Boşanma Sürecinde ve Sonrasında Evde Kim Kalır?
Boşanma Sürecinde ve Sonrasında Ev Kimin Kullanımında Kalır?
Boşanma süreci, çiftlerin yalnızca duygusal bir ayrılıkla değil, aynı zamanda hukuki ve fiili birçok sorunla karşı karşıya kaldıkları bir dönemdir. Bu süreçte sıkça karşılaşılan sorunlardan biri de “Ortak evde kim kalacak?” sorusudur. Özellikle Bursa’da görülen çekişmeli boşanma davalarında, tarafların aynı konutta kalmaya devam etmeleri çoğu zaman gerginlikleri artırmakta ve dava sürecini olumsuz etkilemektedir. Bu yazımızda, boşanma davası sırasında ve sonrasında ortak konutun hangi eşte kalacağına dair hukuki süreçleri ele alacağız.
1. Boşanma Davası Devam Ederken Ev Durumu Ne Olur?
Boşanma davası açıldığında çiftlerin hemen ayrı eve taşınma gibi bir yasal zorunluluğu bulunmaz. Ancak birlikte yaşamaya devam etmeleri, zaman zaman Yargıtay kararlarında evlilik birliğinin henüz sona ermediği yönünde değerlendirilebilmektedir. Bu nedenle çekişmeli boşanmalarda, eşlerin ayrı yaşamaya başlaması davanın ciddiyeti açısından önem arz eder.
Bursa Aile Mahkemeleri’nde görülen bazı davalarda, tarafların aynı evde yaşamaya devam ettiği, ancak şiddetli geçimsizlik nedeniyle fiziksel temas kurmadıkları durumlar dahi mahkemece ortak hayatın sürdüğü şeklinde yorumlanmıştır. Bu nedenle, birlikte yaşamaya devam ediliyorsa bile bu durumun gerekçesi ve gerçekliği delillerle ortaya konmalıdır.
2. Geçici Konut Tahsisi (Tedbir) Kararı Nedir?
Boşanma davası açıldıktan sonra, mahkeme geçici bir konut tahsisi kararı verebilir. Bu karar, eşlerden hangisinin ortak konutta kalacağını belirleyen geçici nitelikte bir tedbirdir. Hakim bu kararı verirken şu hususları dikkate alır:
- Çocuğun velayeti kimdeyse konut ona bırakılabilir.
- Kadının barınma güvencesi olmaması durumunda tercih ona yönelir.
- Fiziksel şiddet varsa mağdur olan eş lehine karar verilir.
- Maddi olanaklar karşılaştırılır.
📌 Örnek: Bursa’da görülen bir boşanma davasında, eşlerden biri çocukla birlikte kalmakta ve diğer eşin aile içinde fiziksel şiddet uyguladığı iddiası dosyada tanıklarla doğrulanmaktaydı. Mahkeme, kadının ve çocuğun barınma hakkını korumak adına geçici konut tahsisi kararıyla evi kadının kullanımına verdi.
3. Aile Konutu Nedir ve Neden Önemlidir?
Türk Medeni Kanunu’nun 194. maddesinde yer alan aile konutu kavramı, boşanma süreçlerinde kritik öneme sahiptir. Aile konutu; eşlerin evlilik birliği süresince yaşadıkları, anılar biriktirdikleri ve yaşam faaliyetlerini sürdürdükleri ortak yaşam alanıdır. Bir konutun aile konutu sayılabilmesi için şu koşullar aranır:
- Resmi evlilik olmalı (nişanlı ya da birlikte yaşayan çiftlerde geçerli değildir),
- Konut özelliği taşımalı (kapalı, yaşanabilir, barınma ihtiyacını karşılamalı),
- Aile yaşamı o konutta sürdürülmüş olmalı (çocuk olup olmaması önemli değildir).
Bu özellikleri taşıyan konut, boşanma davasında özellikle kadının mağdur olmaması adına çoğu zaman onun kullanımına bırakılmaktadır.
4. Ev Kimin Üzerindeyse Ne Olur?
Evin tapusu hangi eşin adına kayıtlı olursa olsun, aile konutu şerhi varsa tapulu eşin evi diğer eşin izni olmadan satması veya devretmesi mümkün değildir. Tapu kayıtlarına aile konutu şerhi düşülmesi, özellikle kadının mağdur edilmesini önlemek adına önemlidir.
📌 Bursa’dan Örnek: Nilüfer ilçesinde açılan bir davada, eşlerden biri evin tapusunu başkasına devretmeye çalışmış ancak diğer eş konuta aile konutu şerhi koydurmuştu. Mahkeme, bu işlem nedeniyle yapılan devri iptal etti ve konutu yine aile içinde barınma ihtiyacı olan eşe tahsis etti.
5. Boşanma Sonrasında Evin Durumu
Boşanma kesinleştikten sonra, konutun mülkiyet durumu ve mal rejimi önem kazanır. Eğer ev evlilik içinde edinilmişse ve eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejimi geçerliyse, konutun paylaşımı gündeme gelir. Diğer eşin bu ev üzerinde katılma alacağı hakkı olabilir.
Ancak konut evlilikten önce alınmış ya da miras yoluyla kazanılmışsa, mal rejimi kapsamına girmez. Bu durumda konutun mülkiyeti kime aitse onun üzerinde kalır, ancak aile konutu şerhi varsa kullanım hakkı boşanan eşe belirli bir süre tahsis edilebilir.
1. Konut Tahsisi Kararı Nedir?
Konut tahsisi kararı, boşanma davası açıldıktan sonra mahkemece eşlerden birine müşterek konutun geçici olarak kullanımına izin verilmesidir. Bu karar, davanın kesinleşmesini beklemeden barınma hakkı zedelenmemesi gereken eşin korunması amacıyla alınır.
Türk Medeni Kanunu’nun 169. maddesi uyarınca, boşanma veya ayrılık davası açıldığında hâkim, tarafların barınması ve çocukların korunması için gerekli geçici önlemleri resen alabilir. Yani eşlerden biri talepte bulunmasa dahi mahkeme müşterek konutla ilgili karar verebilir.
📌 Bursa Örneği: Osmangazi’de açılan bir boşanma davasında, kadın eşin düzenli geliri olmaması, çocukların velayetinin onda kalması ve fiziksel şiddet iddiaları nedeniyle mahkemece müşterek konut geçici olarak onun kullanımına tahsis edilmiştir.
2. Hâkim Evde Kimin Kalacağına Nasıl Karar Verir?
Mahkeme, evin kimde kalacağına karar verirken aşağıdaki kriterleri dikkate alır:
- Eşlerin maddi durumları
- Çocukların velayeti kime verilecekse
- Tarafların sağlık koşulları
- Kim daha korunmaya muhtaç durumda?
- Taraflardan hangisi ev dışında barınma imkanına sahip?
Her somut olay kendi koşullarında değerlendirilir. Bu kriterler hâkimin karar verirken göz önünde bulundurduğu başlıca faktörlerdir. Hâkim bu konuda takdir yetkisine sahiptir.
3. Konut Tahsisi Kararına İtiraz Edilebilir Mi?
Evet, konut tahsisi kararı geçici tedbir niteliğinde olduğundan itiraz edilebilir. Bu itiraz, kararın tebliğinden itibaren 1 hafta içinde yapılmalıdır. İtiraz dilekçesinde gerekçeler ve dayanak deliller belirtilmelidir.
Bursa’da bir dosyada, erkek eş konut tahsisi kararına itiraz etmiş; itiraz dilekçesinde kira sözleşmesinin kendi adına olduğunu ve karşı tarafın kira ödemediğini ileri sürmüştür. Üst mahkeme bu savunmayı değerlendirerek tedbir kararını değiştirmiştir.
📌 Yetkili mahkeme genellikle konuyu karara bağlayan aile mahkemesidir. Ancak bazı durumlarda, dosya numarası olarak takip eden mahkemeye de gönderilebilir.
4. Çocukların Velayeti Evde Kimin Kalacağını Etkiler Mi?
Kesinlikle. Küçük yaşta çocuğun bulunduğu hallerde konut, çocuğun velayetini alan eşe bırakılma eğilimindedir. Bu, çocuğun düzeninin bozulmaması ve sosyal çevresinin korunması açısından önemlidir.
📌 Bursa Örneği: Nilüfer’de görülen bir boşanma davasında, engelli çocuğun velayeti anneye verilmiş, çocuğun sağlık ihtiyaçlarının düzenli karşılanabilmesi için aile konutu anneye tahsis edilmiştir.
5. Boşanma Sonrasında Ev Kimin Kullanımında Kalır?
Boşanma davası kesinleştiğinde, mahkeme aile konutunun kime bırakılacağını netleştirir. Bu kararda dikkate alınan unsurlar şunlardır:
- Eşlerin ekonomik durumu
- Konutun mülkiyet durumu
- Çocukların menfaati
- Tarafların yeni yaşam koşulları
Eğer konut eşlerden birinin malıysa, diğer eşin barınma ihtiyacına göre konutun kullanım hakkı sınırlı süreyle verilebilir. Konut ortak edinilmiş mal ise mal rejimi tasfiyesiyle birlikte paylaşım gündeme gelir.
6. Ev Kiralıksa Hangi Eş Kalır?
Ev kira sözleşmesine tabi olsa dahi, kira sözleşmesi eşlerden hangisinin adına kayıtlı olursa olsun hâkim, diğer eşin konutta kalmasına karar verebilir. Türk Medeni Kanunu m. 254/4’e göre:
“Hâkim, kiracı olmayan eşin konutta kalmasına karar verebilir. Bu durumda, kiraya verenin haklarını güvence altına almak için gereken önlemler alınır.”
📌 Bursa Örneği: Yıldırım ilçesinde görülen bir dava dosyasında, evin kira kontratı erkeğin üzerine olmasına rağmen kadının barınma hakkı ve çocukların okul çevresi gözetilerek konut kadına tahsis edilmiştir. Mahkeme, kira sözleşmesinin tarafını da bu doğrultuda değiştirmiştir.
7. Aile Konutunun Gizlice Satılması Durumunda Ne Yapılır?
Türk Medeni Kanunu’nun 194. maddesine göre, bir eşin diğer eşin açık rızası olmadan aile konutunu devretmesi ya da sınırlaması hükümsüzdür. Malik olmayan eş, tapu müdürlüğüne başvurarak aile konutu şerhi koydurabilir.
Eğer konut gizlice satılırsa:
- Tapu müdürlüğüne şerh konulmuşsa satış geçersiz sayılabilir.
- Şerh yoksa bile iyi niyetli üçüncü kişi korunmaz.
- Mahkemeden devir işleminin iptali istenebilir.
📌 Bursa Örneği: Mudanya’da eşlerden biri aile konutunu boşanma sürecinde başkasına devretmiş, ancak karşı taraf daha önce tapuya aile konutu şerhi koydurduğu için mahkeme satış işlemini geçersiz saymıştır.
Boşanma Davasında Evi Terk Etmek Zorunlu mu? Kim Evde Kalır?
Boşanma davası süreci yalnızca duygusal bir ayrılık değil; aynı zamanda tarafların barınma düzeninin, mülkiyet ilişkilerinin ve gündelik yaşamlarının yeniden şekillenmesi anlamına gelir. Bu süreçte en sık karşılaşılan sorulardan biri de: “Boşanma davası sırasında evi terk etmek zorunlu mu?” sorusudur. Bu sorunun yanıtı, dava süreciyle sonrasının birbirinden farklı hukuki nitelikler taşıması nedeniyle duruma göre değişkenlik gösterir.
1. Boşanma Sürecinde Evden Ayrılmak Zorunlu mu?
Boşanma davası açıldığında tarafların aynı evde yaşamaya devam etmeleri hukuken mümkündür. Ancak birlikte yaşamaya devam etmek, özellikle çekişmeli davalarda Yargıtay tarafından evlilik birliğinin henüz sarsılmadığı şeklinde yorumlanabilir.
📌 Bursa’dan Örnek: Nilüfer’de açılan bir çekişmeli boşanma davasında eşlerin aynı evde yaşamaya devam ettikleri anlaşılmış, bu durum evlilik birliğinin henüz sona ermediği gerekçesiyle davanın reddine neden olmuştur. Bu tür sonuçlarla karşılaşmamak adına, tarafların evlerini mümkünse ayırmaları önerilir.
2. Mahkeme Konutu Diğer Eşe Tahsis Ederse Ne Olur?
Eşlerden birinin talebi üzerine ya da mahkemenin resen değerlendirmesiyle konut, geçici olarak bir eşin kullanımına bırakılabilir. Bu durumda konut tahsis edilmeyen taraf evi terk etmekle yükümlüdür. Evin tapusunun kimin adına kayıtlı olduğu ya da kira sözleşmesinin tarafının kim olduğu, bu yükümlülüğü ortadan kaldırmaz.
📌 Bursa Örneği: Osmangazi’de bir dosyada, malik olan eş konutun kendisine bırakılmasını talep etmiş ancak velayet anneye verildiği için mahkeme evi çocukla birlikte kadına tahsis etmiş, erkek eşin evi boşaltmasına karar verilmiştir.
3. Boşanma Sonrasında Evde Kalma Hakkı Devam Eder mi?
Boşanma davası sonuçlandığında aile konutu niteliği de sona erer. Bu durumda:
- Mahkeme evin kime bırakılacağına karar verir.
- Geçici tahsis kararı ile evde kalan eşin, karar değişirse evi boşaltması gerekir.
Eğer eski eş mahkeme kararına rağmen konutta kalmaya devam ederse, evin sahibi olan taraf mahkemeden tahliye isteyebilir.
📌 Bursa’da bu kapsamda açılan bir tahliye davasında, geçici konut tahsisi bitmesine rağmen evi boşaltmayan eş hakkında hem tahliye kararı hem de ecrimisil (haksız işgal tazminatı) kararı verilmiştir.
4. Mahkeme Kararı Olmadan Evde Kalınabilir mi?
Taraflar arasında anlaşma varsa mahkeme kararı olmadan da bir eşin aile konutunu kullanması mümkündür. Ancak taraflar arasında anlaşma yoksa, mahkeme kararı alınmadan evin tek taraflı işgali sorunlara yol açabilir. Bu durumda;
- Aile Mahkemesi’nden konut tahsisi talep edilmelidir.
- Uzaklaştırma kararı da konutta kalma hakkı doğurabilir.
5. Evde Kalan Eşten Diğeri Kira Talep Edebilir mi?
Geçici konut tahsisi kararı varsa:
- Evin sahibi olan eş, diğer eşten kira talep edemez.
- Kira sözleşmesi kendi adına olsa bile kirayı diğer eşten isteyemez.
Ancak boşanma davası bittikten sonra ev diğer eşe bırakılmışsa ve tahsis edilen eş hâlâ evde kalıyorsa, bu durumda:
- Tahliye istenebilir.
- Ecrimisil davası açılarak haksız kullanımın karşılığı olan bedel talep edilebilir.
📌 Bursa Örneği: Yıldırım’da bir dosyada, boşanma sonrasında evi tahliye etmeyen eşe karşı hem icra yoluyla tahliye talebinde bulunulmuş hem de 14 aylık haksız kullanım için ecrimisil davası açılmış ve mahkeme tarafından aylık rayiç kira üzerinden ödeme yapılmasına hükmedilmiştir.
6. Evde Kalmayan Eşin Eşyaları Alma Hakkı Var mı?
Evi terk eden eş:
- Kişisel eşyalarını alabilir (giysi, özel evrak, kişisel bakım eşyaları).
- Ancak ev eşyaları ortak mal kabul edilir.
Anlaşmalı boşanmalarda taraflar ev eşyası paylaşımını kendi aralarında yapabilir. Ancak çekişmeli boşanmalarda, ev eşyalarının kime ait olacağı ancak mal rejiminin tasfiyesi davası ile netleştirilir.
📌 Bursa’dan Uygulama: Gürsu’da boşanma davası açan bir eş, eşyaları almak için eve girmek istemiş ancak diğer eş buna izin vermemiştir. Taraflar arasında mal paylaşımı davası devam ettiği için hâkim müdahale etmemiş ve “eşyaların akıbeti tasfiye ile belirlenir” gerekçesiyle talebi reddetmiştir.
Eşim Mahkeme Kararına Rağmen Evden Çıkmıyorsa Ne Yapmalıyım?
Mahkeme, müşterek konutu bir eşe tahsis ettikten sonra diğer eşin konutta kalmaya devam etmesi fuzuli işgal anlamına gelir. Bu durumda:
- Tahliye davası açılabilir.
- İcra takibiyle tahliye talep edilebilir.
- Ecrimisil (işgal tazminatı) davası açılarak haksız kullanım bedeli istenebilir.
📌 Bursa’dan Uygulama: Osmangazi’de bir boşanma dosyasında ev kendisine tahsis edilmeyen eşin 8 ay boyunca evde kalmaya devam etmesi üzerine tahliye kararı verilmiş, ayrıca 8 aylık ecrimisil bedelinin ödenmesine hükmedilmiştir.
Tahliye Davası Hangi Mahkemede Açılır?
Boşanma davası ile ilgili olarak açılacak tahliye davası, “el atmanın önlenmesi” olarak nitelendirilir ve Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülür. Özellikle evin tapusu davacı eşin adına kayıtlıysa bu dava daha kolay sonuçlandırılabilir.
Evlilikte Mal Paylaşımı Nasıl Yapılmalı?
Evlilik birliği kuran hiçbir çift, birlikteliğin bir gün sona ereceğini düşünerek yola çıkmaz. Ancak yaşamın doğal akışı içinde boşanma gibi ihtimallerin de hesaba katılması gerektiği, tecrübelerle sabittir. Bu noktada, eşler arasında mal paylaşımı konusu önem kazanmaktadır. Özellikle evlilik içinde edinilen malvarlıklarının tasfiyesi, taraflar arasında büyük anlaşmazlıklara yol açabilir. Peki, evlilikte mal paylaşımı nasıl planlanmalı? Neler yapılmalı? İşte detaylar…
1. Evlilikte Mal Rejimi Nedir?
Türk Medeni Kanunu’na göre eşler, evlilik içinde edinilen mallar üzerinde hangi usule göre hak sahibi olacaklarını belirlemek için mal rejimi seçebilir. Kanuna göre dört temel mal rejimi vardır:
- Edinilmiş mallara katılma rejimi (yasal rejim)
- Mal ayrılığı
- Paylaşmalı mal ayrılığı
- Mal ortaklığı
Eğer eşler özel bir sözleşme yapmazsa, 2002 sonrası evliliklerde edinilmiş mallara katılma rejimi otomatik olarak uygulanır.
2. Mal Paylaşımı Boşanma Halinde Nasıl Yapılır?
Boşanma sonrası mal paylaşımı şu esaslara göre yapılır:
- Evlilik süresince kazanılan mallar ortak sayılır.
- Evlilikten önceki mallar, kişisel mal sayılır ve paylaşım dışıdır.
- Katkı payı olan eş, diğerinin adına kayıtlı mal için katkı oranında talepte bulunabilir.
📌 Bursa’dan Uygulama: Görükle’de görülen bir mal rejimi davasında, kadının evin alımında yaptığı katkılar banka dekontlarıyla ispatlanmış ve mahkeme evin değerinin %40’ının kadına ödenmesine karar vermiştir.
3. Eşlerden Biri Çalışmıyorsa Ne Olur?
Sıklıkla sorulan sorulardan biri de “Eşim çalışmıyor ama mal paylaşımında yine de hak sahibi olur mu?” sorusudur. Cevap: Evet. Edinilmiş mallara katılma rejiminde çalışmayan eşin ev işleri, çocuk bakımı gibi katkıları da emek sayılır ve mal paylaşımında dikkate alınır.
4. Mal Paylaşımında İspat Neden Önemlidir?
Boşanma davasından ayrı olarak açılan mal rejiminin tasfiyesi davasında her eş, iddiasını ispatla yükümlüdür. Bu nedenle evlilik içinde:
- Hangi mal kimin adına alındı?
- Ödemeler kimin hesabından yapıldı?
- Ne zaman ve ne şekilde kazanıldı?
gibi unsurlar net biçimde belgelenmelidir. Bu kapsamda:
✅ Ortak hesaplar oluşturulması,
✅ Banka dekontlarının saklanması,
✅ Tapuda birlikte işlem yapılması önerilir.
5. Mal Kaçırmaların Önüne Nasıl Geçilir?
Boşanma süreci yaklaşan eşler arasında, özellikle mal kaçırma riski yüksektir. Bunu önlemek için:
- Taşınmazların %50 ortak tapu ile alınması,
- Mal rejimi sözleşmesi yapılması,
- Noter huzurunda yapılan katkı beyanlarının saklanması,
gibi önlemler alınabilir.
📌 Bursa Örneği: Nilüfer’de açılan bir davada, erkek eşin tapulu evi kardeşine devretmesi üzerine açılan tapu iptal ve tescil davası kabul edilmiş, mal kaçırma niyetinin bulunduğu gerekçesiyle de dava lehine sonuçlanmıştır.
6. Mal Rejimi Sözleşmesi Yapmak Zorunlu mu?
Hayır, zorunlu değildir. Ancak taraflar, evlilik sırasında veya öncesinde noter huzurunda mal rejimi sözleşmesi yaparak aşağıdaki hususları belirleyebilir:
- Hangi mal rejimi geçerli olacak?
- Kişisel mal sayılacak unsurlar nelerdir?
- Katkı payı oranları nasıl belirlenecek?
Bu sayede boşanma halinde yaşanabilecek anlaşmazlıkların önüne geçilmiş olur.
7. Ortak Ev, Araç ve Banka Hesapları Nasıl Bölüşülür?
- Ev ve araba, evlilik içinde alındıysa ve kişisel mal sayılmıyorsa yarı yarıya paylaşılır.
- Ortak banka hesapları, kim tarafından ne zaman ne kadar yatırıldığının tespitiyle orantılı bölüşülür.
- Evlilik kredisiyle alınan mal, kimin ödediği belgelerle ispatlanırsa, o eş lehine hak doğabilir.
8. Tavsiyeler: Mal Paylaşımı İçin Evlilikte Neler Yapılmalı?
- Her iki eş de kendi mali kayıtlarını düzenli tutmalı.
- Yüksek değerli taşınır/taşınmaz alımları belgelenmeli.
- Ortak tapu veya noter sözleşmesi ile güvence alınmalı.
- Boşanma riski oluştuğunda mal kaçırmayı önlemek için ihtiyati tedbir istenmeli.
- Gerekirse bir aile hukuku avukatından danışmanlık alınmalı.
Boşanma Sonrasında Evde Kalan Eş, Tüm Masrafları Üstlenmek Zorunda mıdır?
Boşanma sonrasında taraflardan biri ortak yaşamın sürdüğü konutta kalmaya devam ediyorsa, bu durumda akla gelen sorulardan biri de “Evde kalan eş, tüm giderleri karşılamak zorunda mı?” sorusudur. Bu sorunun yanıtı, evin mülkiyet durumuna ve mahkeme kararlarına göre değişiklik göstermektedir.
1. Evde Kalan Eş Ev Sahibi İse Ne Olur?
Eğer evde kalmaya devam eden eş aynı zamanda evin tapulu maliki ise;
- Emlak vergisi,
- DASK ve konut sigortası,
- Aidat, bakım ve onarım giderleri,
gibi tüm masrafları tek başına üstlenmekle yükümlüdür. Mülkiyet hakkı, bu yükümlülükleri de beraberinde getirir.
📌 Bursa’dan Örnek: Mudanya ilçesinde boşanma sonrası evde kalan erkek eş, tapu kendi adına olduğu için tüm giderleri tek başına ödemeye devam etmiş ve mahkeme “konutun malikinin bu yükümlülükleri taşıyacağı” yönünde karar vermiştir.
2. Ev Ortak Mülkiyetteyse Masraflar Nasıl Paylaşılır?
Eğer ev eşlerin ortak malıysa, yani paylı mülkiyet söz konusuysa:
- Her eş, sahip olduğu hisse oranında masraflara katılmakla yükümlüdür.
- Uygulamada, evde kalmayan eş masrafa katılmak istemeyebilir. Bu durumda, evde kalan eş daha sonra ödediklerini alacak davası ile talep edebilir.
📌 Örneğin, Görükle’de bir dosyada kadın eş evde kalmaya devam etmiş ve 2 yıl boyunca emlak vergisini tek başına ödemiştir. Mal rejimi tasfiyesinde bu tutarlar bilirkişi incelemesine dâhil edilerek toplam paylaşımda mahsup edilmiştir.
3. Mahkeme Kararı ile Farklı Bir Dağılım Yapılabilir mi?
Evet. Eğer boşanma protokolünde veya mahkeme kararında evin kullanım hakkı ile birlikte gider yükümlülüğü açıkça belirlenmişse, bu düzenleme esas alınır. Hâkim, somut duruma göre:
- Giderleri tamamen kullanım hakkı olan eşe yükleyebilir,
- Ortak ödeme yapılmasına hükmedebilir,
- Aidat gibi giderleri taraflar arasında bölebilir.
4. Kiralık Evde Kalan Eş Masrafları Üstlenir mi?
Ev kiralıksa ve kira sözleşmesinin tarafı olmayan eş evde kalmaya devam ediyorsa:
- Kira bedelini, hâkim aksi yönde karar vermemişse konutta kalan eş ödemekle yükümlüdür.
- Ancak kira sözleşmesinin tarafı evden ayrılmış olsa bile hâlâ yasal borçlu konumunda olabilir.
📌 Bursa’da görülen bir boşanma davasında kira sözleşmesi erkek eşin adına olmasına rağmen kadın evde kalmaya devam etmiş ve hâkim, kira bedelinin kadına tahsis edilmesine hükmetmiştir. Ancak ev sahibi tahsilat için hâlâ sözleşme tarafı olan erkek eşe başvurmuştur.
5. Sonuç: Evde Kalan Eş Her Şeyi Ödemek Zorunda mı?
Kısaca özetlemek gerekirse:
| Durum | Masraf Yükümlüsü |
|---|---|
| Eş evin tek malikiyse | Tüm giderler o eşe aittir |
| Ortak malikse | Hissesi oranında sorumludur |
| Kiracı değilse ama evde kalıyorsa | Hâkim kararı gereği ödeme yükümlüsü olabilir |
| Mahkeme kararı varsa | Karar doğrultusunda giderler belirlenir |
Boşanma ve Ortak Konut Hakkında Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Boşanma sürecinde eşler aynı evde kalabilir mi?
Evet, boşanma davası açıldıktan sonra eşlerin aynı evde yaşamaya devam etmeleri hukuken mümkündür. Ancak bu durum, özellikle çekişmeli davalarda sorun yaratabilir. Yargıtay, birlikte yaşamaya devam edilmesini evlilik birliğinin henüz sona ermediği yönünde değerlendirebilir. Bursa Aile Mahkemeleri bu hususu sıkça dikkate almaktadır. Bu nedenle tarafların evlerini ayırmaları tavsiye edilir.
2. Boşanma davası olmadan müşterek konut tahsisi mümkün mü?
Evet. Boşanma davası dışında da konut tahsisi kararı alınabilir. Örneğin ayrılık davası açılması veya 6284 sayılı yasa kapsamında uzaklaştırma kararı alınması halinde mahkeme, konut tahsisine karar verebilir. Bu kararlar da geçici niteliktedir.
3. Boşanmada kiralık ev kime kalır?
Kiralık konutta kim kalacak sorusunun cevabı kira sözleşmesinin tarafına bağlı değildir. Hâkim, kira sözleşmesine taraf olmayan eşin evde kalmasına karar verebilir. Türk Medeni Kanunu madde 254/4, bu konuda hâkime geniş takdir yetkisi tanımaktadır.
4. Boşanma sürecinde evden kim çıkar?
Mahkeme, tarafların ekonomik ve sosyal durumunu, çocukların velayetini ve barınma ihtiyacını değerlendirerek konutu bir eşe tahsis eder. Bu durumda diğer eşin evi terk etmesi zorunludur. Malik olması bu zorunluluğu ortadan kaldırmaz.
5. Evliyken alınan ev boşanınca kimin olur?
Evlilik içinde alınan ev, “edinilmiş mal” sayılır ve mal rejiminin tasfiyesi davası ile paylaşılır. Eşlerin katkı oranları dikkate alınarak adil bir paylaşım yapılır. Bursa’da bu tarz davalarda uzman bilirkişiler katkı payı hesabı yapmaktadır.
6. Boşanma davasında ev kime verilirken neye bakılır?
Hâkim şu kriterleri dikkate alır:
- Eşlerin ekonomik durumu
- Çocukların velayeti
- Konutun kira ya da mülk olup olmadığı
- Aile konutuna kimin daha çok ihtiyacı olduğu
7. Müşterek konut tahsisi ne demek?
Müşterek konut tahsisi, mahkemenin dava süresince bir eşin evde kalmasına izin vermesidir. Bu, geçici bir tedbirdir ve hâkim tarafından resen veya talep üzerine verilebilir.
8. Müşterek konut kadına tahsis edilirse kirayı kim öder?
Eğer ev kiralıksa, kira sözleşmesinin tarafı olan eş kira bedelini ödemeye devam eder. Konutu kullanan eşten kira alınamaz. Bu kural, evin tahsisi mahkemece yapılmışsa geçerlidir.
9. Uzaklaştırma kararında kira kime aittir?
Uzaklaştırma kararının ardından evde kalan eş kira ödemek zorunda değildir. Kira sözleşmesi kimin üzerineyse, ödemeyi de o kişi yapar.
10. Konut tahsisi kararı nasıl uygulanır?
Taraflardan biri başvurmamış olsa bile hâkim TMK m. 169 gereğince re’sen karar verebilir. Talep Aile Mahkemesi’ne yazılı dilekçeyle sunulur.
11. Aile konutu şerhi nasıl koydurulur?
Tapu Müdürlüğü’ne şu belgelerle başvurulur:
- Muhtarlık yazısı (konutun aile konutu olduğunu belirten)
- Nüfus kayıt örneği
- Kimlik belgesi ve fotokopisi
- Vekâletname (varsa)
- Tapu bilgileri
12. Boşanma sürecinde aile konutu satılabilir mi?
Eşin açık rızası olmadan satış yapılamaz. Rıza dışı satış yapılırsa malik olmayan eş, tapu müdürlüğüne başvurarak iptal isteyebilir. Tapuya şerh konmuşsa üçüncü kişilerin iyi niyeti de korunmaz.
13. Çocukların velayeti evde kalma hakkını etkiler mi?
Evet. Küçük yaştaki veya bakıma muhtaç çocuklar konutta yaşıyorsa, hâkim genellikle velayet hakkı anneye verilmişse evi ona bırakır.
14. Boşanma sonrası evin mülkiyeti kimde kalır?
Evlilik öncesi alınan ev kimin üzerineyse o kişide kalır. Evlilik sırasında edinilen evler ise paylaşılır. Bu paylaşım mal rejimi tasfiyesi ile yapılır.
15. Mahkeme kararı olmadan evden çıkmak gerekir mi?
Hayır. Mahkeme kararı olmadan eşlerden biri diğerini evden çıkaramaz. Ancak birlikte yaşamanın evlilik birliğine zarar verdiği sabit olursa tahliye kararı verilebilir.
16. Aile konutu şerhi olan ev boşanma sürecinde satılabilir mi?
Şerh varsa, diğer eşin rızası olmadan satış geçerli olmaz. Üçüncü kişi iyi niyetli olsa bile korunmaz. Şerhin tapuda bulunması hayati önem taşır.
17. Evde kalma hakkı diğer eşin rızasına bağlı mı?
Anlaşmalı boşanmalarda tarafların rızası geçerlidir. Ancak çekişmeli boşanmalarda mahkeme kararı esastır. Konut tahsisi kararı varsa diğer eşin rızası aranmaz.
18. Evde kalan eş kira ödemek zorunda mı?
Geçici tahsis süresince kira ödemez. Ancak dava bittikten sonra eğer konut diğer eşe verilirse tahliye edilmesi gerekir. Aksi takdirde, ev sahibi eş tahliye ve ecrimisil davası açabilir.
19. Aile konutunun tapuda şerhli olup olmadığını nasıl öğrenebilirim?
Tapu Müdürlüğü’ne başvurarak ya da e-Devlet üzerindeki Web Tapu sistemi aracılığıyla konutun şerhli olup olmadığını sorgulayabilirsiniz.
20. Malik olmayan eş konutu kullanabilir mi?
Evet. Mahkeme kararıyla malik olmayan eş, müşterek konutta oturmaya devam edebilir. Bu durumda malik olan eş kira talep edemez.