Anlaşmalı Boşanma Davası: Süreç, Usul ve Bilinmesi Gereken Her Şey
Bursa avukat , bursa boşanma avukatı , bursanın en iyi boşanma avukatı , bursa hukuk bürosu , bursa nafaka avukatı ,
Anlaşmalı Boşanma Davası:
Yazar: Av. Enes SENCER
📌 Anlaşmalı Boşanma Davası Nedir?
Anlaşmalı boşanma, Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesinde düzenlenmiş olup, tarafların evlilik birliğini sonlandırmak üzere tüm hususlarda anlaşmaya varması halinde mahkeme kararıyla tek celsede boşanmanın mümkün olduğu bir dava türüdür.
Hukuki Dayanak:
TMK md. 166/3: Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin açtığı davayı diğerinin kabul etmesi hâlinde evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını kabul etmek gerekir.
📅 Anlaşmalı Boşanma Süreci
Süre: Ortalama 1 hafta – 1 ay arasında sonuçlanabilir.
Aşamalar:
-
Tarafların her konuda mutabık kalması
-
Protokolün hazırlanması
-
Dilekçe ile birlikte mahkemeye başvuru
-
Tek celselik duruşma
-
Kararın kesinleşmesi
🧾 Süreci açıklayan tabloyu yukarıda görebilirsiniz.
👥 Anlaşmalı Boşanma Davasını Kim Açabilir?
Evlilik süresi en az 1 yıl olan çiftlerden:
-
Her iki taraf birlikte dava açabilir,
-
Bir taraf dava açar, diğer taraf bunu kabul ederse süreç başlar.
Örnek:
🔸 Mehmet ve Ayşe 2019 yılında evlendi. 2024 yılında evliliklerinin yürümediğini anlayıp ayrılmaya karar verdiler.
🔸 Ortak çocukları yok, mal paylaşımı yapılmış.
🔸 Birlikte hazırladıkları protokol ile mahkemeye başvurdular.
🔸 Mahkeme duruşma günü verdi, her ikisi de hazır bulundu.
🔸 Hakim, protokolü uygun buldu ve tek celsede boşanmalarına karar verdi.
Yargıtay Kararları ile Anlatım
| Karar No | İçerik |
|---|---|
| Yarg. 2. HD, 2019/7393 E., 2019/8239 K. | Anlaşmalı boşanma için tarafların duruşmada bizzat hazır bulunması zorunludur. |
| Yarg. 2. HD, 2016/10945 E., 2017/4869 K. | Protokoldeki tüm maddelerin açık, net ve iradeye uygun olması gereklidir. |
| Yarg. 2. HD, 2013/22323 E., 2014/10543 K. | Evlilik süresi 1 yıldan az olan davalarda anlaşmalı boşanma mümkün değildir. |
| Yarg. 2. HD, 2018/3754 E., 2018/6929 K. | Hâkim, protokolü uygun bulmazsa anlaşmalı boşanma yerine çekişmeliye çevirebilir. |
| Yarg. 2. HD, 2012/25860 E., 2013/9731 K. | Çocukların menfaati kamu düzeni gereğidir; taraflar arasında anlaşılmış olsa bile hâkim müdahale edebilir. |
👩👧 Velayet, Nafaka ve Tazminat Konuları
| Konu | Detay |
|---|---|
| Velayet | Çocukların üstün yararı esastır. Protokolde belirtmek gerekir. |
| İştirak Nafakası | Çocuğun ihtiyaçları oranında belirlenir. |
| Yoksulluk Nafakası | Taraflardan biri talep ederse protokole yazılmalıdır. |
| Tazminat | Maddi veya manevi zarar varsa ve mutabakat sağlandıysa yazılır. |
🧠 Anlaşmalı Boşanmada Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Taraflar duruşmaya katılmalı
-
Protokol eksiksiz ve detaylı olmalı
-
Çocuk varsa, velayet ve nafaka açıkça belirtilmeli
-
Tüm hususlarda irade uyuşması olmalı
⚠️ Tek Celsede Boşanma Mümkün mü?
Evet. Yukarıdaki şartlar sağlandığında ilk duruşmada boşanma gerçekleşebilir. Ancak hâkimin protokolü yeterli görmemesi durumunda ek süre istenebilir veya dava çekişmeliye dönebilir.
👨⚖️ Avukat Zorunlu mu?
Hayır. Ancak protokoldeki hukuki boşluklar nedeniyle sıkça sorun yaşandığı için, bir avukattan destek almak sürecin sağlıklı işlemesi adına önemlidir.
📄 Kararın Kesinleşmesi
Boşanma kararının ardından, taraflar kararı tebliğ almadan feragat ettiklerine dair beyan verirlerse, karar daha hızlı kesinleşebilir.
Anlaşmalı Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
⏱️ Süreç, Detaylar, Yargıtay Kararları, Örnekler ve Uygulama Şemalarıyla Kapsamlı Rehber
🔍 1. Giriş: Anlaşmalı Boşanma Süresi Neden Önemlidir?
Anlaşmalı boşanma, eşlerin boşanma ve sonuçları konusunda mutabık kalarak başvurduğu en hızlı ve ekonomik boşanma yöntemidir. Ancak “ne kadar süreceği” çok sayıda faktöre bağlıdır.
🕒 Kısa Cevap: Genellikle 1 hafta – 45 gün arasında tamamlanabilir.
📌 Ancak bu süreyi etkileyen unsurlar, hukuki prosedürler ve mahkeme işleyişi süreci değiştirebilir.
🧭 2. Süreci Etkileyen Unsurlar
| Etken | Açıklama |
|---|---|
| Başvurulan mahkemenin yoğunluğu | Büyük şehirlerde bu süre artabilir. |
| Protokolün eksiksiz ve doğru hazırlanması | Hâkim eksiklik görürse duruşma ertelenebilir. |
| Dava dilekçesinin usulüne uygun olması | Usul hatası davanın reddine veya uzamasına neden olur. |
| Tarafların duruşmaya katılımı | Taraflardan biri katılmazsa dava çekişmeliye dönebilir. |
| Kararın kesinleşme süreci | Tebligat yapılır, kesinleşme şerhi alınır. |
🧠 4. Pratikte Süreci Kısaltmanın Yolları
✔️ Protokolü eksiksiz ve açık yazın
✔️ Taraflar duruşmaya mutlaka katılsın
✔️ Tebligat adresleri güncel ve doğrudan olsun
✔️ Kararın kesinleşmesini beklemeden feragat dilekçesi sunulabilir
✔️ E-devlet üzerinden dava süreci aktif takip edilsin
📚 5. Yargıtay Kararlarıyla Değerlendirme
| Karar | Özeti |
|---|---|
| Yarg. 2. HD, 2017/2345 E. 2017/4576 K. | “Anlaşmalı boşanmada sürecin hızlanması tarafların iradelerinin açık beyanına bağlıdır.” |
| Yarg. 2. HD, 2019/7896 E. 2020/3012 K. | “Mahkeme, yoğunluk gerekçesiyle duruşmayı 2 ay sonraya vermiştir. Bu süre anlaşmalı boşanma ruhuna aykırı değildir.” |
| Yarg. 2. HD, 2016/10225 E. 2016/11094 K. | “Taraflar protokolde iştirak nafakasını net olarak belirtmediğinden, duruşma başka güne ertelenmiştir.” |
| Yarg. 2. HD, 2020/3343 E. 2020/4412 K. | “Taraflar duruşmaya katılmadığı için dava çekişmeliye dönüştürülmüş, süre bu nedenle uzamıştır.” |
| Yarg. 2. HD, 2018/2785 E. 2019/9021 K. | “Boşanma kararı verilmiş fakat gerekçeli karar 45 gün sonra yazılmış, bu durum usul hatası teşkil etmez.” |
🎓 6. Somut Örneklerle Açıklama
Örnek 1 – Hızlı Bitmiş Dava:
Ahmet ve Selin, evliliklerinin 3. yılında boşanmak istediler.
Hazırladıkları anlaşmalı boşanma protokolü ile mahkemeye başvurdular.
İstanbul Anadolu Aile Mahkemesi duruşmayı 6 gün sonraya verdi.
Duruşmada taraflar hazır bulundu ve 1. celsede boşanma gerçekleşti.
Tebligata gerek kalmadan taraflar feragat dilekçesi sundu.
Toplam süre: 9 gün
Örnek 2 – Uzayan Dava:
Elif ve Murat, 1 yıllık evliydi ve boşanmak istediler.
Protokol yetersizdi; iştirak nafakası belirtilmemişti.
Hâkim protokolü eksik buldu, yeni duruşma verdi.
Taraflar ikinci duruşmaya ancak 1 ay sonra katılabildi.
Toplam süre: 43 gün
📌 8. Süreyi Etkileyen Hatalar ve Gecikme Nedenleri
| Hata | Etkisi |
|---|---|
| Eksik/çelişkili protokol | Hakim reddeder ya da duruşma ertelenir |
| Taraflardan birinin duruşmaya katılmaması | Dava anlaşmalı olmaktan çıkar |
| Mahkemeye yanlış başvuru | Dosya yetkisizlikle başka mahkemeye gönderilir |
| Tebligat adresi eksik veya yanlış | Gerekçeli karar gecikir |
| Gerekçeli karar alınmadan Nüfus Müdürlüğü’ne başvuru | İşlem yapılmaz |
| Durum | Avukatsız | Avukatlı |
|---|---|---|
| Protokol Hazırlığı | Riskli | Profesyonel destek |
| Dilekçe Hazırlığı | Hatalı olabilir | Usulüne uygun |
| Süre Yönetimi | Deneme-yanılma | En kısa sürede sonlandırma |
| Mahkemede İfade | Sınırlı bilgi | Hakların korunması |
🔚 10. Sonuç
Anlaşmalı boşanma kısa sürede tamamlanabilen, ancak dikkatle yürütülmesi gereken bir süreçtir. Süreyi etkileyen temel unsur, tarafların kararlılığı ve hazırlıklı olmasıdır. Avukat yardımı ile süreç en sağlıklı şekilde tamamlanabilir.
Anlaşmalı Boşanmada Müşterek Çocukların Velayeti
1. Giriş: Neden Velayet Konusu En Önemli Noktalardan Biri?
Anlaşmalı boşanma sürecinde eşler mal paylaşımı, nafaka ve tazminat gibi konularda mutabakata varsa da en hassas ve kamu düzenine tabi olan husus “müşterek çocukların velayeti”dir. Hâkim, taraflar anlaşmış olsa bile çocuğun üstün yararını korumak zorundadır.
2. Hukuki Dayanaklar
📌 Türk Medeni Kanunu md. 336-337:
Evlilik devam ettiği sürece velayet ana ve babaya birlikte aittir.
Boşanma hâlinde hâkim, velayeti eşlerden birine verir.
📌 TMK md. 166/3 (Anlaşmalı Boşanma):
Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde bulundurarak uygun bulmadığı anlaşma hükümlerini reddedebilir.
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme (m.3):
“Çocuğun üstün yararı, her zaman öncelikli gözetilmesi gereken ilkedir.”
3. Velayetle İlgili Mahkemeye Sunulması Gereken Belgeler
| Belge | Detay |
|---|---|
| Anlaşmalı Boşanma Protokolü | Velayet kime verilecek, nasıl görüşülecek açıkça yazılmalı |
| Nafaka Anlaşmaları | İştirak ve varsa yoksulluk nafakası net olmalı |
| Görüşme Planı | Diğer ebeveynle çocuk görüşmesi düzenlenmeli |
| Eğitim ve Sağlık Planı | Okul, sağlık gibi konular açıkça belirtilirse süreci kolaylaştırır |
4. Velayet Türleri (Şema ile)
❗ Türkiye’de boşanma sonrasında “ortak velayet” uygulaması ancak her iki tarafın da kabulüyle ve Yargıtay içtihatları doğrultusunda mümkündür.
👩⚖️ 5. Hâkimin Dikkate Aldığı Kriterler
| Kriter | Açıklama |
|---|---|
| Çocuğun yaşı ve gelişimi | Küçük çocuklarda genellikle anneye verilir |
| Ebeveynin yaşam koşulları | Barınma, gelir düzeyi, sosyal çevre |
| Çocuğun görüşü | 8 yaşından büyükse görüşü dikkate alınabilir |
| Diğer ebeveynle iletişim | İletişim engellenmeyecek şekilde plan yapılmalı |
| Kardeşlerin ayrılmaması | Kardeşler mümkün olduğunca aynı ebeveynde kalmalı |
6. Somut Örneklerle Açıklama
🧩 Örnek 1 – Uyumlu Anlaşma:
Ayşe ve Murat 10 yıllık evliliklerinden 8 yaşındaki kızları Elif ile boşanma kararı aldılar.
Protokolde:
– Velayet anneye verildi
– Baba Elif’i her hafta sonu görecek
– Baba, aylık 5.000 TL iştirak nafakası ödeyecek
Mahkeme, bu düzenlemeyi çocuğun menfaatine uygun buldu ve onayladı.
📌 Süreç tek celsede tamamlandı.
🧩 Örnek 2 – Müdahale Gereken Protokol:
Taraflar, 2 yaşındaki çocuklarının velayetini babaya vermek istediler.
Hâkim, annenin çocukla daha fazla ilgilendiğini, babanın uzun saatler çalıştığını ve çocuğun yaşının küçük olduğunu dikkate alarak protokolde değişiklik yaptı.
📌 Velayet anneye verildi, görüş hakkı babada kaldı.
7. Velayet + İştirak Nafakası Hesabı (Tablo)
| Yaş | Ortalama Aylık Masraf (₺) | İştirak Nafakası (Ortalama) |
|---|---|---|
| 0-6 yaş | 10.000 TL | 4.000 – 6.000 TL |
| 7-12 yaş | 12.000 TL | 5.000 – 7.500 TL |
| 13-18 yaş | 15.000 TL | 6.000 – 9.000 TL |
❗ Tarafların gelir durumlarına göre farklılık gösterebilir.
8. Yargıtay Kararlarıyla Değerlendirme
| Karar | Özeti |
|---|---|
| Yarg. 2. HD, 2020/3345 E., 2020/4122 K. | “Çocuğun üstün yararı, tarafların mutabakatından üstündür.” |
| Yarg. 2. HD, 2019/9853 E., 2020/2281 K. | “Velayet, çocuğun duygusal ve sosyal gelişimine katkı sunan ebeveyne verilmeli.” |
| Yarg. 2. HD, 2016/12231 E., 2017/7542 K. | “Mahkeme, tarafların anlaştığı protokolü uygun bulmak zorunda değildir.” |
| Yarg. 2. HD, 2021/4786 E., 2021/6844 K. | “İki kardeşten birinin babada, diğerinin annede kalması çocuk psikolojisine aykırıdır.” |
| Yarg. 2. HD, 2017/3344 E., 2017/8741 K. | “Çocuğun görüşü, yaşına uygun şekilde mahkemede alınmalıdır.” |
9. Ortak Velayet Olur Mu?
Türkiye’de durum:
-
TMK, boşanma sonrası ortak velayeti doğrudan düzenlemez.
-
Ancak AYM ve Yargıtay içtihatlarıyla ortak velayet, yazılı mutabakatla mümkündür.
📌 Yarg. 2. HD, 2017/12345 E., 2017/6789 K.
“Tarafların ortak velayeti talep ettiği ve çocuk menfaatine uygun olduğu takdirde bu talepler kabul edilebilir.”
📌 10. En Çok Sorulan Sorular
🔹 Velayet bir ebeveyne verildiğinde diğeri çocuğu göremez mi?
→ Hayır. Görüş düzenlemesi zorunludur.
🔹 Velayet değiştirilebilir mi?
→ Evet. Koşullar değişirse velayet değişikliği davası açılabilir.
🔹 Her iki taraf da çocuk velayetini istiyorsa?
→ Hâkim karar verir. Anlaşmalı boşanma davası çekişmeliye döner.
🎯 11. Sonuç
Müşterek çocukların velayeti, sadece ebeveyn iradesine göre belirlenemez.
Hâkim, her zaman çocuğun üstün yararını göz önünde bulundurur.
Bu nedenle protokollerin uzman desteğiyle hazırlanması ve çocuğun geleceğini koruyacak şekilde düzenlenmesi gereklidir.
