İsim değiştirme ve soyadı değişikliği davası; davacı, ad veya soyadını tümüyle değiştirmekte veya mevcut isminin önüne veya arkasına yeni bir isim eklenmesi davasına denir.Bu değişiklik, mahkeme kararıyla gerçekleştirilir ve kişinin resmi belgelerinde kullanılan adının tamamen değiştirilmesi anlamına gelir. Türkiye’de isim değişikliği, Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 36. maddesi uyarınca düzenlenmiştir. Maddeye göre belirli gerekçeler sunulması halinde isim değişikliği yapılabilmektedir. Kişiler, isimleri nedeniyle toplum içinde aşağılanma, yanlış anlaşılma, psikolojik baskı veya kültürel uyumsuzluk gibi sorunlar yaşadıklarında mahkemeye başvurarak isimlerini değiştirme hakkına sahiptir. Mahkeme, sunulan gerekçeleri değerlendirir ve haklı sebepler bulursa isim değişikliği kararı alır. Kişinin ismi değiştirildikten sonra bu değişiklik nüfus kayıtlarına işlenir ve kişinin tüm resmi belgelerinde yeni adı kullanılır. Değişiklik, bir defaya mahsus olarak yapılır. Tekrar değişiklik talep edilmesi halinde yeniden mahkeme süreci gerekmektedir.

Yargıtay’ın kabul ettiği bazı haklı sebepler

• • Gülünç bulunan bir isme sahip olmak,

• • Tanınan bir suçluyla aynı ismi paylaşmak,

• • İsminin kişiye geçmişinden gelen bir travmasını, kaybını, üzüntüsünü hatırlatması,

• • Ticari ve sosyal hayatta kimliğinde yazan isminden farklı bir isimle tanınmak,

• • Telaffuz zorluğu,

• • Dini sebepler.

İsim Değiştirme veya Soyisim Değişikliği İçin Yetkili ve Görevli Mahkeme

İsim ve soyisim değişikliği davası için görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi’dir. Davacı, davayı ikametgahının bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açabilir.

İsim ve soyadı değiştirme davasına Nüfus Müdürlüğü tarafından görevlendirilmiş bir memur davalı olarak katılır. İsim ve soyadı değişikliği davası açmak isteyen kişiler bizzat kendileri müracaat etmek zorundadır. Buna ek olarak özel yetkili bir vekaletname verdikleri vekilleri aracılığı ile de dava açabilirler. Küçük yaşta isim ve soy isim değişikliği yapılacaksa bu durumda velayet hakkına sahip olanlar dava açabilir.

İsim değiştirme ve Soyadı Değiştirme Davasının Süresi

İsim ve soyadı değiştirme davası, gerekli prosedürler hızlı bir şekilde yerine getirildiğinde ilk celsede veya en geç ikinci celsede tamamlanır. Dava mahkemeden mahkemeye değişmekle birlikte 2 ay – 5 ay gibi bir sürede tamamlanır.

İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası Talep Edilen Belgeler Nelerdir ?

Bu dava için özel bir evrak talebi olmamaktadır. Nüfus kayıtları üzerinden yürütülen İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği Davası açılırken özel nitelikte bir evrak talebi olmaz.  Talep edilen değişikliğin özel bir olguya dayandırıldığı hallerde ilgili belge mahkemece istenebilir.

İsim Değiştirme Keyfi Yapılabilir Mi ? 

Kişinin beğendiği ismi seçme hakkı kişinin özlük haklarından biri olduğu için değişiklik yapılabilmektedir. 

İsim Değiştirme davası Vekaletname 

İsim değiştirme ve soyadı değişikliği kişiye sıkı sıkıya bağlı olan bir hak olduğundan genel vekaletname yerine özel vekaletname çıkartılması gerekmektedir.

 

İsim değiştirme  Davası Yargıtay Kararları

İsim Değişikliği Yapılamayacağı Gerekçesiyle Davanın Reddi

Davacı, 2006 yılında mahkeme kararı ile önadına eklenen kelimeyi sildirme talebi ile asliye hukuk mahkemesinde dava açmıştır. Mahkeme tarafından davacının talebi daha önce de isim değişikliği talebinde bulunması sebebiyle reddetmiştir. 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu 36.Madde de yer alan gerekçeler neticesinde davacı ancak 1 kere isim değişikliği talebinde bulunabilir. Mahkemenin isim değişikliğinin reddi kararına gerekçe gösterdiği kanun hükmünün Anayasa Mahkemesi kararı ile iptal edilmiştir. İlgili Kanun hükmünün kişi hak ve hürriyetlerini kısıtlanması olarak gerekçelendirmiştir. Bu doğrultuda 2023 tarihi itibariyle kişi birden fazla isim değişikliği yapma hakkına sahiptir.

Vatandaşlık değiştirmesi sebebiyle isim değişikliği

Davacı, yabancı ülke vatandaşı iken evlenerek Türk Vatandaşlığına geçmiştir. Yabancı ülkede kullandığı ismin Türkçe olmaması bu sebeple resmi kurumlarda, sosyal hayatında zorluk yaşamasına neden olmaktadır. Kişinin hayat kalitesinin düşmesi sebebiyle isim değişikliği talebinin kabulü gerekmektedir. (Yargıtay 18. HD 2014/16259E, 2015/4285K)

Akrabası ile aynı ismi kullanması sebebiyle isim değişikliği

Davacı asliye hukuk mahkemesinde isminin düzeltilmesi talebi ile dava açmıştır. İsim değişikliğinin gerekçesi olarak kuzeni ile aynı isme ve soyisme sahip olması sebebiyle sürekli olarak karışıklık yaşanmaktadır. Bu sebeple davacı isim değişikliği talep etmektedir. Mahkeme davacının kuzeninin 18952-1977 yılları arasında yaşadığı ve dava açıldığı tarihte hayatta olmadığını tespit etmiştir. Eksik inceleme yapılarak karar verilmesi sebebiyle mahkemenin kararı bozulmuştur. (Yargıtay 18.HD 2014/14304E, 20151247K)