FETÖ Davalarında Yeniden Yargılama 2025
Türkiye’de 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrası başlayan FETÖ (Fethullahçı Terör Örgütü) davaları, yıllardır hukuk sisteminin en önemli gündem maddelerinden biri olmuştur. 2025 yılı itibarıyla, değişen içtihatlar ve yeni deliller ışığında yeniden yargılama konusu sıkça tartışılmaktadır. Bu makalede, FETÖ davalarında yeniden yargılamanın ne olduğu, nasıl yapıldığı, sonuçlarının neler olabileceği ve Bursa ile Türkiye genelindeki somut örnekler 30 soru ve 30 cevap formatında detaylı bir şekilde ele alınacaktır. Makale, hem hukuki bilgi arayanlar hem de bu konuda merakı olanlar için kapsamlı bir rehber sunmayı amaçlamaktadır.
Yeniden Yargılama Nedir?
CMK m.311 vd. hükümleri uyarınca, kesinleşmiş bir ceza davasında, belirli şartların varlığı halinde yeniden yargılama yapılabilir. FETÖ davalarında bu husus, özellikle adil yargılanma hakkının ihlali, yeni delil, tanığın ifadesini geri çekmesi veya AİHM/AYM ihlal kararı gibi gerekçelerle gündeme gelmektedir.
🔍 2025’te Değişen İçtihatlar ve Etkileri
🔹 AİHM – Yalçınkaya Kararı (2023)
- ByLock, Bank Asya, sendika üyeliği gibi kriterlerin tek başına yeterli olmadığı belirtildi.
- Türkiye’deki mahkemelerin bu karara uyum süreci 2024’te başlamış, 2025’te yerleşik içtihat haline gelmiştir.
🔹 Yargıtay 3. Ceza Dairesi – 2025 Kararları
- Sadece CGNAT kaydı ile ByLock isnadının yetersizliği kabul edildi.
- Örgütsel bağın somut ve bilinçli irade ile kurulmuş olması gerektiği vurgulandı.
🔹 Anayasa Mahkemesi Kararları
- 2024 sonlarından itibaren, çok sayıda başvuruda adil yargılanma hakkının ihlal edildiği karara bağlandı.
- Bu ihlaller, yeniden yargılamaların önünü açtı.
Yeniden Yargılama Süreci Nasıl Başlatılır?
- Dilekçe ile Başvuru: CMK 311 gereğince mahkemeye sunulan dilekçe ile talep edilir.
- Yeni Delil / İçtihat Değişikliği: Karara esas alınmayan yeni deliller veya değişen yargı kararları sunulmalıdır.
- Savcılık Mütalaası: Mahkeme savcılıktan mütalaa ister.
- Karar Aşaması: Mahkeme yeniden yargılama talebini kabul veya reddeder.
- Kabul Halinde: Eski hüküm kaldırılır, dosya esas hakkında yeniden görülür.
Somut Bursa ve Türkiye Örnekleri
| Örnek No | Yer | Konu | Gelişme |
|---|---|---|---|
| 1 | Bursa 9. Ağır Ceza | ByLock sadece CGNAT ile isnat edilmişti | 2025’te yeniden yargılama kararı verildi |
| 2 | Ankara 4. ACM | Ankesörlü arama + anonim tanık vardı | Tanık geri çekildi, beraat verildi |
| 3 | İzmir 2. ACM | Bank Asya + sendika üyeliği delil gösterilmişti | 2025’te Yalçınkaya kararı gerekçe gösterilerek yeniden yargılama kabul edildi |
| 4 | Bursa 2. ACM | Müşterek hatan kimden kaynaklandığı belli değildi | Beraatle sonuçlandı |
| 5 | İstanbul 23. ACM | İtirafçının beyanı ile mahkûmiyet verilmişti | Tanık beyanını geri aldı, yeniden yargılama başlatıldı |
Yeniden Yargılamada Sonuçlar Ne Olur?
- Beraat kararı verilebilir.
- Ceza indirimi yapılabilir.
- İhraç edilen kamu görevlileri görevlerine dönebilir.
- HAGB (hükmün açıklanmasının geri bırakılması) uygulanabilir.
- Tazminat davası açılabilir (AİHM kararı sonrası).
❓ Sıkça Sorulan 30 Soru 30 Cevap
| Soru | Cevap |
|---|---|
| 1. Yeniden yargılama nedir? | Kesinleşmiş kararın yeniden ele alınmasıdır. |
| 2. Her mahkûm yeniden yargılama talep edebilir mi? | Hayır, sadece belirli şartlar varsa mümkündür. |
| 3. Yalçınkaya kararı herkes için geçerli mi? | Benzer durumda olanlar için emsal teşkil eder. |
| 4. Dilekçeyi kim sunmalı? | Avukat aracılığıyla veya şahsen sunulabilir. |
| 5. Yargıtay içtihadı değişti mi? | Evet, özellikle 2025 başı itibariyle önemli değişiklikler olmuştur. |
| 6. Tanığın geri çekilmesi yeniden yargılamaya neden olur mu? | Evet, eğer karar bu beyana dayalıysa. |
| 7. ByLock için CGNAT yeterli midir? | Artık tek başına yeterli sayılmamaktadır. |
| 8. HTS kaydı tek başına yeterli mi? | Hayır, karşılıklı ve örgütsel irade aranır. |
| 9. Hükümlü serbest kalabilir mi? | Evet, beraat kararı çıkarsa. |
| 10. Dilekçede neler olmalı? | Yeni delil, ihlal kararları ve dayanaklar. |
| 11. Dosya AYM’ye gitmişse yeniden yargılama olur mu? | AYM ihlal kararı verirse evet. |
| 12. MASAK raporu yeni delil sayılır mı? | Duruma göre evet. |
| 13. İstinaf aşamasında yeniden yargılama olur mu? | Ancak hüküm kesinleşmişse mümkündür. |
| 14. Göreve iade mümkün mü? | Evet, beraat halinde dava açılabilir. |
| 15. Devlet tazminat öder mi? | AİHM kararı sonrası mümkündür. |
| 16. Ankesörlü arama neye göre değerlendirilir? | Süreklilik, yoğunluk ve gizlilik kriterine göre. |
| 17. Tanık beyanı tek başına delil olur mu? | Hayır, destekleyici delil gerekir. |
| 18. Aynı gerekçeyle 2. kez talep olur mu? | Hayır, yeni gerekçe gerekir. |
| 19. ByLock yüklenmemişse ama CGNAT varsa? | Yetersiz sayılabilir. |
| 20. Avukat olmadan başvuru yapılabilir mi? | Evet, ama avukatla daha sağlıklı olur. |
| 21. İtirafçı beyanları geçerli mi? | Somut destek varsa evet. |
| 22. Görevsizlik kararı varsa ne olur? | Dosya yetkili mahkemeye gönderilir. |
| 23. Gıyabi mahkûmiyet varsa? | Yeniden yargılama imkânı doğabilir. |
| 24. HAGB verilmişse yeniden yargılama olur mu? | Karar açıklanmışsa evet. |
| 25. AYM kararı ne zaman etkili olur? | Kesinleştiği tarihten itibaren. |
| 26. KHK ile ihraçlar da kapsamda mı? | Beraat sonrası iade davası açılabilir. |
| 27. Dosya kapandıysa ne yapılmalı? | CMK 311’e göre talepte bulunulabilir. |
| 28. Eski vekil olmadan başvuru yapılabilir mi? | Evet. |
| 29. Mahkeme reddederse ne olur? | Karara itiraz edilebilir. |
| 30. Ret sonrası tekrar başvuru yapılabilir mi? | Ancak yeni delil varsa mümkündür. |
Tarafımıza Fetö Davalarında Yeniden Yargılama İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
1. FETÖ davalarında yeniden yargılama nedir?
Yeniden yargılama, FETÖ davalarında kesinleşmiş mahkumiyet kararlarının, yeni deliller veya hukuka aykırılıklar nedeniyle tekrar yargılama yapılmasını sağlayan bir süreçtir. CMK madde 311 ve 312’de düzenlenen bu yol, hatalı kararların düzeltilmesini amaçlar.
2. 2025’te FETÖ davalarında yeniden yargılama yapılıyor mu?
Evet, 2025 itibarıyla FETÖ davalarında yeniden yargılamalar yapılmaktadır. Yeni deliller, Yargıtay kararları ve Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) hak ihlali kararları, yeniden yargılama taleplerini artırmıştır. Ancak her dava için yeniden yargılama otomatik değildir; somut gerekçeler gerekir.
3. Yeniden yargılamayı gerektiren nedenler nelerdir?
CMK madde 311’e göre, yeniden yargılama şu durumlarda talep edilebilir:
- Yeni delillerin ortaya çıkması.
- Hakimin görevini kötüye kullandığına dair deliller.
- Mahkumiyet hükmünün dayanağı olan başka bir hükmün ortadan kalkması.
- Sahte delillerle karar verilmiş olması.
4. 2025’te hangi içtihatlar değişti?
2025’te Yargıtay ve AYM kararları, FETÖ davalarında masumiyet karinesi, delillerin yeterliliği ve adil yargılama ilkelerine daha fazla vurgu yapmıştır. Örneğin, Yargıtay’ın bazı kararlarında Bank Asya hesap hareketlerinin tek başına suç unsuru olamayacağı belirtilmiştir.
5. Yeniden yargılama talebi nasıl yapılır?
Yeniden yargılama talebi, ilgili ağır ceza mahkemesine yazılı bir dilekçeyle yapılır. Dilekçede, yeni deliller veya hukuka aykırılıklar açıkça belirtilmelidir. CMK madde 311/1’e göre, talep mahkeme tarafından incelenir ve gerekirse duruşma yapılır.
6. Yeniden yargılama talebini kimler yapabilir?
Hükümlü, avukatı veya yasal temsilcisi yeniden yargılama talebinde bulunabilir. Ayrıca, savcılık da yeni deliller ışığında bu talebi yapabilir.
7. Yeniden yargılama süreci ne kadar sürer?
Süre, davanın karmaşıklığına ve mahkemenin iş yüküne bağlıdır. Ortalama olarak, 6 ay ile 2 yıl arasında sürebilir. Ancak 2025’te yargı reformlarıyla süreçlerin hızlandırılması hedeflenmektedir.
8. Yeniden yargılama talebi reddedilirse ne olur?
Reddedilen talepler için temyiz yolu açıktır. Temyiz, Yargıtay ilgili ceza dairesine yapılır. Yargıtay, talebin reddini bozabilir veya onar.
9. Yeniden yargılama sonucunda neler olabilir?
Yeniden yargılama sonucunda:
- Beraat kararı verilebilir.
- Ceza indirimi veya değişikliği yapılabilir.
- Önceki karar onanabilir.
- Yeni delillerle dava yeniden şekillenebilir.
10. FETÖ davalarında etkin pişmanlık yeniden yargılamayı etkiler mi?
Evet, Türk Ceza Kanunu (TCK) madde 221’e göre etkin pişmanlık hükümleri, yeniden yargılama sürecinde değerlendirilebilir. Örgütten ayrılma veya bilgi verme gibi durumlarda cezada indirim veya beraat mümkün olabilir.
11. 2025’te FETÖ davalarında hangi deliller yeniden değerlendiriliyor?
Bank Asya hesap hareketleri, sendika üyelikleri ve dernek bağışları gibi deliller, 2025’te daha sıkı bir incelemeye tabidir. Yargıtay, bu tür delillerin örgüt üyeliği için yeterli olmadığını vurgulayan kararlar vermiştir.
12. Adil yargılama ihlali yeniden yargılama sebebi midir?
Evet, AYM’nin adil yargılama hakkı ihlali kararları, yeniden yargılama için güçlü bir gerekçedir. 2025’te AYM’nin bu tür kararları artmıştır.
13. Bursa’da FETÖ davalarında yeniden yargılama örnekleri var mı?
Evet, Bursa’da eski Vali Şahabettin Harput’un da aralarında bulunduğu 19 sanığın yeniden yargılandığı bir dava 2019’da sonuçlanmıştır. Ceza süreleri artırılmış, ancak bazı sanıklar beraat etmiştir. 2025’te benzer davalar devam etmektedir.
14. Türkiye genelinde FETÖ yeniden yargılama örnekleri nelerdir?
Türkiye genelinde, Nazlı Ilıcak ve Ahmet Altan’ın “darbe çağrışımı” davası 2024’te yeniden görülmüş ve hapis cezaları verilmiştir. Bu dava, Yargıtay’ın bozma kararları sonrası yeniden yargılama örneğidir.
15. Yeniden yargılama için avukat zorunlu mu?
CMK madde 150’ye göre, alt sınırı 5 yıldan fazla hapis cezası gerektiren suçlarda avukat zorunludur. FETÖ davalarında bu genellikle geçerlidir.
16. Bank Asya hesap hareketleri 2025’te nasıl değerlendiriliyor?
Yargıtay, 2025’te Bank Asya hesap hareketlerinin rutin bankacılık işlemleri olup olmadığını incelemektedir. Talimatla para yatırma iddiası somut delillerle desteklenmelidir.
17. Sendika üyeliği yeniden yargılamada delil olarak kabul ediliyor mu?
2025’te Yargıtay, sendika üyeliğinin tek başına FETÖ üyeliği için yeterli olmadığını belirtmiştir. Bu, yeniden yargılama taleplerinde önemli bir içtihattır.
18. AYM’nin FETÖ davalarındaki rolü nedir?
AYM, bireysel başvurularda hak ihlallerini inceleyerek yeniden yargılama yolunu açabilir. 2025’te Can Atalay davası gibi kararlar, AYM’nin etkisini göstermiştir.
19. Yargıtay’ın 2025’teki FETÖ kararları nasıl değişti?
Yargıtay, 2025’te delillerin somutluğuna ve adil yargılama ilkesine daha fazla odaklanmıştır. Örgüt üyeliği için hiyerarşik bağ, süreklilik ve çeşitlilik aranmaktadır.
20. Yeniden yargılama masumiyet karinesini korur mu?
Evet, yeniden yargılama, masumiyet karinesine uygunluğu sağlamak için yapılır. Yeni delillerle suçsuzluk ispatlanabilir.
21. FETÖ davalarında hangi mahkemeler yeniden yargılama yapar?
Yeniden yargılama, ilk hükmü veren ağır ceza mahkemesi tarafından yapılır. Bursa’da bu, Bursa Ağır Ceza Mahkemeleri’dir.
22. Yeniden yargılama talebi için süre sınırı var mı?
CMK’ya göre, yeni delil bulunması durumunda süre sınırı yoktur. Ancak, diğer hallerde 1 yıl içinde talep edilmelidir.
23. Yeniden yargılama infazı durdurur mu?
Evet, mahkeme yeniden yargılama talebini kabul ederse infaz durdurulabilir. Ancak bu, mahkemenin takdirine bağlıdır.
24. FETÖ davalarında sahte delil iddiası nasıl değerlendirilir?
Sahte delil iddiası, bilirkişi raporları ve tanık beyanlarıyla incelenir. 2025’te bu tür iddialar daha sıkı denetlenmektedir.
25. Bursa’daki FETÖ davalarında 2025’te ne gibi gelişmeler var?
Bursa’da, 2025’te yeni delillerle açılan yeniden yargılama davaları artmıştır. Özellikle eski kamu görevlilerinin davaları dikkat çekmektedir.
26. Yeniden yargılama sonrası beraat alanlar ne yapabilir?
Beraat alanlar, maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Ayrıca, kamu görevine iade için idari başvuru yapabilirler.
27. FETÖ davalarında uluslararası hukuk nasıl etkiliyor?
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararları, adil yargılama ihlalleri nedeniyle yeniden yargılama taleplerini destekleyebilir. 2025’te bu etki artmıştır.
28. Yeniden yargılama için hangi belgeler gereklidir?
Yeni deliller, tanık ifadeleri, bilirkişi raporları ve önceki mahkeme kararları gibi belgeler sunulmalıdır.
29. 2025’te FETÖ davalarında yargı reformu etkisi nedir?
Yargı reformu, 2025’te yeniden yargılama süreçlerini hızlandırmayı ve adil yargılama ilkesini güçlendirmeyi hedeflemektedir. Ancak uygulama sorunları devam etmektedir.
30. Yeniden yargılama sonrası kamu görevine iade mümkün mü?
Evet, beraat durumunda Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’na başvuruyla kamu görevine iade talep edilebilir. Ancak bu, ayrı bir idari süreçtir.
Sonuç
FETÖ davalarında yeniden yargılama, 2025 yılında hem değişen içtihatlar hem de yeni deliller ışığında önemli bir hukuk yoludur. Bursa ve Türkiye genelindeki örnekler, bu sürecin hem bireysel hem de toplumsal etkilerinin büyük olduğunu göstermektedir. Adil yargılama ilkesinin korunması ve masumiyet karinesine uyulması için yeniden yargılama talepleri titizlikle incelenmelidir. Hukuki destek almak, bu süreçte kritik bir öneme sahiptir.