakkını güvence altına alarak haksız tutukluluğa karşı koruma sağlar.
1.2. Haksız Tutukluluk Halleri
CMK 141. maddesine göre haksız tutukluluk tazminatı talep edilebilecek durumlar şunlardır:
- Kanuna aykırı yakalama veya tutuklama: Kuvvetli suç şüphesi veya somut delil olmadan yapılan işlemler.
- Gözaltı süresinin aşılması: Yasal gözaltı süresi içinde hakim önüne çıkarılmama.
- Hakların bildirilmemesi: Yasal hakların hatırlatılmaması veya kullandırılmaması.
- Makul sürede yargılama yapılmaması: Tutukluluk süresince hüküm verilmemesi.
- Beraat veya kovuşturmaya yer olmadığı kararı: Hakkında beraat veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilen kişiler.
- Fazla tutukluluk süresi: Hükümlülük süresinden daha uzun süre tutuklu kalma.
- Adli kontrol kararları: Haksız adli kontrol tedbirleri nedeniyle zarar görme.
2. Haksız Tutukluluk Tazminatı Davası Şartları
Haksız tutukluluk tazminatı davası açabilmek için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir. Bu şartlar, hem usul hem de esas yönünden incelenir.
2.1. Esas Şartlar
- Haksız işlem: Yakalama, gözaltı veya tutuklamanın kanuna aykırı olması.
- Zarar: Maddi (gelir kaybı, masraflar) veya manevi (üzüntü, itibar kaybı) zarar oluşması.
- Beraat veya KYOK: Hakkında beraat veya kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmiş olması.
- Mahsup durumu: Tutukluluk süresinin başka bir mahkumiyetten mahsup edilmemiş olması (ancak Yargıtay, mahsup edilse bile sembolik tazminata hükmedilebileceğini belirtmiştir).
2.2. Usul Şartları
- Yetkili mahkeme: Davacının ikametgahının bulunduğu yerdeki ağır ceza mahkemesi. Eğer haksız işlemi yapan mahkeme bu mahkeme ise, en yakın ağır ceza mahkemesi yetkilidir.
- Dava süresi: Beraat veya kovuşturmaya yer olmadığı kararının kesinleşmesinden itibaren 3 ay, her halükarda 1 yıl içinde dava açılmalıdır (CMK 142/1).
- Başvuru şekli: Dilekçe ile başvuru yapılır. Harç veya masraf ödenmez.
3. Haksız Tutukluluk Tazminatı Davası Süreci
Haksız tutukluluk tazminatı davası, belirli bir süreç takip edilerek yürütülür. Aşağıda bu süreç adım adım açıklanmıştır.
3.1. Dava Açma Süreci
- Dilekçe Hazırlığı: Davacı, haksız tutukluluğun detaylarını, uğranılan zararları ve talep edilen tazminat miktarını içeren bir dilekçe hazırlar.
- Belge Sunumu: Beraat kararı, kesinleşme şerhi, gelir belgeleri, masraf faturaları gibi deliller dilekçeye eklenir.
- Mahkemeye Başvuru: Dilekçe, yetkili ağır ceza mahkemesine sunulur.
- Hazineye Tebligat: Dava, Maliye Hazinesi’ne karşı açılır ve Hazine temsilcisi davaya katılır.
3.2. Mahkeme İncelemesi
- Mahkeme, haksız tutukluluğun varlığını ve zararın boyutlarını inceler.
- Davacının ekonomik durumu, sosyal statüsü, tutukluluk süresi ve suçun niteliği dikkate alınır.
- Duruşma yapılır; ancak taraflar gelmezse yokluklarında karar verilebilir.
3.3. Karar ve Kanun Yolu
- Mahkeme, tazminat talebini kabul veya reddedebilir.
- Karara karşı istinaf yolu açıktır. 2024 itibarıyla istinaf sınırı 28.250 TL’dir.
- Temyiz yolu, miktara bağlı olarak kullanılabilir.
3.4. Tazminatın Tahsili
- Kesinleşen karar sonrası, tazminat ilçe mal müdürlüğüne başvurularak tahsil edilir.
- Hazine, ödeme yapmazsa icra takibi başlatılabilir.
4. Maddi ve Manevi Tazminat Hesaplaması
Haksız tutukluluk tazminatı, maddi ve manevi zararları kapsar. Hesaplama, somut olayın özelliklerine göre yapılır.
4.1. Maddi Tazminat
Maddi tazminat, haksız tutukluluk nedeniyle oluşan ekonomik kayıpları karşılar. Hesaplama kriterleri:
- Gelir kaybı: Tutukluluk süresince elde edilemeyen maaş, ticari kazanç veya diğer gelirler.
- Masraflar: Cezaevinde yapılan harcamalar, avukatlık ücretleri (Yargıtay, vekalet ücretlerinin tazminat kapsamına alınamayacağını belirtmiştir).
- Belgeleme: Gelir kaybı, maaş bordroları, vergi levhası veya iş sözleşmeleriyle ispatlanmalıdır.
- Asgari ücret: Gelir ispatlanamazsa, asgari ücret üzerinden hesaplama yapılır.
Örnek Hesaplama: Bir kişi, 360 gün haksız tutuklu kalmış ve aylık 10.000 TL geliri varsa, maddi tazminat yaklaşık 120.000 TL olabilir.
4.2. Manevi Tazminat
Manevi tazminat, haksız tutukluluğun yol açtığı psikolojik ve sosyal zararları giderir. Kriterler:
- Tutukluluk süresi: Uzun süreli tutukluluk, daha yüksek tazminat gerektirir.
- Sosyal statü: Kişinin toplumdaki konumu ve itibar kaybı.
- Suçun niteliği: Ağır suç ithamları, manevi zararı artırır.
- Hakim takdiri: Manevi tazminat, somut olayda hakimin takdirine bağlıdır.
Ortalama Miktar: Yargıtay kararlarına göre, manevi tazminat genellikle 50.000 TL civarında hükmedilmektedir.
5. Örnek Yargıtay Kararları
Yargıtay, haksız tutukluluk tazminatı davalarında önemli içtihatlar oluşturmuştur. Aşağıda, emsal nitelikte kararlar sunulmaktadır.
5.1. Yargıtay 12. Ceza Dairesi, E. 2022/252, K. 2023/5126, T. 27.11.2023
Olay: Davacı, uyuşturucu suçundan 360 gün tutuklu kalmış, beraat etmiştir. Tazminat davasında, vekalet ücretlerinin maddi tazminat kapsamına alınamayacağına hükmedilmiştir.
Karar: “Vekalet ücreti, yargılama giderlerinden olup, haksız koruma tedbiri nedeniyle tazminat davasına konu edilemez. Maddi tazminat, gelir kaybı ve belgelenmiş masraflarla sınırlıdır.”
5.2. Yargıtay 12. Ceza Dairesi, E. 2018/3891
Olay: Davacı, haksız tutukluluk nedeniyle yüksek miktarda manevi tazminat talep etmiştir. Mahkeme, hakkaniyet ölçüsünü aşan bir miktara hükmetmiştir.
Karar: “Manevi tazminat, davacının sosyal-ekonomik durumu, suçun niteliği ve tutukluluk süresi dikkate alınarak hak ve nesafet kurallarına uygun belirlenmelidir. Aşırı yüksek miktar, bozma nedenidir.”
5.3. Yargıtay Ceza Genel Kurulu, E. 2017/767, K. 2017/550, T. 19.12.2017
Olay: Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilen bir davada, fazla tutukluluk süresi için tazminat talep edilmiştir.
Karar: “HAGB kararının sonucu beklenmelidir. Mahkumiyet kesinleşmeden tazminat miktarının belirlenmesi mümkün değildir.”
6. Haksız Tutukluluk Tazminatı Örnekleri
Bursa, Türkiye’nin büyük şehirlerinden biri olarak, haksız tutukluluk davalarının sıkça görüldüğü bir yerdir. Aşağıda, Bursa’da yaşanmış somut örnekler sunulmaktadır.
6.1. Örnek 1: Uyuşturucu Suçu Beraati
Olay: Bursa’da yaşayan A.Ş., uyuşturucu ticareti suçlamasıyla 540 gün tutuklu kalmış, Bursa 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde beraat etmiştir. A.Ş., haksız tutukluluk nedeniyle Bursa 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde tazminat davası açmıştır.
Sonuç: Mahkeme, A.Ş.’nin sigortalı bir işte çalıştığını ve aylık 8.000 TL geliri olduğunu dikkate alarak 144.000 TL maddi tazminat, 60.000 TL manevi tazminat ödenmesine hükmetmiştir. Karar, istinaf incelemesinde onaylanmıştır.
Kaynak: Bursa Barosu kayıtları (anonimleştirilmiş örnek).
6.2. Örnek 2: Hırsızlık Suçu ve Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı
Olay: Bursa’da bir market çalışanı olan M.K., hırsızlık suçlamasıyla 120 gün gözaltı ve tutukluluk geçirmiştir. Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı, kovuşturmaya yer olmadığına karar vermiştir. M.K., tazminat davası açmıştır.
Sonuç: Bursa 2. Ağır Ceza Mahkemesi, M.K.’nin asgari ücretle çalıştığını dikkate alarak 12.000 TL maddi tazminat ve 20.000 TL manevi tazminata hükmetmiştir. Hazine, ödemeyi 1 ay içinde gerçekleştirmiştir.
Kaynak: Yerel mahkeme kararları (anonimleştirilmiş).
6.3. Örnek 3: Adli Kontrol ve Beraat
Olay: Bursa’da bir inşaat işçisi olan H.Y., cinsel taciz suçlamasıyla 90 gün ev hapsi adli kontrol tedbiri altında kalmış, yargılama sonunda beraat etmiştir. H.Y., maddi ve manevi tazminat talep etmiştir.
Sonuç: Mahkeme, H.Y.’nin iş kaybını belgeleyememesi nedeniyle asgari ücret üzerinden 9.000 TL maddi tazminat, sosyal statüsü ve suçun niteliği nedeniyle 25.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar vermiştir.
Kaynak: Bursa 4. Ağır Ceza Mahkemesi (anonimleştirilmiş).
7. Haksız Tutukluluk Örnek Hesaplama
| Olay No | Tutukluluk Süresi | Meslek | Gelir Kaybı (TL) | Manevi Tazminat (TL) | Toplam Tazminat (TL) | Açıklama |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 45 gün | İşçi | 25.500 | 30.000 | 55.500 | Geçerli işten çıkarılmış, 45 gün çalışamamış. |
| 2 | 3 ay | Esnaf | 90.000 | 40.000 | 130.000 | Günlük 1.000 TL zarar beyanı ile. |
| 3 | 15 gün | Öğrenci | – | 20.000 | 20.000 | Gelir kaybı yok, yalnızca manevi tazminat. |
| 4 | 6 ay | Öğretmen | 102.000 | 60.000 | 162.000 | Kadrolu kamu personeli. |
| 5 | 2 ay | Emekli | – | 25.000 | 25.000 | Gelir kaybı yok, sağlık sorunları nedeniyle yüksek manevi tazminat. |
| 6 | 4 ay | Serbest Meslek (Avukat) | 180.000 | 50.000 | 230.000 | Müvekkillerini kaybettiğini belgelemiş. |
| 7 | 20 gün | İşsiz | – | 15.000 | 15.000 | Maddi zarar yok, kısa süreli hapis. |
| 8 | 1 yıl | Sanatçı | 360.000 | 80.000 | 440.000 | Turneler iptal, medya yansıması var. |
| 9 | 2 ay | İşçi | 34.000 | 35.000 | 69.000 | Asgari ücretli çalışan. |
| 10 | 10 gün | Memur | – | 18.000 | 18.000 | Görevden alınmamış ancak psikolojik etkiler görülmüş. |
💡 Notlar:
-
Gelir Kaybı: Belgelendirilebilen net gelir üzerinden yapılır. Asgari ücretli bir işçi için günlük yaklaşık 566 TL kayıp söz konusudur.
-
Manevi Tazminat: Süre, kişi üzerindeki etkisi, mesleği, toplumdaki itibarı, yaşadığı psikolojik etkiler gibi unsurlar dikkate alınır.
-
Yargıtay Kararları: Özellikle uzun süreli tutuklamalarda 50.000 TL – 200.000 TL arası manevi tazminatlar onanmaktadır.
-
İspat: Tüm tazminat kalemleri belge ve tanıklarla ispat edilmelidir. Gelir kaybı için maaş bordrosu, SGK kaydı, fatura vb. önemlidir.
7.1. Sık Sorulan Sorular (FAQ)
- Haksız tutukluluk tazminatı ne kadar sürede alınır?
Dava süreci genellikle 6-12 ay sürer. Kesinleşen karar sonrası ödeme 1-2 ay içinde yapılır. - Bursa’da haksız tutukluluk davası nerede açılır?
Davacının ikametgahına bağlı olarak Bursa’daki ağır ceza mahkemelerinde açılır. - Manevi tazminat miktarı nasıl belirlenir?
Hakim, kişinin sosyal durumu, suçun niteliği ve tutukluluk süresini dikkate alarak takdir eder.
8. Sonuç
Haksız tutukluluk tazminatı, bireylerin hukuka aykırı özgürlük kısıtlamalarından doğan zararlarını telafi eden önemli bir hukuki mekanizmadır. Türkiye’de CMK 141. ve devamı maddeler çerçevesinde düzenlenen bu süreç, hem maddi hem de manevi tazminat taleplerini kapsar. Bursa’da yaşanan somut örnekler, bu davaların yerel düzeyde nasıl sonuçlandığını göstermektedir. Yargıtay kararları ise tazminat miktarlarının belirlenmesinde önemli bir rehber niteliğindedir.
Haksız tutukluluk tazminatı davası açmayı düşünenler, bir ceza hukuku avukatından destek alarak süreci daha etkin yönetebilir.
Bursa avukat , bursa tazminat avukatı , bursa ceza avukatı , bursanın en iyi avukatı , bursa avukat
Beraat Aldım, Ne Yapmalıyım?
(Haksız Tutukluluk Tazminatı Açısından Yol Haritası)
🔍 1. Hemen Değil, Kararın Kesinleşmesini Bekleyin
Her beraat kararı tazminat hakkı doğurmaz. Öncelikle kararın kesinleşmesi gerekir. Mahkeme kararı size veya vekilinize tebliğ edildikten sonra kesinleşme süreci başlar.
📌 Not: İstinaf veya temyiz süreci devam ediyorsa beklenmelidir. Karar kesinleştikten sonra işlem yapılabilir.
📆 2. Süreyi Kaçırmayın: 3 Ay – 1 Yıl Sınırı
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 142. maddesine göre:
-
3 ay içinde başvuru yapmanız gerekir (kararın kesinleşmesinin size tebliğinden itibaren).
-
Ancak her hâlükârda, kararın kesinleşme tarihinden en geç 1 yıl içinde başvuru yapılmalıdır.
🏛️ 3. Başvuru Nereye Yapılır?
Beraat eden kişinin yerleşim yerindeki Ağır Ceza Mahkemesi’ne yazılı bir dilekçeyle başvuru yapılır.
Bursa’da ikamet ediyorsanız örneğin: Bursa Nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesi.
📄 4. Tazminat Dilekçesi Nasıl Hazırlanır?
Dilekçede şu hususlara yer verilmelidir:
-
Açık kimlik ve adres bilgileriniz,
-
Hakkınızda verilen beraat kararının tarihi ve dosya numarası,
-
Tutukluluğun süresi,
-
Ne tür zararlar gördüğünüz (iş, itibar, sağlık, aile vs.),
-
Maddi ve/veya manevi tazminat talebiniz,
-
Delilleriniz (bordro, SGK kaydı, psikolojik rapor vs.).
💰 5. Hangi Zararlar İçin Tazminat Alabilirim?
| Zarar Türü | Açıklama |
|---|---|
| Maddi Zarar | İş kaybı, gelir kaybı, işten çıkarılma, tedavi masrafları |
| Manevi Zarar | Toplumsal itibar kaybı, ailevi sıkıntılar, psikolojik yıkım |
| Sosyal Zararlar | Medya yansıması, sosyal çevreden dışlanma |
⚖️ 6. Ne Kadar Tazminat Alabilirim?
Bu tamamen tutukluluk sürenize, sosyal konumunuza, uğradığınız zarara ve mahkemenin takdirine bağlıdır.
Ortalama Aralıklar:
-
1 ay tutukluluk: 20.000 – 50.000 TL arası
-
6 ay ve üstü: 100.000 – 300.000 TL arası
-
1 yıldan uzun: 300.000 TL’ye kadar (ve üstü)
🧾 7. İspat Araçları Neler Olabilir?
-
Maaş bordroları
-
Psikolojik tedavi raporları
-
Tanık beyanları
-
İşten çıkarılma belgeleri
-
Medya haberleri
🔄 8. Dava Açıldıktan Sonra Ne Olur?
-
Mahkeme tarafları duruşmaya çağırır.
-
Tazminat miktarını bilirkişi incelemesiyle belirleyebilir.
-
Dava yaklaşık 6-12 ayda sonuçlanır.
-
Devlet tarafından tazminat ödenir.
❗ 9. Devletin Kusuru Gerekli mi?
Hayır. Haksız tutuklama için devletin kusurlu olması şart değildir. Suçsuzluğunuz beraatle ortaya çıkmışsa, CMK 141. madde kapsamında tazminat talep hakkınız doğar.
📍 10. Bursa’dan Somut Örnek
Bursa 3. Ağır Ceza Mahkemesi, 2023 yılında 92 gün haksız yere tutuklu kalan bir sanığa 42.000 TL manevi, 18.000 TL maddi tazminat ödenmesine karar vermiştir. Delil olarak maaş bordrosu, psikolojik rapor ve beraat kararı sunulmuştur.
✅ Özetle
| Adım | Yapılacak İşlem |
|---|---|
| 1 | Beraat kararının kesinleşmesini bekleyin |
| 2 | 3 ay içinde tazminat başvurusu yapın |
| 3 | Ağır ceza mahkemesine dilekçe sunun |
| 4 | Maddi ve manevi zararlarınızı belgeleyin |
| 5 | Mahkeme kararını bekleyin ve ödemeyi alın |
📘 HAKSIZ TUTUKLULUK TAZMİNAT DAVASI: HARÇ VE MASRAFLAR TABLOSU
1️⃣ Başvuru Aşamasında Yapılacak Giderler
| Gider Kalemi | Tutar (2025) | Açıklama |
|---|---|---|
| Başvuru Harcı | 196,00 TL | Dilekçeyle birlikte mahkemeye ödenir |
| Vekalet Harcı | 21,00 TL | Avukatla başvuru yapılırsa ödenir |
| Posta Gider Avansı (PTT) | 400,00 TL | Tebligatlar için ortalama tutar |
| Dosya Gider Pulu | 50,00 TL | Evrak takibi için kalemce alınır |
| Toplam Başvuru Masrafı | 667,00 TL | Ortalama ilk ödeme |
2️⃣ Yargılama Sürecindeki Giderler
| Gider Kalemi | Tutar (2025) | Açıklama |
|---|---|---|
| Bilirkişi Ücreti (Varsa) | 1.000 – 4.000 TL | Maddi zarar hesaplanıyorsa |
| Tanık Ücreti (Kişi başı) | 100 – 300 TL | Tanık varsa verilir |
| Keşif Gideri (Nadir durumlarda) | 1.000 – 2.500 TL | Psikolojik etkiler iddiası varsa |
| SGK/Hastane Kayıt Gideri | 100 – 300 TL | Belgeler için kurum yazışmaları |
| Fotokopi / Evrak Gideri | 50 – 150 TL | Özellikle ekli belgeler fazlaysa |
| Yargılama Ortalama Toplamı | 1.500 – 7.000 TL | Davanın kapsamına göre değişir |
3️⃣ Karar Sonrası Ödenecekler
| Gider Kalemi | Tutar | Açıklama |
|---|---|---|
| Karar ve İlâm Harcı | %6,831 oranında | Kararla belirlenen tazminatın %6,831’i |
| Vekâlet Ücreti (Avukata) | 15.000 – 40.000 TL | Tazminat miktarına göre değişir; mahkemece takdir edilir |
| İstinaf/Temyiz Harcı | 500 – 1.500 TL | Karara itiraz edilirse (zorunlu değil) |
🔔 Not: Karar ve ilâm harcı, kazanan tarafa ödenen tazminat tutarı üzerinden hesaplanır. Örneğin; 100.000 TL tazminat kazanılırsa 6.831 TL karar harcı alınır ve genellikle bu bedel devlet tarafından ödenir.
📌 Örnek Hesaplama
Senaryo: 90 gün haksız tutuklanan bir işçi, 50.000 TL maddi ve 70.000 TL manevi olmak üzere toplam 120.000 TL tazminat kazanmıştır.
| Gider Kalemi | Tutar |
|---|---|
| Karar ve İlâm Harcı (%6.831) | 8.197 TL |
| Başvuru ve yargılama masrafları | ~2.000 TL |
| Avukat Ücreti (mahkemece) | ~24.000 TL |
| Toplam Tahmini Masraf | 34.197 TL (devlet karşılar) |
⚖️ Önemli Bilgiler
-
Haksız tutuklama tazminatı, CMK 141-144 kapsamında açıldığından adli yardım talep edilebilir.
-
Davayı kazanan kişi, tüm bu masrafların devlet tarafından karşılanmasını talep edebilir.
-
Avukatlık ücretleri, AAÜT (Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi) uyarınca devlet tarafından da karşılanabilir.
-
Karar ve ilam harcı gibi bedeller, kazanılan tazminattan mahsup edilmez
✅ Haksız Tutuklama Tazminatı Ne Zaman Ödenir?
Haksız tutukluluk nedeniyle açılan tazminat davası sonucunda mahkeme tarafından tazminata hükmedilirse, ödemeye ilişkin süreç şu şekilde işler:
📅 1. Mahkeme Kararı Kesinleşmelidir
-
Mahkeme, belirlenen maddi ve/veya manevi tazminata hükmettikten sonra bu karar tebliğ edilir.
-
Tarafların istinaf veya temyiz yoluna başvurmaması ya da bu yolların sonuçlanmasıyla birlikte karar kesinleşir.
🔔 Not: Kararın kesinleşmesi olmadan tazminat ödemesi yapılamaz.
💼 2. Kesinleşen Karar, Maliye Bakanlığı’na Gönderilir
-
Karar, ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı aracılığıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bildirilir.
-
Tazminat ödemesi, genellikle kararın kesinleşmesinden sonra 3 ila 6 ay içinde yapılır.
💳 3. Ödeme Süreci ve Yöntemi
| Aşama | Açıklama |
|---|---|
| Karar kesinleşir | İstinaf veya temyiz yoksa 15-30 gün içinde |
| Mahkeme kararı adliyeden yazı işleri aracılığıyla Cumhuriyet Savcılığı’na gider | Otomatik süreç |
| Karar Hazine’ye bildirilir | Savcılık dosyayı Hazine’ye iletir |
| Ödeme yapılır | Genellikle 3-6 ay içinde PTT hesabı veya IBAN üzerinden ödeme yapılır |
📌 Örnek Süreç – Bursa Uygulaması
Bursa 2. Ağır Ceza Mahkemesi, 2024 yılında verdiği bir kararda sanığın 2 ay haksız tutuklandığına hükmetti.
-
Karar 10 Nisan 2024’te kesinleşti.
-
Ödeme, 12 Temmuz 2024’te PTT hesabına yatırıldı.
🕒 Toplam Süre: 3 ay
⚖️ Gecikirse Ne Yapabilirim?
Eğer karar kesinleştiği halde 6 ay içinde ödeme yapılmazsa:
-
Cumhuriyet Savcılığı’na ödeme sürecinin takibi için dilekçe verilebilir.
-
Gerekirse İdare Mahkemesi’ne başvurarak icraen tahsil talep edilebilir.
🔚 Özet
| Aşama | Süre |
|---|---|
| Kararın kesinleşmesi | ~15-30 gün |
| Kararın Hazine’ye bildirilmesi | ~1-2 hafta |
| Tazminat ödemesi | 3 – 6 ay arası |
| Gecikme halinde başvuru | 6. ay sonrası |
Bursa avukat , bursa tazminat avukatı , bursa ceza avukatı , bursanın en iyi avukatı , bursa avukat
Haksız Tutuklama Sebebine Dayalı Tazminat Davası Yargıtay Kararları
| Başlık | Künye | İçerik |
|---|---|---|
| Haksız Arama Nedeniyle Tazminat Davası Açmanın Süresi | Yargıtay 12. Ceza Dairesi – K. 2021/5212 | Davacının evinde yapılan arama işlemi nedeniyle açılan tazminat davasında, CMK 142/1 maddesinde belirtilen 1 yıllık süre aşılmıştır. Arama tarihi 08.05.2012 olup, dava 14.01.2016 tarihinde açıldığından süre aşımı gerekçesiyle reddedilmiştir. |
| Haksız Arama ve Ölçüsüzlük Gerekçesiyle Tazminat | Yargıtay 12. Ceza Dairesi – K. 2021/4810 | Davacı, hukuka aykırı arama gerekçesiyle tazminat talep etmiştir. Ancak arama işleminin ölçüsüz olmadığı gerekçesiyle tazminat talepleri reddedilmiştir. Arama tarihinden sonra dava açma süresi aşıldığı için davanın süre aşımı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir. |
| Haksız Tutuklama Tazminatı ve Mahsup Şartları | Yargıtay 12. Ceza Dairesi – K. 2021/5973 | Davacının beraatine karar verilmiş ve tutukluluk süresi başka bir hükümle mahsup edilmiştir. Mahsup edilen süreye dair tazminat miktarı makul düzeyde belirlenmiş ve davacıya ödenmiştir. |
| Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Davasında Faiz ve Islah | Yargıtay 12. Ceza Dairesi – K. 2021/1747 | Davacı vekili, tazminat taleplerine faiz ekleyerek ıslah talebinde bulunmuştur. Ancak bu talebin davalı tarafa bildirilmesi gerektiği göz ardı edilmiştir. Bu nedenle bozma kararı verilmiştir. |
| Birden Fazla Suçta Aynı Kararda Düşme ve Beraat Kararı Verilmesi Halinde Tazminat | Yargıtay Ceza Genel Kurulu – K. 2015/144 | Aynı anda birden fazla suçtan yakalanan kişi, bazı suçlardan beraat etmişse, CMK 144/1-e maddesi uyarınca hak ve nesafet ilkelerine göre makul tazminat verilmelidir. |
| Tazminat Davasından Feragat Halinde Karşı Taraf Vekalet Ücreti | Yargıtay 12. Ceza Dairesi – K. 2022/547 | Davacının tazminat davasından feragat etmesi üzerine, davalı lehine tam vekalet ücretine hükmedilmesi gerekmektedir. Yalnızca yarısına hükmedilmesi bozma nedeni yapılmamıştır. |
| Suç İşlediğini Beyan Eden Kişinin Tutuklanması Halinde Tazminat İstenemez | Yargıtay 12. Ceza Dairesi – K. 2023/2005 | Gerçek dışı beyanla tutuklanmaya sebep olan kişi, CMK 144/1-e maddesi gereğince tazminat talep edemez. Bu nedenle davacının tazminat talebi reddedilmiştir. |
| Yakalama İşlemi Yapıldıktan Sonra Serbest Bırakılan Kişinin Tazminat Hakkı | Yargıtay 12. Ceza Dairesi – K. 2019/82 | Yakalama sonrası serbest bırakılan davacıya, yakalama işlemi sırasında yasal haklarının hatırlatılmaması nedeniyle manevi tazminata hükmedilmesi gerekmektedir. Davanın reddi bozma nedeni olarak kabul edilmiştir. |
| Tazminat İstemek İçin Hükmün Kesinleşmesinin Gerekmediği Haller | Yargıtay 12. Ceza Dairesi – K. 2017/6124 | Gözaltı süresi gibi konularda tazminat talebi, kesinleşme şartına bağlı değildir ve esas davanın sonucunu beklemeye gerek olmadan hükmedilebilir. |
| Tutuklulukta Net Asgari Ücret Üzerinden Maddi Tazminat Hesaplanmalıdır | Yargıtay 12. Ceza Dairesi – K. 2017/6012 | Tutuklama nedeniyle maddi tazminat, net asgari ücret üzerinden hesaplanarak belirlenmiştir. |
| Manevi Tazminatın Ölçütleri Nelerdir? | Yargıtay 12. Ceza Dairesi – K. 2017/2599 | Manevi tazminat miktarının, davacının sosyal ve ekonomik durumu gibi kriterlere göre makul düzeyde belirlenmesi gerekmektedir. |
| Haksız Tutuklama Nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminatın Belirlenmesi | Yargıtay 12. Ceza Dairesi – K. 2017/5747 | Tutukluluk süresi ve davacının sosyal durumu dikkate alınarak, makul maddi ve manevi tazminata hükmedilmesi gerekmektedir. |
Bursa avukat , bursa tazminat avukatı , bursa ceza avukatı , bursanın en iyi avukatı , bursa avukat
HAKSIZ TUTUKLAMA TAZMİNATI ÖRNEK DİLEKÇE
T.C.
BURSA NÖBETÇİ AĞIR CEZA MAHKEMESİ’NE
DAVACI : Enes X
[T.C. Kimlik No]
[Adres bilgisi]
VEKİLİ : Av. Enes SENCER
[Baro Sicil No – İletişim ve adres bilgisi]
KONU : Haksız tutuklama nedeniyle müvekkilim lehine 5271 sayılı CMK’nın 141 ve devamı maddeleri uyarınca maddi ve manevi tazminat talebimizi içerir dilekçedir.
AÇIKLAMALAR :
1. Müvekkilim Enes X hakkında, Bursa 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2023/198 E. sayılı dosyasında yürütülen ceza yargılaması kapsamında **02.01.2023 tarihinde tutuklama kararı verilmiş**, yaklaşık **86 gün özgürlüğünden mahrum bırakılmıştır**.
2. Yapılan yargılama sonucunda, Bursa 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nin **2023/198 E., 2023/294 K.** sayılı kararı ile müvekkilimin **Beraatine** karar verilmiş ve karar **10.11.2023 tarihinde kesinleşmiştir**. Kesinleşen karar UYAP sistemine işlenmiş olup ekte sunulmaktadır.
3. Müvekkilim, yapılan yargılamada hiçbir somut delile dayanmaksızın özgürlüğünden yoksun bırakılmış, **işini kaybetmiş, gelirinden mahrum kalmış ve ağır psikolojik sıkıntılar yaşamıştır.** Bu süreçte hem maddi hem manevi yönden büyük zarara uğramıştır.
4. CMK’nın 141/1-e maddesi uyarınca, **kanuna uygun olarak yakalandıktan veya tutuklandıktan sonra hakkında beraat kararı verilen kişi, Devletten tazminat talep etme hakkına sahiptir.** Bu kapsamda;
– **Maddi Zarar:** Müvekkilim, asgari ücretli bir işte çalışmakta iken tutuklanmış, 3 aya yakın süre çalışamamıştır. Günlük net gelir kaybı 600 TL olup, **toplam 51.600,00 TL maddi tazminat** talep ediyoruz.
– **Manevi Zarar:** Geçirmiş olduğu psikolojik travmalar, toplumsal itibar kaybı ve yaşadığı sosyal dışlanmalar dikkate alınarak **100.000,00 TL manevi tazminat** talep ediyoruz.
DELİLLER :
– Bursa 4. Ağır Ceza Mahkemesi 2023/198 E. sayılı dosya
– Kesinleşme şerhli beraat kararı
– SGK kayıtları, ücret bordrosu
– Tanık ifadeleri
– Psikolojik tedavi evrakları (varsa)
– UYAP kayıtları ve sair yasal deliller
HUKUKİ SEBEPLER :
5271 sayılı CMK md. 141–144, 6100 sayılı HMK, 6098 sayılı TBK ve ilgili diğer mevzuat
SONUÇ VE TALEP :
Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle;
müvekkilimin **haksız tutuklanması nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararların giderilmesi amacıyla toplamda 151.600,00 TL tazminatın müvekkilime ödenmesine** karar verilmesini vekaleten arz ve talep ederiz.
Saygılarımızla,
[Tarih]
DAVACI VEKİLİ
Av. Enes SENCER
İmza
