ARAÇ DEĞER KAYBI DAVASI – ARAÇ DEĞER KAYBI NASIL ALINIR, DEĞER KAYBI TALEBİ ŞARTLARI

Araç değer kaybının tazmini söz konusu olduğu zaman, bunu gerçekleştirmenin iki seçeneği vardır. Bu seçenekler; Dava yolu ve Sigorta Tahkim Komisyonudur. Dava yolu ile değer kaybının tazmin edilmesi halinde, birden fazla durum ile karşılaşmak mümkün. Bunlardan biri, kaza olayında tam kusurlu olarak vasıflandırılan taraf, hasar gören aracın kıymetinde oluşan düşüş miktarı için araç değer kaybı tazminat davası açma hakkına sahiptir. Başka bir deyişle karşı taraftan araç değer kaybı talep edebilmek için öncelikle tam kusurlu olmamak gerekir. Bu noktada, kazanın meydana gelmesindeki kusur durumu önem arz etmektedir. Ve yahut kısmi kusur varsa, kusursuzluk oranında değer kaybı tazmini mümkün olabilir.

Araç Değer Kaybı Nedir?

Araç değer kaybı, çift taraflı olarak gerçekleşen bir trafik kazası sonucunda aracınızın piyasa rayicine göre yaşamış olduğu değer düşüklüğüne verilen addır. Araç değer kaybı, kusur oranında karşı tarafın kendisinden (kusurlu aracın işleteninden ve sürücünden) istenebileceği gibi karşı tarafın sigorta şirketinden de istenebilmektedir.

Araç değer kaybı aslen hasar alan ve bu hasar itibariyle onarım gören  bir aracın, ikinci el piyasasındaki değerindeki azalmayı ifade eder. Kısacası, kaza geçiren ve hasara uğrayan ne kadar iyi tamir edilmiş olursa olsun, değerinde mutlaka bir düşüş yaşayacaktır. Bu düşüş, o aracın değer kaybını ifade etmektedir. Kaza sonrası araç, ne kadar iyi şekilde tamir edilirse edilsin, kazalı olması sebebiyle piyasa değerinde azalma oluşacaktır. Bu aracın, emsallerine göre alım-satım olasılığı azalacak ve düşük değere alıcı bulmak zorunda kalacaktır. 

DEĞER KAYBI DAVA AÇMA SÜRESİ NEDİR?

Araç Değer Kaybı davası süresi konusunda mevzuat incelendiğinde; Borçlar Kanunu’nun 72. maddesine göre; “Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Ancak, tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır”. Kısacası araç değer kaybı tazmin etme süresi, diğer bir deyişle dava açma süresi iki yıldır.iki yıllık sürenin başlangıcı; araç sahibinin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlar.

Araç Değer Kaybı Dava Şartları Nelerdir ?

Trafik kazalarında taraflar birbirlerine dava açma hakkına sahiptir. Bu dava herhangi bir ölüm ya da yaralama varsa maddi, manevi ve destekten yoksun bırakma şeklinde açılır. Ama maddi bir kayıp varsa yalnızca araç değer kaybı adı verilen tazminat davasını açma hakkınız bulunacaktır. Araçlar her kazada giderek değer kaybeder. Bir aracı fiyatı her kaza sonrasında aşağı çekilirken satış işlemlerinde de sigortaya işlenen kazalar şase numarasından görülebileceğinden sorun yaratacaktır. Kişiler ikinci el otomobil alırken bile kazasız olmasını talep eder ki ağır hasarlı kazalarda araç için dava açmaktan başka çare neredeyse yoktur. Araç değer kaybı kazası açmak için:

• Karşı taraftan daha az kusurlu olmanız şarttır. Aksi halde maddi tazminat talebiniz karşı tarafın lehine sonuçlanır.
• Taraflar arasında anlaşılmış bir değer varsa ve bu ödenmişse üzerine yeniden dava açmak mümkün değildir. Çünkü davanın açılması tarafların anlaşamaması durumunda ortaya çıkar.
• Aracınızın gerekli olan tüm evrakları tamam değilse trafik cezası ve kazada hata payı yüksek olan taraf olursunuz. Her aracın zorunlu trafik sigortası, bandrolü, vizesi ya da trafiğe çıkması için gerekli olan tüm unsurları ödenmiş olmalıdır.
• Araç kaza sonrasında tamir edilmiş bile olsa bu davayı açma hakkınız saklı kalacaktır. Siz dava açsanız da açmasanız da sigorta ya da kasko aracın masraflarını karşılamak zorundadır.
• Aracınızın özellikle sigortası yoksa karşı tarafın suçlu ya da suçsuz olmasının önemi yoktur. Hem karşı tarafın hem de kendi aracınızın tüm masrafları bireysel olarak size ait olur.

DEĞER KAYBINI ÖDEMEKLE SORUMLU OLANLAR KİMLERDİR?

Değer kaybını, öncelikle trafik kazasına karışan kusurlu araç maliki, bu aracın Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta (KMAZMS-Trafik Sigorta) poliçesini düzenleyen sigorta şirketi, araç işleteni, aracı kullanan kişi müştereken ve müteselsilen ödemekle yükümlüdürler. Karayolları Trafik Kanunu gereği birden çok sorumlu kişi vardır. Bu kişilerin sorumlulukları da müşterek ve müteselsil sorumluluktur. Yani istediğiniz kişiden veya tümünden aynı anda alacağınızı talep edebilme hak ve yetkisine sahipsiniz.

DEĞER KAYBI NASIL TALEP EDİLİR?

Değer Kaybını, herhangi bir hasar yaşadığınızda karşı tarafın KMAZMS-Trafik Sigorta poliçesini düzenleyen sigorta şirketinden talep edebilirsiniz. Eğer sigorta şirketi kabul edilebilir bir değer kaybı tutarı teklif etmez veya talebinizi ret eder ise mahkemeye başvurup araç maliki, işleteni, şoför ve sigorta şirketi olmak üzere tüm sorumlululara karşı dava açabilirsiniz. Türkiye’de yargı sisteminin işleyişi ve süreçlerin uzunluğu dikkate alındığında bu davanın tahminen 1-2 yıllık bir süreci kapsayabileceği düşünülebilir.

Ancak bizim tavsiyemiz, Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapılmasıdır. Sigorta Tahkim Komisyonu’da yargılama yapma yetkisine sahip olan bir alternatif uyuşmazlık çözüm makamıdır. Sigorta Tahkim Komisyonunda sadece karşı tarafın aracının zorunlu mali mesuliyet sorumluluk sigorta poliçesini (trafik sigıortası) düzenleyen sigorta şirketi aleyhine başvuru yapılabilir. Araç maliki, işleticisi veya şoförü aleyhine Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurulamaz.

Sigorta tahkim komisyonuna başvuru mahkemelere başvurudan daha az masraflı ve daha kısa sürede karar alınabilir. İstisnalar hariç olmak üzere maksimum 6 (altı) ay içinde başvurunuz sonuçlanacaktır.

DEĞER KAYBI TUTARI NASIL HESAPLANMAKTADIR?

Araç değer kaybı hesaplaması 01.06.2015 tarih ve 29355 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları” ile tespit edilmiş kriterler çerçevesinde yapılmaktadır. Birçok değişken söz konusu olduğundan kesin bir tutarın baştan söylenmesi mümkün olmayacaktır. Aracın, üretim yılı, trafiğe çıkış tarihi, hasar geçmişi ve bu hasarların nitelikleri, kilometresi, marka ve model gibi özellikleri dikkate alınarak uzman sigorta ekperleri tarafından hesaplama yapılmaktadır. Bu hesaplama doğrultusunda Mahkemeler veya Sigorta Tahkim Komisyonu ne kadar değer kaybı olduğuna karar vermektedirler. Herhangi bir şekilde garanti bir rakam teklif eden veya taahhüt eden kişilerin iyi niyetli olmayabileceğini veya size yanıltabileceklerini bilmenizi önemle hatırlatırız.

HANGİ HALLERDE DEĞER KAYBI ALINAMAZ?

–        Değer kaybı talep edebilmek için her halükarda en az iki aracın trafik kazasına karışması gerekir. Kendi aracınızı kendi kusurunuz ile bir yere vurmanız halinde değer kaybı talep edemezsiniz. Çünkü değer kaybını trafik kazasına karışan diğer aracın ilgililerinden talep edebilirsiniz.

–        Trafik kazasının oluşmasında %100 kendi kusurunuz var ise yine karşı taraf kusursuz olduğu için değer kaybı talep edemezsiniz. Örneğin trafik kazasında kusur oranınız %50 ise ve aracınızda 10.000,00 TL değer kaybı tespit edildi ise sadece 5.000,00 TL değer kaybı bedeli talep edebilirsiniz. Çünkü kazanın oluşmasında sizin de kusurunuz var. Yüksek değer kaybı alabilmek için kazanın oluşmasında kusurunuzun olmaması veya düşük olması gerekmektedir.

–        Mini onarım ile giderilebilen basit kaporta, plastik tampon/parça onarımları, cam, radyo/teyp, lastik, hava yastığı, jant, mekanik, elektrik, elektronik ve döşeme aksamı hasarları değer kaybı teminatı kapsamı dışındadır.

–        Ana iskelet ve şaside hasar olmaksızın vidalı parçalarda yapılan onarım/değişim ile giderilebilen hasarlar değer kaybı teminatı kapsamı dışındadır.

–        Aynı yerde birden fazla hasar olması veya araç geçmişinde 3 ve daha fazla hasar olması, araç kilometresinin 165.000 km’den fazla olması hallerinde de değer kaybı alınabilmesi çok zor olmaktadır.

–        Araç maliki üzerinde mülkiyet değişikliği olan araçlar için de değer kaybı sorun olabilecektir. Bu nedenle kaza tarihi ile sigorta şirketine ihbar tarihi arasında mülkiyet değişikliği yapılmamasını öneriyoruz.

SİGORTA ŞİRKETİNİN SORUMLULUK TUTARI NEDİR?

KMAZMS-Trafik Sigortası poliçesini düzenleyen sigorta şirketi 2017 yılı itibarı ile en fazla araç başına 33.000,00 TL maddi tazminat tutarı ile sorumludur. Yani aracınız trafik kazasına karışmış ise karşı tarafın KMAZMS-Trafik Sigorta poliçesinden en fazla 33.000,00 TL’ye kadar maddi tazminat talep edebileceksiniz. Örneğin aracınızda 30.000,00 TL tamirat yapıldı, 10.000,00 TL de değer kaybı tutarı çıktı ise sigorta şirketinden en fazla alabileceğiniz rakam 33.000,00 TL olacaktır. Bakiye kalan 7.000,00 TL’yi ise araç maliki, araç işleteni ve şoförden talep edebilme hakkınız devam etmektedir.

DEĞER KAYBI TALEP EDİLDİKTEN SONRA HASARSIZLIK ORANINIZDA veya SİGORTA PRİMLERİNİZDE HERHANGİ BİR DEĞİŞİKLİK OLUR MU?

Daha iyi anlaşılması için tekrar ifade etmek istiyorum. Değer kaybı zararınız karşı tarafın KMAZMS-Trafik Sigorta poliçesinden karşılanmaktadır. Yani sizin kendi aracınıza yaptırdığınız Kasko Poliçesi ile herhangi bir ilgisi yoktur. Hasarsızlık indirimi sadece kasko sigortanızı yaptırır iken karşınıza çıkacaktır. KMAZMS-Trafik Sigortası adı üstünde zorunlu poliçe olup bunu yaptırmamadan aracınız trafiğe çıkamaz. Bu zorunluluğun nedeni de herhangi bir kazaya karışıp kendimiz dışındaki kişilere zarar verir isek bu kişilerin zararlarını tazmin etmektir. Değer kaybı da diğer kişinin aracına verilen zarar niteliğinde olup KMAZMS-Trafik Sigorta poliçesi kapsamında kalmaktadır. Oysa Kasko Poliçesi kendi aracımıza ve kendi aracımızda bulunan kişilere verilen zararları tazmin etmek için yaptırılır. KMAZMS-Trafik Sigorta poliçesi ile diğer taraftan tazmin edemediğimiz zararları kendi kasko sigorta poliçemiz üzerinden de tazmin edebiliriz. Bu nedenler ile değer kaybı talep etmeniz hasarsızlık oranınızda herhangi bir ek külfete yol açmayacaktır.

Yine aynı şekilde sigorta primlerinizde de herhangi bir değişiklik olmayacaktır. Çünkü sizin kendi aracınızın değil kazaya karışan diğer aracın KMAZMS-Trafik Sigorta poliçesinden değer kaybını talep edeceksiniz. Diğer tarafın ödediği sigorta primi size ilgilendirmemelidir. Bunun dışında bilindiği üzere KMAZMS-Trafik Sigorta poliçesinin limit ve teminatları Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenip ilan edilmekte olup sigorta şirketlerinin primleri belirler iken çok fazla insiyatifleri bulunmamaktadır. Medyaya da yansıdığı üzere Hazine Müsteşarlığı bu prim tutarlarının düşürülmesi için de büyük bir çaba harcamaktadır. Sonuç itibarı ile değer kaybı talep edilmesi hiçbir şekilde prim oranlarını etkilemeyecektir.

DEĞER KAYBI TALEBİ İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR?

Türk hukuk sisteminde “müddei iddiasını ispat ile mükelleftir” kuralı geçerlidir. Değer kaybına uğradığını iddia eden kişi bu zararını ispat etmelidir. Eğer zararını mahkemeye başvurarak tazmin etmek isterse mahkemenin belirleyeceği kurallar çerçevesinde hareket edilmelidir. Bizim tavsiyemiz KMAZMS-Trafik Sigorta poliçesi limitleri içinde bir taminat ve değer kaybı zararınız var ise mutlaka Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurmanızdır. Buraya yapılacak başvurularda ruhsat, servis faturası, onarım fotoğrafları, kaza tutanakları gibi bilgi ve belgeler istenmektedir. Yine Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru için doldurulması gereken formlar bulunmaktadır.

Araç değer kaybı davası açılırken konusu ve talebi yazılmış dava dilekçesine aşağıdaki belgeler eklenmelidir.

1. …/…/… tarihli kaza tespit tutanağı,
2. …/…/… tarihli ekspertiz raporu,
3. …/…/… tarihli servis raporu ve servis faturası,
4. Sigorta Poliçesi
5. Aracındaki hasara ait fotoğraflar,
6. Tanıkların isimleri ve adresleri ile tanıklık edecekleri konuları   gösterir tanık listesi.
7. Araç kiralanmış veya ticari kaybı varsa fatura ve belgeler eklenir.

SENCER HUKUK OLARAK ÖNEMLİ TAVSİYELERİMİZ

–        Kaza anında mutlaka kaza tutanağı düzenleyiniz, kazanın fotoğraflarını çekiniz. Aracınız servise gittiğinde servisten tamirat fotoğraflarını ve faturasını alınız.

–        Sigorta şirketinin poliçe limitlerinde ise kısa sürede değer kaybınızı alabilmek için Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurmanız faydanıza olacaktır.

–        Değer kaybı alacağını tehsil ettiğini söyleyen birçok internet sitesi veya birçok danışmanlık firması bulunmaktadır.Size garanti niteliğinde değer kaybı taahhüt eden kişileri çok dikkatli şekilde araştırınız. Kendini avukat olarak tanıtan ancak gerçekte avukat olmayan birçok kişi değer kaybı işini yapmakta olup bu kişilere karşı dikkatli olmanızı, güvenmediğiniz, tanımadığınız, yeterince araştırmadığınız kişilere vekaletname vermemenizi öneririz.

DEĞER KAYBI DAVASI AVUKATI VE MAHKEMESİ

Değer kaybı davaları, ortalama olarak 9 ay ila 1.5 yıl arasında sonuçlanmaktadır. Değer kaybı davası söz konusu olduğu zaman bilinmesi gereken bir diğer husus, değer kaybı davasında görevli mahkeme hususudur. Araç değer kaybı davasına bakmakla yükümlü olan mahkeme, genel kurallara göre belirlenmektedir. Genel yetkili mahkeme ise davalı olan tarafın yerleşim yerindeki yetkili asliye hukuk mahkemeleridir. Ancak karşı tarafın, Sigorta Şirketi olması halinde Asliye Ticaret Mahkemeleri yetkilidir.Herhangi bir yasal zorunluluk bulunmamakla birlikte değer kaybı avukat yardımı ile takip edilmesi, başvurucunun haklarını halel gelmeden ulaşması bakımından önemlidir.