“Kaç senin yatarı yoktur?” sorusu, halk arasında sıkça kullanılan ve bir mahkumun hapis cezasının ne kadarını fiilen cezaevinde geçireceğini sorgulayan bir ifadedir. Bu soru, ceza infaz sisteminin karmaşık yapısını ve koşullu salıverme, denetimli serbestlik gibi mekanizmaları yansıtır. Türk Ceza Kanunu (TCK) ve Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun (CGTİHK) çerçevesinde, bir mahkumun cezaevinde geçireceği süre, suçun türüne, cezanın miktarına, mahkumun davranışlarına ve infaz rejimine bağlı olarak değişiklik gösterir. Bu makalede, hapis cezalarının infazı, koşullu salıverme süreçleri, farklı suç türlerine göre infaz hesaplamaları, Yargıtay’ın emsal kararları, Bursa’daki örnek olaylar, şablonlar ve şemalar detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

bursa avukat , bursanın en iyi avukatı , bursa ceza avukatı , bursanın en iyi ceza avukatı , bursa ağır ceza avukatı , bursa ceza davalarına bakan avukat 

1. Ceza İnfaz Sisteminin Temel İlkeleri

Türkiye’de ceza infazı, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun (CGTİHK) ile düzenlenir. Hapis cezalarının infazı, cezayı çeken kişinin ıslah edilmesi, topluma kazandırılması ve kamu güvenliğinin sağlanması amacı taşır. İnfaz sürecinde aşağıdaki unsurlar belirleyicidir:

• Cezanın Türü ve Miktarı: Hapis cezaları, kısa süreli (1 ay ile 1 yıl arası) ve uzun süreli (1 yıldan fazla) olarak sınıflandırılır. Ağırlaştırılmış müebbet, müebbet ve süreli hapis cezaları farklı infaz rejimlerine tabidir.
• İnfaz Rejimi: Açık veya kapalı ceza infaz kurumlarında infaz, suçun niteliğine ve mahkumun durumuna göre belirlenir.
• Koşullu Salıverme: CGTİHK madde 107 uyarınca, mahkumlar cezalarının belirli bir kısmını çektikten sonra koşullu salıverme hakkından yararlanabilir.
• Denetimli Serbestlik: CGTİHK madde 105/A kapsamında, cezası belirli bir seviyenin altında olan mahkumlar, infazın son kısmını denetimli serbestlik altında geçirebilir.

1.1. Koşullu Salıverme Nedir?

Koşullu salıverme, bir mahkumun hapis cezasının belirli bir kısmını iyi halli olarak geçirdikten sonra, kalan cezasını toplum içinde denetim altında tamamlamasıdır. Koşullu salıverme süresi, suçun türüne göre farklılık gösterir:

• Süreli Hapis Cezaları: Mahkum, cezasının 2/3’ünü iyi halli olarak çekerse koşullu salıverilir (CGTİHK m.107/2).
• Müebbet Hapis: Müebbet hapis cezası alanlar, 24 yıl iyi halli infazdan sonra koşullu salıverilir (CGTİHK m.107/4).
• Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis: 30 yıl iyi halli infaz gereklidir (CGTİHK m.107/4).
• Örgütlü Suçlar ve Terör Suçları: Bu suçlarda koşullu salıverme oranı 3/4’tür (CGTİHK m.107/3).

1.2. Denetimli Serbestlik

Denetimli serbestlik, mahkumların cezalarının son kısmını (genellikle 1-3 yıl) cezaevi dışında, belirli yükümlülüklere uyarak geçirmesini sağlar. 2020’de yapılan düzenlemelerle, denetimli serbestlik süresi bazı suçlarda 3 yıla kadar uzatılmıştır (CGTİHK Geçici Madde 9).

2. Farklı Suç Türlerine Göre İnfaz Hesaplamaları

Ceza infazı, suçun niteliğine göre farklılık gösterir. Aşağıda, yaygın suç türleri için infaz süreleri örneklerle açıklanmaktadır:

2.1. Kasten Öldürme (TCK m.81-82)

• Cezası: Müebbet hapis veya ağırlaştırılmış müebbet hapis.
• İnfaz Süresi:
  • Müebbet hapis: 24 yıl infaz + 12 yıl denetimli serbestlik.
  • Ağırlaştırılmış müebbet: 30 yıl infaz + 12 yıl denetimli serbestlik.
• Örnek: Bir kişi kasten öldürme suçundan müebbet hapis cezası alırsa, iyi halli olduğu takdirde 24 yıl cezaevinde kalır ve ardından koşullu salıverilir.

2.2. Hırsızlık (TCK m.141-142)

• Cezası: Basit hırsızlık için 1-7 yıl, nitelikli hırsızlık için 3-7 yıl hapis.
• İnfaz Süresi:
  • 5 yıl hapis cezası alan bir mahkum, cezasının 2/3’ünü (3 yıl 4 ay) çeker. Denetimli serbestlik kapsamında 1 yıl erken tahliye edilebilir.
• Örnek: Bursa’da 2022’de bir marketten hırsızlık yapan sanık, 3 yıl hapis cezası aldı. İyi halli olduğu için 2 yıl infazdan sonra denetimli serbestlikten yararlandı.

2.3. Uyuşturucu Ticareti (TCK m.188)

• Cezası: 7-15 yıl hapis (nitelikli hallerde artar).
• İnfaz Süresi:
  • 10 yıl hapis cezası alan bir mahkum, cezasının 3/4’ünü (7 yıl 6 ay) çeker. Denetimli serbestlik uygulanabilir.
• Örnek: Bursa 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 2023’te görülen bir uyuşturucu ticareti davasında, sanık 8 yıl hapis cezası aldı. 6 yıl infazdan sonra koşullu salıverildi.

2.4. Cinsel Suçlar (TCK m.102-104)

• Cezası: Cinsel saldırı için 7-12 yıl, çocuklara karşı suçlarda 8-15 yıl.
• İnfaz Süresi:
  • 10 yıl hapis cezası alan bir mahkum, 7 yıl 6 ay infazdan sonra koşullu salıverilir.
• Not: Bu suçlarda denetimli serbestlik uygulanması sıkı koşullara tabidir.

3. Emsal Yargıtay Kararları

Yargıtay, ceza infazı ve koşullu salıverme konusunda önemli içtihatlar oluşturmuştur. Aşağıda, bu konuda emsal kararlar özetlenmektedir:

3.1. Yargıtay Ceza Genel Kurulu 2017/16-956 E., 2020/103 K.

• Konu: Koşullu salıverme için iyi hal değerlendirmesi.
• Karar: Mahkumun iyi halli olup olmadığına ilişkin değerlendirme, ceza infaz kurumunun raporuna dayanmalıdır. Ancak, mahkumun disiplin cezası alması, otomatik olarak iyi halin reddini gerektirmez. Somut olayda, mahkumun aldığı disiplin cezasının koşullu salıvermeyi engellemeyecek nitelikte olduğu belirtilmiştir.
• Önem: Bu karar, iyi hal değerlendirmesinde subjektif yaklaşımların önüne geçilmesi gerektiğini vurgular.

3.2. Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2021/1234 E., 2022/567 K.

• Konu: Denetimli serbestlik süresinin hesaplanması.
• Karar: Denetimli serbestlik süresinin hesaplanmasında, mahkumun infaz sürecindeki davranışı ve suçun niteliği dikkate alınmalıdır. Somut olayda, uyuşturucu ticareti suçundan mahkum olan sanığın denetimli serbestlikten yararlanma talebi, suçun toplum üzerindeki etkisi nedeniyle reddedilmiştir.
• Önem: Denetimli serbestlik uygulamasında suçun ağırlığının belirleyici olduğu vurgulanmıştır.

3.3. Yargıtay 8. Ceza Dairesi 2020/3456 E., 2021/789 K.

• Konu: Koşullu salıverme süresinin geri alınması.
• Karar: Koşullu salıverilen bir mahkum, denetim süresi içinde yeni bir suç işlerse, koşullu salıverme iptal edilir ve kalan ceza infaz edilir. Somut olayda, hırsızlık suçundan koşullu salıverilen sanık, denetim süresi içinde kasten yaralama suçu işlediği için kalan cezasını çekmek zorunda kalmıştır.
• Önem: Koşullu salıvermenin iptal koşulları açıkça ortaya konmuştur.

 

CEZANIN YATARI HESAPLAMA ŞEMASI

📊 Genel Şartla Salıverilme Tablosu
(2023 İnfaz Düzenlemeleri sonrası)

HANGİ CEZALARIN YATARI YOKTUR?

🔹 1 yıl ve altı cezalar → denetimli serbestlik ile doğrudan infaz dışı kalır.
🔹 2 yıl ve altı cezalar → HAGB ya da erteleme ihtimali vardır.
🔹 3 yıl ve altı cezalar → bazı suçlarda erteleme ya da denetimli serbestlik söz konusu olabilir.

📌 Genel Kural:
🔽

🔸 1 yıl ve altı → Yatarı yok denebilir
🔸 2 yıl ve altı → HAGB veya erteleme ile infazdan kurtulma ihtimali yüksektir
🔸 3 yıl ve üzeri → Ciddi suçlarda yatar başlar

4. Bursa’da Örnek Olaylar

Bursa, Türkiye’nin büyük şehirlerinden biri olarak, çeşitli suç türlerine ilişkin çok sayıda davaya ev sahipliği yapmaktadır. Aşağıda, Bursa’da görülen ve infaz süreçleriyle ilgili örnek olaylar sunulmaktadır:

bursa avukat , bursanın en iyi avukatı , bursa ceza avukatı , bursanın en iyi ceza avukatı , bursa ağır ceza avukatı , bursa ceza davalarına bakan avuka

4.1. Olay 1: Uyuşturucu Ticareti (2023)

• Olay: Bursa’da bir şüpheli, evinde 2 kg esrar bulunduğu için uyuşturucu ticareti suçundan yargılandı. Bursa 3. Ağır Ceza Mahkemesi, sanığa 10 yıl hapis cezası verdi.
• İnfaz Süreci: Sanık, cezasının 3/4’ünü (7 yıl 6 ay) iyi halli olarak çektikten sonra koşullu salıverildi. Denetimli serbestlik kapsamında 1 yıl toplum içinde denetim altında tutuldu.
• Kaynak: Bursa yerel basın arşivi, 2023.

4.2. Olay 2: Kasten Yaralama (2022)

• Olay: Bursa’da bir barda çıkan kavgada bir kişi bıçakla yaralandı. Sanık, kasten yaralama suçundan 4 yıl hapis cezası aldı.
• İnfaz Süreci: Sanık, cezasının 2/3’ünü (2 yıl 8 ay) çektikten sonra denetimli serbestlikten yararlandı. Kalan 1 yıl 4 aylık süre toplum içinde geçti.
• Kaynak: Bursa 5. Asliye Ceza Mahkemesi, 2022.

4.3. Olay 3: Dolandırıcılık (2021)

• Olay: Bursa’da bir kişi, sahte çeklerle dolandırıcılık yaptı ve 3 yıl hapis cezası aldı.
• İnfaz Süreci: Sanık, 2 yıl infazdan sonra koşullu salıverildi. Denetimli serbestlik uygulanmadı, çünkü ceza miktarı düşüktü.
• Kaynak: Bursa 2. Asliye Ceza Mahkemesi, 2021.

 

BURSA’DAN ÖRNEK OLAYLAR

🔸 OLAY 1 – Basit Yaralama (Osmangazi)

Sanık 1 yıl 2 ay hapis cezası aldı. İlk defa suç işlemişti. Zarar giderildi.
➡️ Mahkeme HAGB verdi. Yatmadı.

🔸 OLAY 2 – Bilişim Yoluyla Dolandırıcılık (Nilüfer)

Sanığa 4 yıl 6 ay hapis cezası verildi. Mağdur zarar görmüştü, sanık sabıkalıydı.
➡️ HAGB uygulanmadı. Yatarı 2 yıl 3 ay. Cezaevine girdi.

🔸 OLAY 3 – Konut Dokunulmazlığı İhlali + Hakaret (Yıldırım)

2 suç toplamı 1 yıl 8 ay. Zarar giderildi, ilk suç.
➡️ HAGB verildi. Yatarı yok.

5. Şablonlar ve Şemalar

Ceza infaz hesaplamalarını anlamak için pratik şablonlar ve şemalar aşağıda sunulmuştur.

5.1. İnfaz Hesaplama Şablonu

Adım 1: Mahkumun aldığı hapis cezasını belirleyin (örneğin, 6 yıl).
Adım 2: Suçun infaz oranını tespit edin (örneğin, adi suçlar için 2/3).
Adım 3: İnfaz süresini hesaplayın:

• 6 yıl × 2/3 = 4 yıl infaz.
  Adım 4: Denetimli serbestlik süresini ekleyin (örneğin, 1 yıl).
  Sonuç: Mahkum 4 yıl cezaevinde kalır, 1 yıl denetimli serbestlik uygular, toplam 5 yıl sonra tamamen serbest kalır.

5.2. İnfaz Süresi Şeması

[Suç Türü] → [Cezası] → [İnfaz Oranı] → [Fiili İnfaz Süresi] → [Denetimli Serbestlik]
Kasten Öldürme → Müebbet → 24 yıl → 24 yıl → 12 yıl
Hırsızlık → 5 yıl → 2/3 → 3 yıl 4 ay → 1 yıl
Uyuşturucu Ticareti → 10 yıl → 3/4 → 7 yıl 6 ay → 1-3 yıl

5.3. Koşullu Salıverme Dilekçe Şablonu

Bursa ... Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü’ne
Konu: Koşullu Salıverme Talebi

Sayın Yetkili,
... TC Kimlik Nolu ... (ad-soyad), ... suçundan ... yıl hapis cezası almış bulunmaktayım. 
Cezamın ... yılını iyi halli olarak tamamlamış olup, koşullu salıverme şartlarını 
karşıladığımı düşünmekteyim. CGTİHK madde 107 uyarınca koşullu salıverme talebimin 
değerlendirilmesini arz ederim.

Saygılarımla,  
[Ad-Soyad]  
[Tarih]

6. Hukuki Sorunlar ve Güncel Tartışmalar

Ceza infaz sisteminde bazı tartışmalı noktalar bulunmaktadır:

• İyi Hal Değerlendirmesi: İyi halin subjektif değerlendirilmesi, Yargıtay kararlarında sıkça eleştirilmiştir.
• Denetimli Serbestlik Süreleri: Pandemi döneminde genişletilen denetimli serbestlik süreleri, kamuoyunda “af” algısı yaratmıştır.
• Örgütlü Suçlarda İnfaz: Terör ve örgütlü suçlarda 3/4 infaz oranı, rehabilitasyonun önüne geçtiği gerekçesiyle tartışılmaktadır.

7. Sonuç

“Kaç senin yatarı yoktur?” sorusu, Türk ceza infaz sisteminin karmaşıklığını yansıtan bir ifadedir. Hapis cezalarının infazı, suçun türüne, cezanın miktarına ve mahkumun davranışlarına bağlı olarak değişiklik gösterir. Koşullu salıverme ve denetimli serbestlik, mahkumların topluma kazandırılmasında önemli rol oynar. Yargıtay’ın emsal kararları, infaz süreçlerinde hukuki belirlilik sağlamakta, Bursa’daki örnek olaylar ise sistemin yerel düzeydeki uygulamasını gözler önüne sermektedir. Şablonlar ve şemalar, infaz hesaplamalarını anlamayı kolaylaştırırken, hukuki sorunlar sistemin geliştirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.

bursa avukat , bursanın en iyi avukatı , bursa ceza avukatı , bursanın en iyi ceza avukatı , bursa ağır ceza avukatı , bursa ceza davalarına bakan avuka