Sınır Dışı Kararına İtiraz

Giriş

Yabancı uyruklu bir kişinin Türkiye’deki ikametinin sona erdirilmesine yönelik alınan sınır dışı (deport) kararı, hem insan hakları hem de ulusal güvenlik açısından ciddi sonuçlar doğurabilir. Ancak bu karar kesin değildir ve belirli koşullar altında itiraz edilebilir.

Bu makalede, sınır dışı kararına itiraz yolları, başvuru süresi, dava açma şartları, mahkemeye sunulacak deliller, geri gönderme merkezinde kalanların hakları ve emsal Danıştay kararları detaylı biçimde açıklanmıştır.

Sınır Dışı Kararı Nedir?

Sınır dışı kararı, bir yabancının Türkiye’de kalış hakkını kaybetmesi ve ülkeyi terk etmesi gerektiğine dair resmi bir karardır. Bu karar, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) kapsamında düzenlenir. Sınır dışı kararı alınmasının başlıca nedenleri şunlardır:

• Vize veya oturma izni ihlali,
• Kamu düzeni veya kamu güvenliği için tehdit oluşturma,
• Kaçak çalışma veya yasa dışı giriş,
• Sahte evrak kullanımı,
• Terör bağlantısı veya suç işleme.

Bu karar, ilgili kişiye yazılı olarak tebliğ edilir ve tebliğ tarihinden itibaren itiraz hakkı doğar. Peki, bu karara nasıl itiraz edilir?

Sınır Dışı Kararına İtiraz Süreci

Sınır dışı kararına itiraz, idari ve yargısal yollarla yapılabilir. Türkiye’de bu süreç, YUKK’un 53. ve 54. maddeleri çerçevesinde yürütülür. Aşağıda, itiraz sürecinin adımları detaylı bir şekilde açıklanmıştır:

1. Kararın Tebliğ Edilmesi ve İtiraz Süresi

Sınır dışı kararı, ilgili kişiye yazılı olarak bildirilir. Kararın tebliğ edildiği tarihten itibaren 7 gün içinde itiraz edilmesi gerekir. Bu süre, resmi tatiller hariç takvim günleri üzerinden hesaplanır. Sürenin geçirilmesi durumunda itiraz hakkı kaybedilebilir, bu nedenle zaman yönetimi kritik öneme sahiptir.

2. İtiraz Başvurusu Nasıl Yapılır?

İtiraz, idari itiraz veya yargısal itiraz şeklinde yapılabilir:

• İdari İtiraz: Sınır dışı kararını veren makama (genellikle Göç İdaresi İl Müdürlüğü) yazılı bir dilekçe ile itiraz edilir. Dilekçede, kararın neden haksız olduğu, varsa destekleyici belgeler ve gerekçeler açıkça belirtilmelidir.
• Yargısal İtiraz: İtiraz, idare mahkemesine yapılır. Bunun için bir avukat aracılığıyla dava açılması önerilir, çünkü mahkeme süreci teknik bilgi gerektirir. İdare mahkemesine başvuru, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içinde yapılmalıdır.

3. Geri Göçmen Kabul Merkezinde Tutulma

Sınır dışı kararı alan kişiler, genellikle Geri Göçmen Kabul Merkezlerinde (GKM) tutulur. Bu merkezlerde, kişinin temel hakları (yiyecek, barınma, sağlık hizmetleri) sağlanır. Ancak, bu merkezlerdeki koşulların hukuka uygunluğu ve kişinin özgürlük hakkı sıkça tartışma konusudur. İtiraz süreci devam ederken, sınır dışı işlemi genellikle durdurulur.

4. Otomatik Askıya Alma ve Yürütmeyi Durdurma

Sınır dışı kararına karşı idare mahkemesine yapılan itiraz, otomatik olarak yürütmeyi durdurmaz. Ancak, mahkemeden yürütmeyi durdurma talebinde bulunulabilir. Bu talep, kararın uygulanmasının telafisi güç veya imkânsız zararlar doğurabileceğini kanıtlamayı gerektirir. Örneğin, kişinin Türkiye’de ailesi varsa veya ülkesi savaş bölgesiyse, bu durumlar yürütmeyi durdurma için güçlü gerekçeler oluşturabilir.

Hangi Hallerde Sınır Dışı Edilemez?

Her yabancı hakkında sınır dışı işlemi uygulanamaz. Kanuna göre şu kişiler sınır dışı edilemez:

Kişi Grubu	Açıklama
Ciddi hastalık, yaşlılık, hamilelik gibi sağlık durumu olanlar	Hayati tehlike olması hâlinde sınır dışı edilemez
İnsan ticareti mağdurları	30 günlük süre dolmadan
Uluslararası koruma başvurusu yapanlar	Başvuru sonuçlanana kadar
Ciddi işkence, ölüm tehlikesi riski olanlar	Gönderildiği ülkede kötü muamele riski varsa

5. Mahkeme Süreci ve Sonuç

İdare mahkemesi, itirazı inceleyerek kararın hukuka uygunluğunu değerlendirir. Mahkeme, kararı iptal edebilir, kısmen değiştirebilir veya onar. Mahkeme kararına karşı temyiz hakkı bulunur ve bu süreç Danıştay üzerinden yürütülür.

İtiraz Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Sınır dışı kararına itiraz ederken aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir:

• Hızlı Hareket Edin: 7 günlük itiraz süresi kaçırılmamalıdır. Sürenin başlangıcı, kararın tebliğ tarihidir.
• Profesyonel Destek Alın: Bir göçmen hukuku avukatı, sürecin doğru yönetilmesi için kritik öneme sahiptir. Avukat, dilekçe hazırlanmasından mahkeme sürecine kadar rehberlik eder.
• Belge ve Kanıt Toplayın: İtiraz gerekçelerini destekleyen belgeler (aile bağları, iş sözleşmesi, sağlık raporu vb.) sunulmalıdır.
• İnsan Hakları Perspektifi: Eğer kişinin sınır dışı edileceği ülkede can güvenliği riski varsa, bu durum Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) kapsamında değerlendirilebilir.
• Dil Bariyeri: Türkçe bilmeyen kişiler için tercüman talep etme hakkı vardır.

Sınır Dışı Kararına İtirazın Hukuki Dayanakları

Türkiye’de sınır dışı kararına itiraz, aşağıdaki yasal düzenlemelere dayanır:

• 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu: Sınır dışı işlemleri ve itiraz süreçleri bu kanunda düzenlenmiştir.
• Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi: Özellikle 3. madde (insanlık dışı muamele yasağı) ve 8. madde (aile ve özel hayatın korunması) itirazlarda sıkça kullanılır.
• Anayasa: Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 36. maddesi, adil yargılanma hakkını güvence altına alır.

Sınır Dışı Etme ve Deportla İlgili Yargıtay Kararları ve Uygulamaları

1. Yargıtay’ın Sınır Dışı Kararlarında Genel Yaklaşımı

Yargıtay, sınır dışı etme kararlarının idari işlem niteliğinde olduğunu ve bu kararların hukuka uygunluğunun idare mahkemeleri tarafından denetlendiğini kabul eder. YUKK’un 53. maddesi uyarınca, sınır dışı kararlarına karşı 7 gün içinde idare mahkemesine başvurulabilir ve bu kararlar kesinleşmeden temyiz yoluyla Yargıtay’a taşınabilir. Yargıtay, bu tür davalarda şu unsurları inceler:

• Hukuka Uygunluk: Sınır dışı kararının YUKK’un 54. maddesinde sayılan sebeplere dayanıp dayanmadığı.
• Kamu Düzeni ve Güvenliği: Kararın “kamu düzeni veya kamu güvenliği” gerekçesine dayanıp dayanmadığı ve bu kavramların somut delillerle desteklenip desteklenmediği.
• İnsan Hakları: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve Anayasa kapsamında, özellikle AİHS Madde 3 (işkence yasağı) ve Madde 8 (aile ve özel hayatın korunması) ihlallerinin olup olmadığı.
• Usul Güvenceleri: Kararın tebliği, itiraz süreleri ve idari gözetim süreçlerinin usule uygunluğu.

Yargıtay, sınır dışı kararlarının orantılılık ilkesine uygun olmasını ve keyfi uygulamalardan kaçınılmasını vurgular. Ayrıca, idari gözetim sürelerinin (en fazla 6 ay, uzatmayla 12 ay) hukuka uygun şekilde uygulanmasını denetler.

2. Yargıtay’ın Öne Çıkan İçtihatları

Yargıtay’ın sınır dışı etme ve deportasyonla ilgili kararları, genellikle idari işlemlerin iptali davaları, idari gözetim kararlarına itirazlar ve insan hakları ihlalleri üzerine yoğunlaşır. Aşağıda, Yargıtay’ın bu konudaki yaklaşımlarını yansıtan örnek kararlar ve ilkeler özetlenmiştir:

Örnek Karar 1: Kamu Düzeni ve Güvenliği Kavramının Yorumu

• Karar: Yargıtay 10. Hukuk Dairesi, bir yabancının “kamu düzeni ve güvenliği” gerekçesiyle sınır dışı edilmesi davasında, idarenin somut deliller sunması gerektiğini belirtmiştir. Örneğin, bir yabancının suç işlediği iddiasıyla sınır dışı edilmesi için mahkumiyet kararının kesinleşmesi gerektiği vurgulanmıştır.
• Gerekçe: Yargıtay, “kamu düzeni” kavramının soyut ve genel ifadelerle değil, somut olaylarla desteklenmesi gerektiğini ifade etmiştir. Örneğin, bir yabancının yalnızca şüphe üzerine sınır dışı edilmesi hukuka aykırı bulunmuştur.

Örnek Karar 2: İdari Gözetim Süresinin Hukuka Uygunluğu

• Karar: Yargıtay, idari gözetim kararlarının YUKK Madde 57’ye uygunluğunu değerlendirirken, gözetim süresinin 6 ayı (uzatmayla 12 ayı) aşamayacağını ve her ay düzenli değerlendirme yapılması gerektiğini vurgulamıştır.
• Gerekçe: Yargıtay, bir davada, idari gözetim süresinin gereksiz uzatıldığını ve yabancının temel haklarına (özgürlük ve güvenlik hakkı, Anayasa Madde 19) aykırı olduğunu tespit ederek kararı bozmuştur.

Örnek Karar 3: AİHS ve İnsan Hakları İhlalleri

• Karar: Yargıtay, bir yabancının sınır dışı edileceği ülkede işkence veya insanlık dışı muameleye maruz kalma riski bulunduğu iddiasını değerlendirmiştir. AİHS Madde 3’e dayanılarak yapılan itirazda, idarenin bu riski değerlendirmediği tespit edilmiştir.
• Gerekçe: Yargıtay, sınır dışı kararının YUKK Madde 55’e aykırı olduğunu, çünkü sınır dışı edileceği ülkede can güvenliği riski bulunan kişiler hakkında karar alınamayacağını belirtmiştir.

Örnek Karar 4: İtiraz Süresine Uyulmaması

• Karar: Yargıtay, bir yabancının sınır dışı kararına karşı 7 günlük itiraz süresini kaçırması nedeniyle reddedilen bir davada, tebliğin usulsüz yapıldığını kabul etmiştir.
• Gerekçe: Tebliğin yabancının anlayacağı dilde yapılmaması veya usulüne uygun bildirilmemesi, adil yargılanma hakkına (Anayasa Madde 36) aykırı bulunmuştur.

Örnek Karar 5: Gönüllü Geri Dönüş ve İtiraz Hakkı

• Karar: Yargıtay, bir yabancının “gönüllü geri dönüş” evrakını imzaladıktan sonra itiraz hakkını kaybettiği bir davada, imzanın baskı altında alındığı iddiasını incelemiştir.
• Gerekçe: Yargıtay, gönüllü geri dönüş evrakının yabancının rızasıyla ve bilgilendirilerek imzalanması gerektiğini, aksi takdirde itiraz hakkının korunması gerektiğini belirtmiştir.

3. Yargıtay Uygulamaları ve İlkeler

Yargıtay’ın sınır dışı etme ve deportasyonla ilgili uygulamaları, aşağıdaki temel ilkeler etrafında şekillenir:

• Hukuki Belirlilik: Sınır dışı kararlarının YUKK’un açık hükümlerine dayanması gerekir. Soyut gerekçeler (örn. “kamu düzeni”) yeterli değildir; somut deliller sunulmalıdır.
• Orantılılık İlkesi: Sınır dışı kararları, yabancının temel haklarına (aile birliği, can güvenliği) ölçüsüz müdahale etmemelidir. Yargıtay, bu ilkeye aykırı kararları bozabilir.
• İdari Gözetim Denetimi: İdari gözetim kararları, YUKK Madde 57 ve 57/A’ya uygun olmalı, süre aşımı veya gereksiz uzatma hukuka aykırı bulunur.
• İtiraz Süresi ve Usul: Yargıtay, 7 günlük itiraz süresinin usulüne uygun tebliğ edilmesini ve yabancının bilgilendirilmesini zorunlu görür. Tebliğ eksikliği, kararın iptaline yol açabilir.
• İnsan Hakları Perspektifi: Yargıtay, AİHS ve Anayasa’yı esas alarak, sınır dışı kararlarının insan haklarına (özellikle AİHS Madde 3 ve 8) uygunluğunu denetler. Örneğin, ülkesinde işkence riski olan yabancılar sınır dışı edilemez.
• Gönüllü Çıkış: YUKK Madde 60 uyarınca, yabancılar 15-30 gün içinde gönüllü çıkış yaparsa giriş yasağı uygulanmayabilir. Yargıtay, bu sürecin usule uygunluğunu denetler.

4. Yargıtay Kararlarında Öne Çıkan Sorunlar

Yargıtay kararları ve uygulamaları, sınır dışı işlemlerinde şu sorunlara dikkat çeker:

• Tebliğ Usulsüzlükleri: Sınır dışı kararlarının yabancının anlayacağı dilde tebliğ edilmemesi veya usulsüz tebliğ, sıkça bozma nedeni olur.
• Kamu Düzeni Kavramının Keyfi Kullanımı: Yargıtay, “kamu düzeni” gerekçesinin somut delillerle desteklenmesi gerektiğini vurgular. Soyut gerekçeler hukuka aykırı bulunur.
• İdari Gözetim Süre Aşımı: Geri Göçmen Kabul Merkezlerinde (GGM) 6 ayı aşan gözetim süreleri, Yargıtay tarafından Anayasa Madde 19’a aykırı bulunabilir.
• Hızlı Sınır Dışı Uygulamaları: Yargıtay, 7 günlük itiraz süresi dolmadan sınır dışı işleminin başlatılmasını hukuka aykırı bulur.

5. Yargıtay Kararlarının Uygulamadaki Etkisi

Yargıtay’ın sınır dışı kararlarıyla ilgili içtihatları, idare mahkemelerinin kararlarını şekillendirir ve idarenin keyfi uygulamalarını önler. Örneğin:

• İptal Davaları: Yargıtay, idare mahkemelerinin sınır dışı kararını iptal etmesi durumunda, kararın gerekçelerinin yeterliliğini denetler.
• Temyiz Süreci: Yargıtay, idare mahkemesi kararlarının kesin olduğunu kabul etse de, usul hataları veya insan hakları ihlalleri durumunda bozma kararı verebilir.
• İdari Gözetim: Yargıtay, idari gözetim kararlarının orantılılığını ve yasal sürelerle uyumunu sıkı bir şekilde denetler.

6. Yargıtay Kararlarından Örnek Senaryolar

Aşağıda, Yargıtay’ın yaklaşımını yansıtan kurgusal ancak gerçekçi örnekler verilmiştir:

• Senaryo 1: Bursa’da bir yabancının vize ihlali nedeniyle sınır dışı kararı alınır. İdare mahkemesine itiraz eden yabancı, kararın usulsüz tebliğ edildiğini iddia eder. Yargıtay, tebliğin yabancının dilinde yapılmadığını tespit ederek kararı bozar.
• Senaryo 2: Bir yabancının “kamu güvenliği tehdidi” gerekçesiyle sınır dışı edilmesine karar verilir, ancak idare somut delil sunamaz. Yargıtay, kamu düzeni kavramının keyfi kullanıldığını belirterek iptal kararını onar.
• Senaryo 3: İdari gözetim süresi 8 ay devam eden bir yabancının davasında, Yargıtay, sürenin YUKK Madde 57’ye aykırı olduğunu ve düzenli değerlendirme yapılmadığını tespit ederek gözetim kararını kaldırır.

7. Öneriler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Hızlı İtiraz: Sınır dışı kararına karşı 7 gün içinde idare mahkemesine başvurulmalıdır. Süre kaçırılırsa Yargıtay, usul yönünden itirazı reddedebilir.
• Avukat Desteği: Hukuki süreç karmaşık olduğundan, bir göçmen hukuku avukatıyla çalışmak önemlidir.
• Delil Sunumu: İtirazda, aile birliği, can güvenliği riski veya sağlık sorunları gibi gerekçeler somut delillerle desteklenmelidir.
• AİHM Başvurusu: Yargıtay kararı aleyhe olursa, AİHM’ye bireysel başvuru yapılabilir, özellikle insan hakları ihlalleri için.

8. Sonuç

Yargıtay, sınır dışı etme ve deportasyon kararlarında hukuka uygunluk, orantılılık ve insan hakları ilkelerine odaklanır. Kamu düzeni ve güvenliği gerekçelerinin somut delillerle desteklenmesi, idari gözetim sürelerinin yasal sınırlar içinde kalması ve tebliğ süreçlerinin usule uygunluğu, Yargıtay’ın en çok üzerinde durduğu konulardır. Bursa gibi göçmen hareketliliğinin yoğun olduğu şehirlerde, bu kararlar daha sık gündeme gelir ve Yargıtay içtihatları, idarenin keyfi uygulamalarını sınırlamada önemli bir rol oynar. Daha fazla bilgi için Göç İdaresi Genel Müdürlüğü veya bir avukata danışılması önerilir,,.

Bursa’da Sınır Dışı Kararıyla İlgili 30 Örnek

Aşağıda, Bursa’da sınır dışı kararına ilişkin kurgusal ancak gerçekçi 30 örnek sunulmaktadır. Her örnek, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) ve ilgili mevzuata uygun olarak hazırlanmış olup, sınır dışı kararlarının nedenlerini, itiraz süreçlerini ve olası sonuçlarını yansıtmaktadır.

Örnek 1

Durum: Özbekistan uyruklu Amina, Bursa’da vizesiz 6 ay geçirdi.
Neden: Vize ihlali (YUKK Madde 54/1-a).
Süreç: Bursa Göç İdaresi, Amina’yı idari gözetim altına aldı. Karar tebliğ edildikten sonra 7 gün içinde itiraz etti.
Sonuç: İtiraz reddedildi, Özbekistan’a sınır dışı edildi. 1 yıl giriş yasağı aldı.

Örnek 2

Durum: Nijerya uyruklu John, sahte pasaportla Bursa’ya giriş yaptı.
Neden: Sahte belge kullanımı (YUKK Madde 54/1-c).
Süreç: Havalimanında yakalandı, Geri Gönderme Merkezi’ne (GGM) alındı. Avukatı aracılığıyla idare mahkemesine itiraz etti.
Sonuç: Mahkeme, kararın hukuka uygun olduğuna hükmetti. John sınır dışı edildi, 5 yıl giriş yasağı aldı.

Örnek 3

Durum: Afganistan uyruklu Reza, Bursa’da kaçak çalışırken yakalandı.
Neden: Çalışma izni olmadan çalışma (YUKK Madde 54/1-f).
Süreç: İdari gözetim kararı alındı. Reza, ailesinin Türkiye’de olduğunu gerekçe göstererek itiraz etti.
Sonuç: Mahkeme, aile birliği nedeniyle yürütmeyi durdurdu. Reza’ya ikamet izni başvurusu yapma hakkı tanındı.

Örnek 4

Durum: Gürcistan uyruklu Lela, Bursa’da fuhuş yaptığı iddiasıyla yakalandı.
Neden: Kamu düzeni aleyhine faaliyet (YUKK Madde 54/1-d).
Süreç: İtiraz için avukat tuttu, ancak deliller yeterli bulundu.
Sonuç: Sınır dışı edildi, 3 yıl giriş yasağı aldı.

Örnek 5

Durum: Suriye uyruklu Ahmed, geçici koruma statüsüne rağmen Bursa’da suç işledi.
Neden: Kamu güvenliği tehdidi (YUKK Madde 54/1-k).
Süreç: İtiraz etti, ancak suç kaydı nedeniyle reddedildi.
Sonuç: Ülkesine değil, güvenli üçüncü ülkeye (Ürdün) sınır dışı edildi.

Örnek 6

Durum: Irak uyruklu Fatima, Bursa’da oturma iznini yenilemedi.
Neden: Oturma izni ihlali (YUKK Madde 54/1-a).
Süreç: 15 gün süre tanındı, ancak çıkmadı. İdari gözetim alındı.
Sonuç: İtiraz süresi kaçırıldığı için sınır dışı edildi.

Örnek 7

Durum: Pakistan uyruklu Ali, Bursa’da sahte evlilik yaptığı şüphesiyle yakalandı.
Neden: Sahte evrak kullanımı (YUKK Madde 54/1-c).
Süreç: İdare mahkemesine itiraz etti, evliliğin gerçek olduğunu kanıtladı.
Sonuç: Karar iptal edildi, ikamet izni aldı.

Örnek 8

Durum: Somali uyruklu Hassan, Bursa’da dilencilik yaparken yakalandı.
Neden: Kamu düzeni aleyhine faaliyet (YUKK Madde 54/1-d).
Süreç: İtiraz etti, ülkesinde can güvenliği riski olduğunu savundu.
Sonuç: AİHM’ye başvuru yapıldı, sınır dışı durduruldu.

Örnek 9

Durum: Azerbaycan uyruklu Elnur, Bursa’da yasa dışı bahis operasyonuyla bağlantılı bulundu.
Neden: Kamu güvenliği tehdidi (YUKK Madde 54/1-k).
Süreç: İtiraz reddedildi.
Sonuç: Sınır dışı edildi, 2 yıl giriş yasağı aldı.

Örnek 10

Durum: Mısır uyruklu Karim, Bursa’da vize süresini 3 ay aştı.
Neden: Vize ihlali (YUKK Madde 54/1-a).
Süreç: 30 gün içinde çıkması için süre tanındı, itiraz etmedi.
Sonuç: Gönüllü çıkış yaptı, giriş yasağı almadı.

Örnek 11

Durum: Endonezya uyruklu Siti, Bursa’da kaçak işçi olarak çalıştı.
Neden: Çalışma izni olmadan çalışma (YUKK Madde 54/1-f).
Süreç: İtiraz etti, işverenin suistimal ettiğini savundu.
Sonuç: Mahkeme, insani nedenlerle sınır dışı kararını iptal etti.

Örnek 12

Durum: Türkmenistan uyruklu Begench, Bursa’da sahte kimlik kullandı.
Neden: Sahte belge kullanımı (YUKK Madde 54/1-c).
Süreç: İtiraz süresi kaçırıldı.
Sonuç: Sınır dışı edildi, 5 yıl giriş yasağı aldı.

Örnek 13

Durum: İran uyruklu Shirin, Bursa’da siyasi faaliyetler nedeniyle sınır dışı kararı aldı.
Neden: Kamu güvenliği tehdidi (YUKK Madde 54/1-k).
Süreç: AİHS’ye dayandırarak itiraz etti, ülkesinde işkence riski olduğunu savundu.
Sonuç: Sınır dışı durduruldu, uluslararası koruma başvurusu kabul edildi.

Örnek 14

Durum: Tunus uyruklu Sami, Bursa’da hırsızlık suçundan hüküm giydi.
Neden: Suç işleme (YUKK Madde 54/1-k).
Süreç: İtiraz etti, ancak suç kaydı nedeniyle reddedildi.
Sonuç: Sınır dışı edildi, 3 yıl giriş yasağı aldı.

Örnek 15

Durum: Kamerun uyruklu Paul, Bursa’da sahte vize ile yakalandı.
Neden: Sahte belge kullanımı (YUKK Madde 54/1-c).
Süreç: İtiraz etti, ancak deliller yeterli bulundu.
Sonuç: Sınır dışı edildi, 5 yıl giriş yasağı aldı.

Örnek 16

Durum: Tayland uyruklu Naree, Bursa’da kaçak masaj salonunda çalıştı.
Neden: Kamu düzeni aleyhine faaliyet (YUKK Madde 54/1-d).
Süreç: İtiraz etmedi, gönüllü çıkış yaptı.
Sonuç: Giriş yasağı almadı.

Örnek 17

Durum: Cezayir uyruklu Farid, Bursa’da uyuşturucu satışı şüphesiyle yakalandı.
Neden: Kamu güvenliği tehdidi (YUKK Madde 54/1-k).
Süreç: İtiraz etti, suçsuz olduğunu savundu, ancak deliller aleyhineydi.
Sonuç: Sınır dışı edildi, 5 yıl giriş yasağı aldı.

Örnek 18

Durum: Ukrayna uyruklu Olga, Bursa’da vize süresini 2 ay aştı.
Neden: Vize ihlali (YUKK Madde 54/1-a).
Süreç: İtiraz etti, Türkiye’de evli olduğunu kanıtladı.
Sonuç: Karar iptal edildi, aile birleşimi için ikamet izni aldı.

Örnek 19

Durum: Bangladeş uyruklu Rahim, Bursa’da kaçak işçi olarak yakalandı.
Neden: Çalışma izni olmadan çalışma (YUKK Madde 54/1-f).
Süreç: İtiraz etmedi, GGM’de tutuldu.
Sonuç: Sınır dışı edildi, 1 yıl giriş yasağı aldı.

Örnek 20

Durum: Rusya uyruklu Ivan, Bursa’da sahte oturma izniyle yakalandı.
Neden: Sahte belge kullanımı (YUKK Madde 54/1-c).
Süreç: İtiraz etti, ancak deliller yeterli bulundu.
Sonuç: Sınır dışı edildi, 5 yıl giriş yasağı aldı.

Örnek 21

Durum: Yemen uyruklu Nasser, Bursa’da sığınma başvurusu reddedildi.
Neden: Uluslararası koruma statüsünün sona ermesi (YUKK Madde 54/1-j).
Süreç: İtiraz etti, ülkesinde savaş olduğunu savundu.
Sonuç: Mahkeme, sınır dışı kararını durdurdu, yeniden değerlendirme yapıldı.

Örnek 22

Durum: Gana uyruklu Kwame, Bursa’da dolandırıcılık şüphesiyle yakalandı.
Neden: Kamu güvenliği tehdidi (YUKK Madde 54/1-k).
Süreç: İtiraz etti, ancak suç kaydı nedeniyle reddedildi.
Sonuç: Sınır dışı edildi, 3 yıl giriş yasağı aldı.

Örnek 23

Durum: Fas uyruklu Aisha, Bursa’da vize süresini 4 ay aştı.
Neden: Vize ihlali (YUKK Madde 54/1-a).
Süreç: İtiraz etmedi, 30 gün süre tanındı.
Sonuç: Gönüllü çıkış yaptı, giriş yasağı almadı.

Örnek 24

Durum: Sudan uyruklu Omar, Bursa’da kaçak giriş yaptı.
Neden: Yasal giriş kurallarını ihlal (YUKK Madde 54/1-b).
Süreç: İtiraz etti, ülkesinde iç savaş olduğunu savundu.
Sonuç: Sınır dışı durduruldu, uluslararası koruma başvurusu alındı.

Örnek 25

Durum: Kırgızistan uyruklu Aigul, Bursa’da sahte evrakla ikamet izni aldı.
Neden: Sahte belge kullanımı (YUKK Madde 54/1-c).
Süreç: İtiraz etti, ancak deliller aleyhineydi.
Sonuç: Sınır dışı edildi, 5 yıl giriş yasağı aldı.

Örnek 26

Durum: Hindistan uyruklu Raj, Bursa’da kaçak işçi olarak yakalandı.
Neden: Çalışma izni olmadan çalışma (YUKK Madde 54/1-f).
Süreç: İtiraz etti, işverenin suistimal ettiğini savundu.
Sonuç: Mahkeme, insani nedenlerle sınır dışı kararını iptal etti.

Örnek 27

Durum: Filistin uyruklu Mahmoud, Bursa’da siyasi faaliyetler nedeniyle sınır dışı kararı aldı.
Neden: Kamu güvenliği tehdidi (YUKK Madde 54/1-k).
Süreç: AİHS’ye dayandırarak itiraz etti, ülkesinde işkence riski olduğunu savundu.
Sonuç: Sınır dışı durduruldu, uluslararası koruma statüsü aldı.

Örnek 28

Durum: Kazakistan uyruklu Yerbol, Bursa’da vize süresini 1 ay aştı.
Neden: Vize ihlali (YUKK Madde 54/1-a).
Süreç: İtiraz etti, Türkiye’de iş sözleşmesi olduğunu kanıtladı.
Sonuç: Karar iptal edildi, çalışma izni başvurusu yapma hakkı tanındı.

Örnek 29

Durum: Etiyopya uyruklu Abebe, Bursa’da kaçak giriş yaptı.
Neden: Yasal giriş kurallarını ihlal (YUKK Madde 54/1-b).
Süreç: İtiraz etti, ülkesinde etnik çatışma olduğunu savundu.
Sonuç: Sınır dışı durduruldu, sığınma başvurusu alındı.

Örnek 30

Durum: Malezya uyruklu Nur, Bursa’da sahte üniversite kaydıyla ikamet izni aldı.
Neden: Sahte belge kullanımı (YUKK Madde 54/1-c).
Süreç: İtiraz etti, ancak deliller yeterli bulundu.
Sonuç: Sınır dışı edildi, 5 yıl giriş yasağı aldı.

Genel Notlar

• Süreç: Sınır dışı kararları, Bursa Göç İdaresi İl Müdürlüğü veya Valilik tarafından alınır. Karar tebliğ edildikten sonra 7 gün içinde idare mahkemesine itiraz edilebilir (YUKK Madde 53).
• İtiraz: İtirazlar, genellikle avukat aracılığıyla yapılır ve aile bağları, can güvenliği riski veya insani nedenler gibi gerekçelere dayanır.
• Sonuçlar: İtirazın kabul edilmesi durumunda karar iptal edilebilir veya yürütmesi durdurulabilir. Reddedilirse, sınır dışı işlemi gerçekleştirilir ve giriş yasağı süresi (1-5 yıl) belirlenir.
• Kaynak: Yukarıdaki örnekler, 6458 sayılı YUKK ve Bursa’daki göçmen hareketliliği dikkate alınarak kurgulanmıştır. Gerçek olaylara dayanmamaktadır.

Sıkça Sorulan Sorular

Sınır Dışı Kararına İtiraz: Sıkça Sorulan 50 Soru ve Cevap

Sınır dışı kararı, Türkiye’de yabancılar için önemli bir hukuki süreçtir. Bursa gibi yabancı nüfusun yoğun olduğu şehirlerde bu konuyla ilgili pek çok soru sorulmaktadır. Aşağıda, sınır dışı kararına itiraz süreci, haklar ve dikkat edilmesi gerekenlerle ilgili en sık sorulan 50 soruya ayrıntılı cevaplar verilmiştir.

1. Sınır dışı kararı nedir?

Cevap: Sınır dışı kararı, bir yabancının Türkiye’den çıkarılmasını gerektiren idari bir işlemdir. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) Madde 54’e göre alınır.

2. Sınır dışı kararını kim verir?

Cevap: Karar, genellikle Göç İdaresi İl Müdürlüğü veya Valilik tarafından verilir. Bazı durumlarda İçişleri Bakanlığı da yetkilidir.

3. Sınır dışı kararının nedenleri nelerdir?

Cevap: Vize/oturma izni ihlali, kamu düzeni/güvenliği tehdidi, sahte belge kullanımı, kaçak çalışma veya suç işleme gibi nedenler (YUKK Madde 54).

4. Sınır dışı kararı nasıl tebliğ edilir?

Cevap: Karar, yazılı olarak ilgili kişiye elden teslim edilir veya adresine gönderilir. Tebliğ tarihi, itiraz süresinin başlangıcıdır.

5. Sınır dışı kararına itiraz süresi ne kadardır?

Cevap: Karar tebliğinden itibaren 7 takvim günü içinde itiraz edilmelidir (YUKK Madde 53).

6. İtiraz süresi kaçırılırsa ne olur?

Cevap: Süre kaçırılırsa itiraz hakkı kaybedilir ve sınır dışı işlemi uygulanabilir.

7. Sınır dışı kararına nasıl itiraz edilir?

Cevap: İdare mahkemesine veya kararı veren makama (örn. Göç İdaresi) yazılı dilekçeyle itiraz edilir. Avukat desteği önerilir.

8. İtiraz için avukat şart mı?

Cevap: Hayır, şart değil, ancak hukuki süreç karmaşık olduğundan avukatla ilerlemek başarı şansını artırır.

9. Bursa’da sınır dışı kararına itiraz nereye yapılır?

Cevap: Bursa İdare Mahkemesi’ne veya Bursa Göç İdaresi İl Müdürlüğü’ne başvurulur.

10. İtiraz süreci ne kadar sürer?

Cevap: Mahkemenin iş yüküne bağlı olarak birkaç aydan bir yıla kadar sürebilir.

11. İtiraz sırasında sınır dışı edilir miyim?

Cevap: İtiraz, otomatik olarak sınır dışı işlemini durdurmaz. Ancak mahkemeden yürütmeyi durdurma talep edilebilir.

12. Yürütmeyi durdurma nedir?

Cevap: Mahkemenin, sınır dışı kararının uygulanmasını geçici olarak durdurmasıdır. Telafisi güç zararlar için talep edilir.

13. Yürütmeyi durdurma talebi nasıl yapılır?

Cevap: İtiraz dilekçesiyle birlikte idare mahkemesine başvurulur. Gerekçeler (can güvenliği, aile birliği vb.) açıkça belirtilmelidir.

14. Sınır dışı kararı alanlar nerede tutulur?

Cevap: Genellikle Geri Göçmen Kabul Merkezlerinde (GGM) idari gözetim altında tutulurlar.

15. Bursa’da Geri Göçmen Kabul Merkezi var mı?

Cevap: Evet, Bursa’da GGM bulunmaktadır. Kişiler burada tutulabilir.

16. GGM’de hangi haklarım var?

Cevap: Barınma, yiyecek, sağlık hizmetleri ve avukata erişim hakkı vardır. Tercüman talep edilebilir.

17. Sınır dışı kararına itiraz masraflı mı?

Cevap: Mahkeme harçları ve avukat ücreti masraf oluşturabilir. Ancak ücretsiz hukuki yardım alınabilir.

18. Ücretsiz hukuki yardım nasıl alınır?

Cevap: Barolar Birliği veya göçmen dernekleri aracılığıyla ücretsiz avukat desteği talep edilebilir.

19. Sınır dışı kararına itiraz için hangi belgeler gerekir?

Cevap: Kimlik, karar tebliği, itiraz gerekçelerini destekleyen belgeler (aile bağları, sağlık raporu vb.).

20. Türkiye’de ailem varsa sınır dışı edilir miyim?

Cevap: Aile birliği, itirazda güçlü bir gerekçedir. Mahkeme, bu durumu değerlendirir.

21. Ülkemde can güvenliği riski varsa ne yapmalıyım?

Cevap: AİHS Madde 3’e (insanlık dışı muamele yasağı) dayanarak itiraz edebilir, uluslararası koruma başvurusu yapabilirsiniz.

22. Sınır dışı kararına itiraz reddedilirse ne olur?

Cevap: Karar uygulanıp sınır dışı edilirsiniz. Danıştay’a temyiz veya AİHM’ye başvuru yapılabilir.

23. Danıştay’a temyiz süresi nedir?

Cevap: İdare mahkemesi kararından itibaren 30 gün içinde temyiz başvurusu yapılabilir.

24. AİHM’ye başvuru nasıl yapılır?

Cevap: AİHM’ye bireysel başvuru, avukat aracılığıyla yapılır. Ülkede insan hakları ihlali olduğunu kanıtlamak gerekir.

25. Sınır dışı kararı sonrası giriş yasağı olur mu?

Cevap: Evet, genellikle 1-5 yıl giriş yasağı uygulanır (YUKK Madde 9).

26. Giriş yasağı nasıl kaldırılır?

Cevap: Göç İdaresi’ne veya mahkemeye başvurarak yasağın kaldırılması talep edilebilir.

27. Vize ihlali nedeniyle sınır dışı edilir miyim?

Cevap: Evet, vize süresini aşmak sınır dışı nedeni olabilir (YUKK Madde 54/1-a).

28. Kaçak çalıştım, sınır dışı edilir miyim?

Cevap: Evet, çalışma izni olmadan çalışmak sınır dışı nedeni sayılır (YUKK Madde 54/1-f).

29. Sahte belge kullanırsam ne olur?

Cevap: Sahte belge kullanımı, sınır dışı ve 5 yıla kadar giriş yasağına neden olabilir (YUKK Madde 54/1-c).

30. Sınır dışı kararına itiraz ederken çalışabilir miyim?

Cevap: Genellikle çalışma izni iptal edilir, ancak mahkeme kararına bağlı olarak durum değişebilir.

31. Sınır dışı kararını gönüllü çıkışla önleyebilir miyim?

Cevap: Evet, verilen süre içinde gönüllü çıkış yaparsanız giriş yasağı almayabilirsiniz.

32. Gönüllü çıkış süresi ne kadar?

Cevap: Genellikle 15-30 gün süre tanınır (YUKK Madde 60).

33. Sınır dışı kararı alan çocuklu aileler ne yapar?

Cevap: Aile birliği ve çocuğun üstün yararı itirazda değerlendirilir. Mahkeme, sınır dışı kararını iptal edebilir.

34. Sınır dışı kararına itiraz için Türkçe bilmek şart mı?

Cevap: Hayır, tercüman talep etme hakkınız vardır.

35. Bursa’da sınır dışı kararları hangi mahkemede görülür?

Cevap: Bursa İdare Mahkemesi’nde görülür.

36. Sınır dışı kararına itiraz için sağlık sorunlarım gerekçe olabilir mi?

Cevap: Evet, ciddi sağlık sorunları yürütmeyi durdurma veya karar iptali için gerekçe olabilir.

37. Sınır dışı kararına itiraz ederken GGM’de ne kadar kalırım?

Cevap: İdari gözetim süresi en fazla 6 ay, bazı durumlarda 12 aya kadar uzayabilir (YUKK Madde 57).

38. Sınır dışı kararına itirazda avukat ücreti ne kadar?

Cevap: Ücret, avukata ve davanın karmaşıklığına bağlıdır. Ortalama 5.000-20.000 TL arasında değişebilir.

39. Sınır dışı kararına itirazda hangi kanunlar geçerli?

Cevap: YUKK, Anayasa Madde 36 (adil yargılanma) ve AİHS (özellikle Madde 3 ve 8).

40. Sınır dışı kararına itirazda hangi gerekçeler etkili?

Cevap: Aile birliği, can güvenliği riski, insani nedenler ve hukuka aykırılık en etkili gerekçelerdir.

41. Sınır dışı kararına itiraz için ne kadar harç ödenir?

Cevap: 2025 itibarıyla idare mahkemesi harcı yaklaşık 500-1.000 TL arasındadır, ancak güncel tarifeler kontrol edilmelidir.

42. Sınır dışı kararına itirazda avukat olmadan dava açılabilir mi?

Cevap: Evet, ancak teknik bilgi eksikliği nedeniyle risklidir.

43. Sınır dışı kararına itirazda hangi mahkeme yetkilidir?

Cevap: Kararı veren makamın bulunduğu yerdeki idare mahkemesi yetkilidir.

44. Sınır dışı kararına itirazda delil sunmak zorunlu mu?

Cevap: Hayır, ancak deliller (belge, tanık, rapor) itirazı güçlendirir.

45. Sınır dışı kararına itirazda kamu düzeni nedir?

Cevap: Kamu düzeni, toplumun genel ahlakı, güvenliği ve huzurunu tehdit eden durumlardır.

46. Sınır dışı kararına itirazda ne kadar sürede karar çıkar?

Cevap: Yürütmeyi durdurma talebi için 1-2 ay, dava için 6-12 ay sürebilir.

47. Sınır dışı kararına itirazda uluslararası koruma başvurusu yapılabilir mi?

Cevap: Evet, ülkenizde can güvenliği riski varsa uluslararası koruma talep edilebilir.

48. Sınır dışı kararına itirazda hangi haklarım var?

Cevap: Adil yargılanma, avukata erişim, tercüman ve GGM’de insani koşullarda tutulma hakkı.

49. Sınır dışı kararına itirazda çocuklar için özel durum var mı?

Cevap: Evet, çocuğun üstün yararı gözetilir ve aile birliği korunabilir.

50. Bursa’da sınır dışı kararına itiraz için nereye danışmalıyım?

Cevap: Bursa Göç İdaresi İl Müdürlüğü, Bursa Barosu veya göçmen hukuku uzmanı avukatlara başvurabilirsiniz.

Sonuç

Sınır dışı kararına itiraz, karmaşık ve zaman hassasiyeti gerektiren bir süreçtir. Doğru adımların atılması, hukuki destek alınması ve sürelerin kaçırılmaması, bu süreçte başarı şansını artırır. Türkiye’de yabancılar için sınır dışı kararları, hem insan hakları hem de idari hukuk açısından titizlikle değerlendirilmelidir. Eğer sınır dışı kararıyla karşı karşıyaysanız, bir an önce bir avukata danışarak haklarınızı öğrenmeli ve itiraz sürecini başlatmalısınız.

Bu makale, sınır dışı kararına itiraz konusunda kapsamlı bir rehber sunmayı amaçlamaktadır. Daha fazla bilgi için Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün resmi web sitesini ziyaret edebilir veya bir hukuk uzmanına başvurabilirsiniz.