FETÖ Anayasa Mahkemesi Başvuru

FETÖ Anayasa Mahkemesi Başvuru Süreci ve Detayları

Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru, Türkiye’de temel hak ve özgürlüklerin ihlal edildiğini düşünen bireylerin veya tüzel kişilerin, iç hukuk yollarını tükettikten sonra başvurabilecekleri ikincil bir hak arama yoludur. Özellikle FETÖ/PDY (Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması) ile ilgili davalarda, bireylerin Anayasa Mahkemesi’ne başvuruları sıkça gündeme gelmektedir. Bu makalede, FETÖ ile bağlantılı Anayasa Mahkemesi başvurularının süreci, şartları, dikkat edilmesi gerekenler ve örnek kararlar detaylı bir şekilde ele alınacaktır. Av. Enes SENCER tarafından özgün bir içerik olarak hazırlanan bu yazı, konuyla ilgili kapsamlı bilgi arayanlar için rehber niteliğindedir.

Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Nedir?

Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru, 23 Eylül 2012 tarihinde Türk hukuk sistemine giren bir mekanizmadır. Bu yol, Anayasa’da ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde (AİHS) güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerin kamu gücü tarafından ihlal edildiğini iddia eden bireylerin, diğer tüm yargısal ve idari yolları tükettikten sonra başvurabilecekleri bir yöntemdir. FETÖ davaları bağlamında, bireyler genellikle şu hakların ihlal edildiğini öne sürerek başvuru yapmaktadır:

Suç ve cezaların kanuniliği ilkesi (Anayasa Madde 38)
Adil yargılanma hakkı (Anayasa Madde 36, AİHS Madde 6)
Özel hayata saygı hakkı (Anayasa Madde 20, AİHS Madde 8)
Sendika hakkı (Anayasa Madde 51, AİHS Madde 11)

Bireysel başvuru, bir temyiz yolu değildir; yalnızca anayasal düzeyde hak ihlallerini inceleyen bir mekanizmadır. Bu nedenle, Anayasa Mahkemesi, yerel mahkemelerin kararlarındaki maddi ve hukuki hataları değil, yalnızca anayasal hakların ihlal edilip edilmediğini değerlendirir.

FETÖ Davaları ve Anayasa Mahkemesi Başvuruları

FETÖ/PDY ile ilgili davalar, özellikle 15 Temmuz 2016 darbe girişiminden sonra Türkiye’de yoğun bir şekilde yargı konusu olmuştur. Bu davalarda, bireyler genellikle terör örgütüne üye olma, yardım etme veya iltisaklı olma suçlamalarıyla yargılanmaktadır. Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvurular, bu süreçlerde temel hakların ihlal edildiği iddiasına dayanır. Örneğin, bir öğretmenin FETÖ/PDY’ye üye olma suçundan mahkûm edilmesi ve bu kararın suç ve cezaların kanuniliği ilkesine aykırı olduğu iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’ne başvurması, sıkça karşılaşılan bir durumdur.

Örnek Bir Anayasa Mahkemesi Kararı

Anayasa Mahkemesi’nin 18 Ekim 2022 tarihli ve 2019/20791 sayılı kararında, FETÖ/PDY’ye üye olma suçundan mahkûm edilen bir başvurucunun davası incelenmiştir. Başvurucu, mahkûmiyet kararının suç ve cezaların kanuniliği ilkesini, özel hayata saygı ve sendika haklarını ihlal ettiğini iddia etmiştir. Mahkeme, şu gerekçelerle ihlal kararı vermiştir:

Suç ve Cezaların Kanuniliği İlkesi: Başvurucunun, FETÖ/PDY’nin bir terör örgütü olarak tanımlanmasından önceki dönemde gerçekleştirdiği eylemlerin (örneğin, sohbetlere katılma veya sendika üyeliği) cezai sorumluluk doğuracağı konusunda makul bir öngörüde bulunmasının mümkün olmadığı belirtilmiştir.
Özel Hayata Saygı ve Sendika Hakları: Başvurucunun, dini bir cemaat olarak algıladığı bir oluşuma sempati duyması veya sendika üyeliğinin, terör örgütü üyeliği suçlamasına delil olarak kullanılması, özel hayata saygı ve sendika haklarına müdahale olarak değerlendirilmiştir.

Bu karar, FETÖ davalarında Anayasa Mahkemesi’nin yaklaşımını anlamak açısından önemli bir örnektir. Mahkeme, özellikle eylemlerin gerçekleştiği tarihte örgütün niteliğinin kamuoyu tarafından bilinip bilinmediği ve bireyin bu konuda bilgisinin olup olmadığı gibi unsurları dikkate almaktadır.

Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Süreci

Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru süreci, belirli kurallara ve prosedürlere tabidir. FETÖ ile ilgili davalarda başvuru yapacak kişilerin aşağıdaki adımları takip etmesi gerekir:

1. Başvuru Şartları

İç Hukuk Yollarının Tüketilmesi: Bireysel başvuru, yalnızca tüm kanun yollarının (yerel mahkeme, istinaf ve temyiz) tüketilmesinden sonra yapılabilir.
Süre Sınırı: Başvuru, nihai kararın veya işlemin öğrenildiği tarihten itibaren 30 gün içinde yapılmalıdır. Eğer başvuru yolu öngörülmemişse, ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren 30 gün içinde başvuru yapılmalıdır.
Hak İhlali İddiası: Başvuru, Anayasa’da ve AİHS’de güvence altına alınmış bir temel hakkın ihlal edildiği iddiasına dayanmalıdır.
Belge ve Deliller: İhlal iddiasını destekleyen tüm resmi belgeler (mahkeme kararları, deliller, yazışmalar) başvuru formuna eklenmelidir.

2. Başvuru Formu ve Gerekli Belgeler

Anayasa Mahkemesi’nin resmi web sitesinden (www.anayasa.gov.tr) indirilebilen bireysel başvuru formu, eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurulmalıdır. Formda yer alması gereken bilgiler şunlardır:

Başvurucunun kimlik bilgileri (T.C. kimlik numarası, ad, soyad, adres, vb.)
Tüzel kişiler için MERSİS numarası, vergi numarası veya sicil bilgileri
Avukat veya kanuni temsilci bilgileri (varsa)
İhlal edildiği iddia edilen haklar ve gerekçeler
İhlale neden olan işlem veya eylemin özeti
Talep edilen çözüm (örneğin, yeniden yargılama veya tazminat)

Formun ekine şu belgeler eklenmelidir:

Nihai kararın veya işlemin onaylı örneği
Harç ödeme belgesi
Avukat veya kanuni temsilci yetki belgesi (varsa)
İhlali destekleyen diğer belgeler (tanık ifadeleri, mahkeme tutanakları, vb.)

3. Harç Ödeme ve Adli Yardım

Bireysel başvuru için harç ödenmesi gerekmektedir. Harç miktarı her yıl güncellenir ve Anayasa Mahkemesi’nin resmi web sitesinden öğrenilebilir. Maddi durumu yetersiz olan kişiler, adli yardım talebinde bulunabilir. Adli yardım için gerekli belgeler şunlardır:

Fakirlik belgesi (muhtarlıktan)
Tapu ve SGK kayıtları (maddi durumun yetersizliğini kanıtlayan belgeler)

4. Başvuru Yöntemleri

Başvuru, aşağıdaki yollarla yapılabilir:

Doğrudan Anayasa Mahkemesi’ne: Başvuru formu ve ekleri, Anayasa Mahkemesi’nin Ankara’daki adresine elden veya posta yoluyla teslim edilebilir.
Mahkemeler Aracılığıyla: Yerel mahkemeler veya yurt dışı temsilcilikler aracılığıyla başvuru yapılabilir.
Elektronik Ortam: E-Devlet üzerinden başvuru yapılamamaktadır, ancak başvuru durumu E-Devlet üzerinden sorgulanabilir.

5. İnceleme Süreci

Anayasa Mahkemesi, başvuruları öncelikle şekil şartları açısından inceler. Eksiklik bulunması durumunda, başvurucuya eksiklikleri tamamlaması için süre verilir. Başvurular, genellikle geliş sırasına göre incelenir, ancak aciliyet veya önem arz eden durumlarda öncelik tanınabilir. İnceleme sonucunda Mahkeme, ihlal kararı verebilir ve yeniden yargılama veya tazminat talep edebilir.

FETÖ Davalarında Başvuru Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler

FETÖ ile ilgili davalarda Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yaparken aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir:

Hukuki Danışmanlık: Bireysel başvuru süreci karmaşık ve teknik bir süreçtir. Bu nedenle, uzman bir avukatla çalışmak, başvurunun reddedilme riskini azaltır.
Delillerin Eksiksiz Sunulması: İhlal iddiasını destekleyen tüm belgelerin eksiksiz ve tarih sırasına göre sunulması önemlidir.
Hak İhlali Odaklılık: Başvuru, yalnızca anayasal hak ihlallerine odaklanmalıdır. Yerel mahkemelerin maddi veya hukuki hataları, bireysel başvuru kapsamına girmez.
Süreye Dikkat: 30 günlük süre sınırı katıdır ve bu süre kaçırılırsa başvuru reddedilir.

Anayasa Mahkemesi’nin FETÖ Davalarındaki Yaklaşımı

Anayasa Mahkemesi, FETÖ/PDY ile ilgili davalarda genellikle şu unsurları değerlendirir:

Eylemlerin Tarihi: Eylemlerin, örgütün bir terör örgütü olarak tanımlanmasından önce mi yoksa sonra mı gerçekleştiği
Delillerin Niteliği: Tanık ifadeleri, HTS kayıtları, sendika üyeliği gibi delillerin, suçun maddi ve manevi unsurlarını oluşturup oluşturmadığı
Orantılılık: Uygulanan cezanın veya tedbirin, ihlal edilen hakla orantılı olup olmadığı
Olağanüstü Hal Koşulları: 15 Temmuz darbe girişimi sonrası ilan edilen olağanüstü hal döneminde alınan kararların, Anayasa’nın 15. maddesi kapsamında değerlendirilmesi

Örneğin, 6 Haziran 2018 tarihli bir iddianamede, başvurucunun FETÖ/PDY ile bağlantılı toplantılara katıldığına dair tanık ifadeleri, suç şüphesini doğrulayan kuvvetli bir belirti olarak kabul edilmiştir. Ancak, bu tür delillerin keyfi veya temelsiz olmaması gerektiği vurgulanmıştır.

Anayasa Mahkemesi’nin FETÖ Davalarında Sanıklar Lehine Verdiği Önemli Karar Örnekleri

1. Bilal Celalettin Şaşmaz Kararı (B.No: 2019/20791, 18/10/2022)

Olayın Özeti : Başvurucu, bir öğretmen olarak görev yaparken FETÖ/PDY’ye üye olma suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırılmıştır. Mahkûmiyet kararı, başvurucunun 17-25 Aralık 2013 tarihleri öncesinde Aktif Eğitim Sendikası’na kayıtlı, dini sohbet toplantılarına katılması ve bazı kişilerin telefon görüşmelerine (HTS kayıtlı) dayandırılmıştır. Başvurucu, bu olayların suç teşkil etmediğini, suç ve cezaların kanuniliği ilkesinin, özel hayata saygı hakkının ve sendikanın ihlalinin ihlal edildiğini iddia etmiştir.
Anayasa Mahkemesi’nin Kararı :
- Suç ve Cezaların Kanuni Maddeliği İlkesi (Anayasa) : Mahkeme, başvurucunun cezalandırılmasına dayanak teşkil eden eylemlerin (sohbetlere katılma, sendika) müdahalesi sırasında FETÖ/PDY’nin devlet tarafından bir terör örgütü olarak tanımlanmadığını ve başvurucunun bu sona erdirme amacını belirtenne delil olduğunu belirtti. Bu nedenle, olayların cezai sorumluluğu doğuracağı konusunda başvurucunun makul bir öngörüde bulunamayacağı varılmıştır.
- Özel Hayata Saygı ve Sendika Hakları (Anayasa Madde 20 ve 51) : Başvurucunun dini bir cemaat zannıyla katıldığı toplantılar ve sendikaların terör örgütünün delili olarak kullanılması, özel hayata saygı ve sendika haklarına orantısız bir müdahale olarak değerlendirilmiştir.
- Sonuç : Mahkeme, Anayasa’nın 38., 20. ve 51. maddelerinin ihlallerine hükmetmiş; yeniden tazminat ve manevi tazminat miktarına karar verir.
Önemi : Bu karar, FETÖ/PDY’nin terör örgütü olarak faaliyetlerinden önceki dönemde yapılan faaliyetlerin (birliklerin, sendikaların veya sohbetlere katılım) cezai sorumluluğu doğuramayacağına dair önemli bir içtihat oluşturmuştur. Mahkemenin nihai amacını bilmeyenlerin cezalandırılmasının hukuka aykırı olduğu vurgulanmıştır.

2. Esra Saraç Arslan Kararı (B.No: 2019/10514, 28/12/2022)

Olayın Özeti : Başvurucu, araştırma görevlisi olarak görev yaparken FETÖ/PDY’ye üye olma suçundan hapis cezasına çarptırılmıştır. Mahkûmiyet, ByLock kullanımı ve Emniyet Müdürlüğü’nün sunduğu sorgu sonuç raporu ve CGNAT kayıtlarına dayanmaktadır. Başvurucu, ByLock’u kullandığını reddetmiş, teknik veriler üzerinde bilirkişi incelemesi talebinin reddedildiğini ve adil deneme hakkının ihlal edildiğini iddia etmiştir.
Anayasa Mahkemesi’nin Kararı :
- Adil Yargılanma Hakkı (Anayasa Madde 36) : Mahkeme, yerel mahkemenin ByLock delillerini (sorgu sonuç sonuçları ve CGNAT kaydettikleri) yeterince incelemeden kabul ettiğini ve başvurucunun bilirkişi incelemesi talebinin reddedildiğini tespit ettiğini tespit etmiştir. Bu durum, silahların eşitliği ve çelişkili özgürlüklerin aykırılıkları.
- Sonuç : Mahkeme, adil yargılanmanın ihlaline hükmetmiş ve yargılamayı yeniden karara bağlamıştır.
Önemi : Bu karar, ByLock gibi teknik delillerin mahkûmiyet için kullanılmasından önce doğruluk ve güvenilirliğin mahkeme tarafından inceleme incelemesi vurgulanmıştır. Başvurucunun delilleri çürütmenin kısıtlanması, adil yargılamanın genişletilmesi olarak değerlendirildi.

3. İsmail Mıngır Kararı (B.No: 2019/32365, 18/1/2023)

Olayın Özeti : Başvurucu, FETÖ/PDY’ye üye olma suçundan mahkûm edilmiştir. Mahkûmiyet, başvurucunun örgüte müzahir bir sendikaya katılması, dini sohbetlere katılması ve bazı kişilerle telefon toplantılarına dayanmıştır. Başvurucu, bu işlemlerin suç teşkil etmediğini ve suçun kanuniliği ilkesinin ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
Anayasa Mahkemesi’nin Kararı :
- Suç ve Cezaların Kanuniliği İlkesi : Mahkeme, başvurucunun eylemlerinin (göndermeler, sohbetlere katılmaları) FETÖ/PDY’nin terör örgütü olarak olaylardan önceki döneme ait olduğunu ve bu olayların faaliyet faaliyeti olarak değerlendirilemeyeceğini belirtmiştir. Başvurucunun nihai amacını açıklayan veri delili mevcut değildir.
- Sonuç : Suç ve cezaların kanuniliği ilkesinin ihlaline karar verilmiştir; yeniden tazminat ve tazminat miktarı hükmedilmiştir.
Önemi : Bu karar, Bilal Celalettin Şaşmaz kararına benzer şekilde, nihai nihai amacını bilmeyen sıradan sosyal veya dini harcamaların (bazen, sendikanın) cezai sorumluluğu doğuramayacağını teyit etmiştir.

4. Mehmet Kara Kararı (Kocaeli 4. Ağır Ceza Mahkemesi Örneği)

Olayın Özeti : Başvurucu, FETÖ/PDY’ye üye olma suçlamasıyla yargılanmış, ancak yerel mahkeme tarafından beraat yapılmış. Anayasa Mahkemesi’ne yapılan bireysel başvuru, daha çok yerel mahkemenin kararının raporlarına dayanıyordu. Ancak bu karar Anayasa Mahkemesi’nin FETÖ davalarındaki korunmasının sağlanması önemlidir.
Anayasa Mahkemesi’nin Referans Olarak Değerlendirmesi : Mahkeme, başvurucunun sohbetlere sunulmasının ve HTS kayıtlarının, açık bir faaliyet olarak değerlendirilemeyeceğini ve başvurucunun örgütünün yapabileceğine dair yeterli delil varlığını kabul etmiştir. Beraat kararı, Anayasa Mahkemesi’nin suçu, maddi ve manevi unsurların somut delillerle ispatlanması, uygun prensiplere uygundur.
Önemi : Bu karar, FETÖ/PDY davalarında sanıkların yalnızca sempatik veya iltisak eylemlerinin (örnek, sohbetlere katılma) organizasyonlarının yeterli olmaması ve mahkûmiyet için saklanmaya yönelik kanıtlanmasının sağlanması vurgulanmıştır.

5. Genel İlkeler ve Yaklaşım

Anayasa Mahkemesi, FETÖ/PDY davalarında sanıklar günlük güncel kararlarda şu ilkeleri benimsemiştir:

Suç ve Cezaların Kanuniliği : Örgütün terör örgütü olarak faaliyet gösterdiğinden önceki dönemde (örneğin, 17-25 Aralık 2013 veya 15 Temmuz 2016 öncesinde) yapılan işlemlerin cezai sorumluluk doğurması için, nihai amacının bilinmesinin delillerle kanıtlanması gerekir.
Adil Yargılanma Hakkı : ByLock gibi teknik delillerin mahkûmiyet için kullanılmasından önce doğruluğun ve güvenilirliğin bağımsız bir şekilde incelenmesi zorunludur.
Orantılılık : Sendika çıkışları, dini toplantılara katılım veya Bank Asya’ya para yatırma gibi eylemlerin, olayların devamına bakılmaksızın suç delili olarak kullanılması, özel hayata saygı ve sendika haklarına orantısız müdahale teşkilatıdır.
Yargıtay içtihatlarıyla Uyum : Anayasa Mahkemesi, Yargıtay’ın “sempati, yayın okuma veya lidere saygı duyma gibi olayların örgütler için yeterli olmadığı durumlarda” içtihatlarını dikkate alır.

Sonuç

Anayasa Mahkemesi’nin FETÖ/PDY davalarında sanık propaganda kararları, özellikle suç ve cezaların kanuniliği, adil yargılanma, özel hayata saygı ve sendika hakları gibi anayasal ilkelerin korunmasına odaklanılmaktadır. Bilal Celalettin Şaşmaz ve Esra Saraç Arslan gibi kararlar, nihai nihai amacını bilmeyenlerin cezalandırılamayacağını ve teknik delillerin incelenmesinin incelenmesini vurgular. Bu çatışmalar, FETÖ davalarında temel haklarının korunması için önemli bir içtihat oluşturmaktadır. Başvuruda bulunacak kişilerin, bu emsal kararları inceleyerek ve uzman bir avukattan destek alarak hareket etmesi, başarının gerçekleşmesini sağlayabilir.

Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Formu Nasıl Doldurulur? [Adım Adım Rehber]

Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapabilmek için, standart başvuru formu eksiksiz ve doğru şekilde doldurulmalıdır. Bu formun nasıl doldurulacağı, başvurunun kabul edilebilirliğinde büyük önem taşır. Aşağıda tüm bölümler örnekli ve açıklamalı olarak verilmiştir: Bireysel Başvuru Formu

1️⃣ Başvurucunun Kimlik Bilgileri

🧾 Gerekli Bilgiler:

Adı, soyadı
Uyruğu
T.C. kimlik numarası veya pasaport numarası
Doğum tarihi, doğum yeri
Cinsiyet
Eğitim durumu
Meslek

📌 Dikkat: Kimlik bilgilerinde eksik ya da hatalı girişler, başvurunun işleme alınmasını geciktirir.

2️⃣ Başvurucunun İletişim Bilgileri

📬 Bilgiler:

Yerleşim yeri (ikametgah) adresi
Telefon numarası
E-posta adresi (zorunlu değil ama önerilir)

📌 Not: Tüm tebligatlar bu adrese yapılır. Değişiklik olursa Anayasa Mahkemesi’ne bildirilmelidir.

3️⃣ Vekil (Varsa Avukatın) Bilgileri

🧑‍⚖️ Bilgiler:

Avukatın adı, soyadı
Baro kaydı (örnek: Bursa Barosu)
Vekâletname tarihi ve numarası
Avukatın açık adresi
İletişim bilgileri

📌 Dikkat: Vekille başvuru yapılıyorsa, başvuru formuna vekaletname örneği mutlaka eklenmelidir.

4️⃣ Başvurunun Konusu ve Talep Edilen Haklar

Bu bölümde, hangi anayasal hakkın hangi nedenle ihlal edildiği açıkça belirtilmelidir.

🔹 Örnek Giriş:

Başvurucu, 701 sayılı KHK ile kamu görevinden çıkarılmıştır. OHAL Komisyonu talebini reddetmiş, açılan idari dava ise reddedilmiştir. Başvurucuya yöneltilen iddialar yalnızca EA kodlaması olup, somut delil bulunmamaktadır.

🔹 Talep Edilen Haklar:

Anayasa m. 36 – Adil yargılanma hakkı
Anayasa m. 35 – Mülkiyet hakkı
Anayasa m. 20 – Özel hayatın gizliliği
Anayasa m. 38 – Masumiyet karinesi

📌 Dikkat: Her hak ihlali, somut olayla bağlantılı biçimde ve ayrı ayrı gösterilmelidir.

5️⃣ Olayların Kronolojik Özeti

Bu bölüm, olayların zaman sırasına göre özetlendiği alandır.

Örnek:

01.02.2017: Başvurucu, görev yaptığı kurumdan ihraç edildi.
15.03.2018: OHAL Komisyonu başvuruyu reddetti.
20.05.2018: İdare Mahkemesinde iptal davası açıldı.
12.06.2020: Davanın reddine karar verildi.
20.07.2021: İstinaf başvurusu reddedildi.
05.08.2021: Bu karardan sonra bireysel başvuru süresi başlamıştır.

📌 Dikkat: Mutlaka resmi işlem tarihleri doğru yazılmalıdır. Yanlış tarih verilmesi ret sebebidir.

6️⃣ Başvuruya Konu Belgeler (Ekler)

Formun bu kısmına, başvuruyla ilgili tüm belge listesi yazılır.

Eklenmesi Gereken Belgeler:

OHAL Komisyonu kararı
İdare Mahkemesi kararı
Bölge İdare Mahkemesi kararı
Vekâletname
Kimlik fotokopisi
Gerekçe sunulmuşsa delil klasörleri (HTS raporu, bilirkişi, yazışmalar vs.)

📌 Not: Belgeler mutlaka numaralandırılmalı ve sırayla eklenmelidir.

7️⃣ Başvurucunun veya Vekilinin İmzası

Başvuru formunun sonunda, başvurucu elden teslim edecekse ıslak imza, UYAP üzerinden yapılacaksa e-imza ile imzalamalıdır.

8️⃣ Başvurunun Teslim Şekli

Anayasa Mahkemesi’ne başvuru üç şekilde yapılabilir:

1. Doğrudan Elden Teslim (Çankaya/ANKARA)

Form, fiziken teslim edilir. Islak imza ve evrak asıllarıyla birlikte.

2. PTT Yoluyla APS (İade Taahhütlü)

Adres:

Anayasa Mahkemesi Başkanlığı, Ahlatlıbel Mahallesi 06210 Çankaya / ANKARA

3. UYAP veya Avukat Portal Üzerinden

Avukatlar UYAP üzerinden e-imzalı biçimde başvuru yapabilir.

📌 Ekstra Tavsiyeler:

Hak ihlali anlatılırken “içtihat dili” kullanılmalı. (Örn: ölçülülük, orantılılık, masumiyet karinesi)
AYM başvurularında her iddia dayanağıyla birlikte sunulmalı. Soyut iddialar reddedilir.
Formu doldururken resmi AYM formatına uyulmalı (Arial 12 punto, 1.5 satır aralığı).
Delil ve belgeler sayfa numaralı dosya klasörü şeklinde sunulmalı.

Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvurusunda İnceleme Süreci

🔹 1. Başvurunun Alınması ve Kayıt Aşaması

Başvuru; AYM’ye elden, posta yoluyla veya UYAP üzerinden ulaştığında, öncelikle evrak kontrolü ve kayıt işlemi yapılır.

🔍 Kontrol edilen unsurlar:

Başvuru süresine uyulmuş mu? (30 gün)
Belgeler eksiksiz mi?
Başvuru formu doğru doldurulmuş mu?
Vekil varsa vekâletname var mı?

⛔ Eksik varsa, başvuru düzeltme için iade edilir.
✅ Tamamsa, başvuru numarası verilir ve sistemde işleme alınır.

🔹 2. Ön İnceleme (Usul İncelemesi)

Bu aşamada, başvurunun şekli ve usul yönünden kabul edilebilirliği değerlendirilir.

📌 İncelenen kriterler:

Yetkili makamca yapılmış bir işlem var mı?
Başvuru sahibinin meşru menfaati var mı?
Kamu gücü işlemi var mı?
Başvuru süresi içinde mi yapılmış?
İdari ve yargı yolları tüketilmiş mi?
Açıkça dayanaktan yoksun mu?

⛔ Eğer bu şartlardan biri eksikse:

❌ “Kabul Edilemezlik Kararı” verilir.
✅ Uygunsa:
✔️ Esas incelemesine geçilir.

🔹 3. Kabul Edilebilirlik İncelemesi (Ön İncelemeyi Geçenler İçin)

Bu aşamada başvurunun esasen incelenmeye değer olup olmadığı değerlendirilir.

📌 AYM şunlara bakar:

Somut olayda temel hak ihlali iddiası var mı?
İhlal iddiası ciddi ve açık mı?
Açıkça dayanaktan yoksunluk var mı?
Aynı konuda daha önce karar verilmiş mi? (önemli içtihat yoksa reddedilir)

Sonuç:

✔️ Kabul Edilebilir → esas incelemesine geçer.
❌ Kabul Edilemez → ret kararı verilir, sonuç tebliğ edilir.

🔹 4. Esas İncelemesi (Hakkın İhlali Varsa)

Kabul edilebilir bulunan başvurular için hak ihlali olup olmadığı incelenir. Bu aşamada dosya, ilgili raportör tarafından detaylı incelenir ve rapor hazırlanır.

📌 İncelenen unsurlar:

Hangi temel hak veya özgürlük ihlal edilmiş?
İhlal kamu gücü müdahalesinden mi kaynaklı?
Orantılılık, ölçülülük ilkelerine uyulmuş mu?
Mahkemelerin gerekçesi yeterli mi?
Delil yetersizliği veya keyfilik var mı?

AYM şu hakları özellikle titizlikle inceler:

Adil yargılanma hakkı (AY m. 36)
Mülkiyet hakkı (AY m. 35)
Özel hayatın gizliliği (AY m. 20)
Masumiyet karinesi (AY m. 38)
Düşünce, örgütlenme ve ifade özgürlüğü (AY m. 25-26-33)

🔹 5. Karar Aşaması

Raportör görüşü doğrultusunda, dosya birinci bölüm ya da genel kurul tarafından karara bağlanır.

Verilebilecek kararlar:

❌ Kabul Edilemezlik
✔️ İhlal Vardır
⚖️ İhlal Yoktur

🔹 6. İhlal Kararının Sonuçları

✔️ Eğer “İhlal Vardır” denirse:

Anayasa Mahkemesi şu kararları verebilir:

Sonuç	Açıklama
Yeniden yargılama	İhlalin ortadan kaldırılması için ilgili mahkemeye gönderilir
Tazminata hükmedilmesi	Maddi/manevi zarar varsa (genelde 13.000 – 50.000 TL arası)
Kararın Resmi Gazete’de yayımlanması	İçtihat değeri taşıyan kararlar yayınlanır
Dosyanın Mahkemeye gönderilmesi	Eski kararın iptali, hak iadesi vb. için

⏳ Süreç Ne Kadar Sürer?

Aşama	Ortalama Süre
Ön inceleme	1–2 ay
Kabul edilebilirlik	4–6 ay
Esas incelemesi	6–18 ay
Toplam süreç	12–24 ay arasında değişir

Sonuç

Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru, FETÖ/PDY ile ilgili davalarda temel hak ve özgürlüklerin ihlal edildiğini düşünen bireyler için önemli bir hak arama yoludur. Ancak bu süreç, teknik bilgi ve dikkat gerektirir. Başvuru formunun doğru doldurulması, gerekli belgelerin eksiksiz sunulması ve sürecin bir avukatla takip edilmesi, başvurunun başarı şansını artırır. Anayasa Mahkemesi’nin geçmiş kararları, özellikle suç ve cezaların kanuniliği, özel hayata saygı ve sendika hakları gibi konularda önemli içtihatlar sunmaktadır. Bu nedenle, FETÖ ile ilgili bir dava kapsamında başvuru yapmayı düşünenlerin, bu kararları inceleyerek ve uzman bir hukukçuyla çalışarak hareket etmesi önerilir.

SENCER HUKUK

İletişim

Yazılarımız