Ev Alırken Nelere Dikkat Edilmeli: Kapsamlı Rehber

Ev almak, hayatın en önemli ve büyük yatırımlarından biridir. Ancak bu süreç, hem maddi hem de manevi açıdan doğru kararlar gerektirir. Ev alırken dikkat edilmesi gereken pek çok detay bulunur ve bu detaylar, ileride yaşanabilecek sorunların önüne geçmek için kritik öneme sahiptir. Bu makalede, ev alırken nelere dikkat edilmeli, genel aşamalar, sıfır ev alımı, deprem riski, hukuki durumlar, kredi uygunluğu, imar durumu, firma seçimi, resmi evraklar ve konut değerinin belirlenmesi gibi konuları detaylı bir şekilde ele alacağız.Özgün ve kapsamlı bu rehber, ev alma sürecinde bilinçli kararlar vermenize yardımcı olacak.

1. Genel Aşamalar: Ev Alma Sürecinde Nelere Dikkat Edilmeli?

Ev alma süreci, planlama, araştırma ve kontrol gerektiren bir dizi adımdan oluşur. İşte temel aşamalar:

a. Bütçe Planlaması

Ev almadan önce finansal durumunuzu netleştirin. Gelir-gider dengenizi analiz edin ve ne kadar peşinat ayırabileceğinizi, ne kadar kredi çekebileceğinizi belirleyin. Aylık ödeme gücünüzü hesaplayarak bütçenizi aşmamaya özen gösterin.

b. İhtiyaçların Belirlenmesi

Hangi özelliklere sahip bir ev istediğinize karar verin:

• Konum: İş yerinize, okullara veya sosyal alanlara yakınlık.
• Büyüklük: Kaç odalı bir ev gerekiyor?
• Ek Özellikler: Otopark, asansör, güvenlik, yeşil alan gibi.

c. Araştırma ve Karşılaştırma

Piyasadaki ev seçeneklerini araştırın. Emlak siteleri, danışmanlar ve çevrenizdeki fırsatları değerlendirin. Farklı evleri karşılaştırarak avantaj ve dezavantajlarını listeleyin.

d. Hukuki ve Teknik Kontroller

Ev seçimi yaptıktan sonra, evin hukuki durumu, imar durumu ve teknik özelliklerini detaylı bir şekilde inceleyin. Bu aşamada bir uzmandan destek almak faydalı olacaktır.

e. Satın Alma Süreci

Ev seçildikten sonra fiyat pazarlığı, tapu işlemleri ve ödeme planı gibi adımları tamamlayın. Resmi evrakların eksiksiz olması bu süreçte kritik önem taşır.

2. Proje Üzerinden Sıfır Ev Alacaklar İçin Öneriler

Sıfır ev almak, ikinci el evlere göre farklı avantajlar ve riskler barındırır. Proje üzerinden ev alırken şu noktalara dikkat edin:

a. Projenin Güvenilirliği

• Firma Araştırması: İnşaat firmasının geçmiş projelerini, teslim sürelerini ve müşteri yorumlarını inceleyin. Güvenilir bir firma, projeyi zamanında teslim eder ve kaliteli malzeme kullanır.
• Proje İzinleri: Projenin ruhsatı, yapı kullanım izni ve diğer resmi belgeleri tam mı? Bu belgeleri talep edin ve doğruluğunu kontrol edin.

b. Sözleşme İncelemesi

• Satış sözleşmesini dikkatlice okuyun. Teslim tarihi, ödeme planı, cezai şartlar ve ek masraflar gibi detayları netleştirin.
• Sözleşmede yer alan maddelerin açık ve anlaşılır olduğundan emin olun. Gerekirse bir avukattan destek alın.

c. Örnek Daire ve Malzeme Kalitesi

• Proje üzerinden ev alıyorsanız, örnek daireyi mutlaka ziyaret edin. Kullanılan malzemelerin kalitesini, işçiliği ve tasarım detaylarını kontrol edin.
• Sözleşmede belirtilen malzeme markalarının kullanılıp kullanılmadığını sorgulayın.

d. Teslim Süresi ve Gecikme Riski

• İnşaatın ilerleme durumunu takip edin. Projenin tamamlanma oranı ve teslim tarihi hakkında bilgi alın.
• Gecikme durumunda firmanın sunduğu garantileri ve telafi koşullarını öğrenin.

3. Evin Bulunduğu Bölgenin Deprem Riski Seviyesi

Türkiye gibi deprem riski yüksek bir ülkede ev alırken, deprem güvenliği en kritik faktörlerden biridir. Deprem riskini değerlendirirken şu adımları izleyin:

a. Deprem Haritası Kontrolü

• Türkiye Deprem Tehlike Haritası’nı inceleyerek evin bulunduğu bölgenin deprem risk seviyesini öğrenin. AFAD’ın resmi kaynakları bu konuda güvenilir bilgi sunar.
• Yüksek riskli bölgelerde, bina güvenliği daha da önem kazanır.

b. Binanın Deprem Dayanıklılığı

• Binanın yapı denetim raporlarını ve zemin etüt raporlarını talep edin.
• Beton kalitesi, kullanılan demir miktarı ve yapı statiği gibi teknik detayları bir inşaat mühendisiyle değerlendirin.
• Yeni binalarda, 2018 Deprem Yönetmeliği’ne uygunluk aranmalıdır.

c. Çevre Faktörleri

• Bölgedeki fay hatlarının konumu, zemin yapısı (sıvılaşma riski) ve geçmiş deprem kayıtları gibi faktörleri araştırın.
• Yakın çevrede yüksek riskli binaların olup olmadığını kontrol edin, çünkü çevredeki yapılar da güvenliği etkileyebilir.

4. Haciz ve İpotek Durumu

Evin üzerinde haciz veya ipotek olması, satın alma sürecinde ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle:

a. Tapu Kontrolü

• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nden veya e-Devlet üzerinden evin tapu kaydını kontrol edin.
• Tapuda “ipotek”, “haciz” veya “şerh” gibi kayıtlar olup olmadığını öğrenin.

b. Borç ve Yasal Durum

• Evin önceki sahibinin borçları nedeniyle haciz riski olup olmadığını araştırın.
• İpotekli bir ev alıyorsanız, ipoteğin kaldırılması için satıcıyla net bir anlaşma yapın.

c. Avukat Desteği

• Tapu işlemlerinde bir avukattan destek alarak hukuki riskleri minimize edin. Avukat, tapu kayıtlarını detaylı bir şekilde analiz edebilir.

5. Ev Mutlaka Görülmeli

Ev alırken en sık yapılan hatalardan biri, evi yerinde görmeden karar vermektir. Şu noktalara dikkat edin:

a. Fiziksel İnceleme

• Evin iç ve dış durumunu kontrol edin. Duvarlarda çatlak, nem veya küf gibi sorunlar var mı?
• Tesisat, elektrik sistemi ve ısıtma-soğutma sistemlerinin durumu nedir?

b. Çevre ve Altyapı

• Evin bulunduğu mahallenin sosyal ve altyapı olanaklarını değerlendirin. Ulaşım, okul, hastane ve market gibi yerlere yakınlık önemli mi?
• Komşuluk ilişkileri ve mahalle güvenliği hakkında bilgi edinin.

c. Günün Farklı Saatlerinde Ziyaret

• Evin gün ışığı alma durumu, gürültü seviyesi ve trafik yoğunluğu gibi faktörleri farklı saatlerde gözlemleyin.

6. Kredi Çekebilmek İçin Evin Krediye Uygun Olması

Bankadan kredi çekerek ev almak istiyorsanız, evin krediye uygun olması gerekir. Bunun için:

a. Tapu ve İmar Durumu

• Evin tapusunun kat mülkiyeti veya kat irtifakı olması gerekir. Hisseli tapular genellikle krediye uygun değildir.
• İmar durumu, evin resmi olarak kayıtlı ve yasal olduğunu gösterir.

b. Ekspertiz Raporu

• Bankalar, kredi verebilmek için evi bir eksperle değerlendirir. Eksper, evin değerini ve fiziksel durumunu kontrol eder.
• Ekspertiz raporunda evin değeri, kredi tutarını belirler.

c. Yaş ve Durum

• Çok eski binalar veya hasarlı yapılar krediye uygun olmayabilir. Bankaların genellikle 20-30 yıl sınırı vardır.

7. İmar Durumu

Evin imar durumu, yasal uygunluğunu ve gelecekteki değerini doğrudan etkiler. Şu noktalara dikkat edin:

a. İmar Planı

• Evin bulunduğu arsanın imar planını belediyeden veya tapu müdürlüğünden öğrenin.
• Bölgenin imar planında değişiklik (örneğin, yol geçmesi veya kamulaştırma) riski var mı?

b. Kaçak Yapı Kontrolü

• Evin projeye uygun inşa edilip edilmediğini kontrol edin. Kaçak kat veya eklemeler varsa, bu durum tapu işlemlerinde sorun yaratabilir.

c. İmar Barışı

• Eğer ev imar barışından yararlanmışsa, bu durumu detaylıca inceleyin. İmar barışı, bazı yasal sorunları çözer ancak gelecekteki riskleri tam anlamıyla ortadan kaldırmayabilir.

8. İnşaat Firmasına Dikkat Edilmeli

Sıfır ev alıyorsanız, inşaat firmasının güvenilirliği hayati önem taşır:

a. Firmanın Geçmişi

• Firmanın daha önce tamamladığı projeleri inceleyin. Teslimat sürelerine uyuyor mu?
• Müşteri memnuniyeti ve şikayetleri araştırın. Şikayet siteleri ve forumlar bu konuda bilgi sağlayabilir.

b. Finansal Durum

• Firmanın maddi durumu güçlü mü? İflas riski olan firmalar, projeyi tamamlayamayabilir.
• Banka garantisi veya tamamlanma sigortası gibi ek güvenceler sunuyor mu?

c. Sözleşme Şeffaflığı

• Sözleşmede tüm detayların açıkça belirtildiğinden emin olun. Ödeme planı, ek masraflar ve teslim tarihi gibi unsurlar net olmalı.

9. Resmi Evraklar Gözden Kaçmamalı

Ev alırken resmi evrakların eksiksiz ve doğru olması, sürecin sorunsuz ilerlemesi için şarttır:

a. Tapu Belgeleri

• Tapu senedi, evin mülkiyet durumunu gösterir. Tapuda isim, adres ve hisse oranı doğru mu?
• Tapu fotokopisi değil, orijinal belgeyi görün.

b. İskan Belgesi

• İskan belgesi, binanın oturuma uygun olduğunu gösterir. Eksikse, bu durum yasal sorunlara yol açabilir.

c. DASK ve Diğer Belgeler

• Zorunlu Deprem Sigortası (DASK) yapılmış mı? Elektrik, su ve doğalgaz abonelikleri için gerekli belgeler hazır mı?

d. Vergi ve Harçlar

• Emlak vergisi borcu veya diğer ödenmemiş harçlar var mı? Bunları belediyeden kontrol edin.

10. Konut Değerinin Belirlenmesi

Evin gerçek değerini bilmek, hem pazarlık hem de kredi süreci için önemlidir:

a. Piyasa Araştırması

• Bölgedeki benzer evlerin fiyatlarını araştırın. Emlak siteleri ve yerel emlakçılar bu konuda yardımcı olabilir.
• Metrekare fiyatı, evin konumu ve özellikleri gibi faktörleri dikkate alın.

b. Ekspertiz Raporu

• Bankadan kredi çekecekseniz, eksper raporu evin değerini belirler. Ancak bağımsız bir eksperle de çalışabilirsiniz.

c. Gelecek Potansiyeli

• Bölgenin gelişim potansiyelini değerlendirin. Yeni ulaşım projeleri, alışveriş merkezleri veya okullar gibi faktörler evin değerini artırabilir.

11. Tüm Hukuki Durumların Analizi

Ev alırken hukuki riskleri en aza indirmek için şu adımları izleyin:

a. Tapu Şerhleri

• Tapuda haciz, ipotek, satış yasağı veya başka bir şerh var mı? Bunlar tapu sicil müdürlüğünden öğrenilebilir.

b. Miras ve Ortaklık Sorunları

• Evin birden fazla sahibi varsa, tüm ortakların satışa onay verdiğinden emin olun.
• Miras yoluyla geçen evlerde, diğer mirasçıların hak talebi olup olmadığını kontrol edin.

c. Dava ve Yasal Sorunlar

• Ev veya arsa üzerinde devam eden bir dava var mı? Bu bilgiyi tapu müdürlüğünden veya bir avukattan öğrenin.

d. Avukat Desteği

• Hukuki süreçlerde bir avukatla çalışmak, riskleri azaltır. Avukat, tapu devri, sözleşme ve diğer belgeleri inceleyerek sizi koruyabilir.

Bursa’da Ev Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler: 20 Hukuki Örnek

Ev almak, hem maddi hem de hukuki açıdan dikkat gerektiren bir süreçtir. Özellikle Bursa gibi hızla gelişen ve gayrimenkul piyasasının hareketli olduğu bir şehirde, hukuki sorunlarla karşılaşmamak için titiz davranmak şarttır. Aşağıda, Bursa’da ev alırken dikkat edilmesi gereken hukuki durumlara ilişkin 20 özgün örnek sunulmuştur. Bu örnekler, gerçek hayatta karşılaşılabilecek sorunları ve alınması gereken önlemleri yansıtmaktadır.

1. Tapuda İpotek Şerhi

Örnek: Bursa Nilüfer’de bir alıcı, beğendiği bir daireyi satın almak için anlaşma yaptı. Ancak tapu incelemesinde, dairenin üzerinde banka ipoteği olduğu ortaya çıktı. Satıcı, ipoteğin kaldırılacağını taahhüt etse de, bu işlem yapılmadan ödeme yapıldı ve süreç uzadı.
Önlem: Tapu sicil müdürlüğünden veya e-Devlet üzerinden tapu kaydını kontrol edin. İpotek varsa, satıcıdan tapu devri öncesi ipoteğin kaldırılmasını yazılı olarak talep edin.

2. Hisseli Tapu Sorunu

Örnek: Osmangazi’de bir alıcı, uygun fiyatlı bir ev satın aldı. Ancak tapunun hisseli olduğu ve diğer hissedarların satışa onay vermediği sonradan fark edildi. Alıcı, evi kullanamadı ve hukuki süreç başlatmak zorunda kaldı.
Önlem: Tapuda hisse oranlarını ve diğer hissedarların kimler olduğunu kontrol edin. Tüm hissedarların yazılı rızasını alın.

3. Kat Mülkiyeti Eksikliği

Örnek: Yıldırım’da bir alıcı, sıfır bir daire satın aldı. Ancak tapuda kat mülkiyeti yerine kat irtifakı olduğu ve iskan belgesinin alınmadığı ortaya çıktı. Bu durum, dairenin krediye uygun olmamasına neden oldu.
Önlem: Kat mülkiyeti tapusu olup olmadığını kontrol edin. İskan belgesini müteahhitten talep edin.

4. İmar Barışı Kapsamındaki Sorun

Örnek: Mudanya’da bir yazlık satın alan alıcı, evin imar barışından yararlandığını öğrendi. Ancak, imar barışının bazı yasal sorunları çözmediği ve evin ileride yıkım riskiyle karşı karşıya olduğu anlaşıldı.
Önlem: İmar barışı belgelerini inceleyin ve belediyeden evin güncel imar durumunu sorgulayın.

5. Müteahhit Teslim Gecikmesi

Örnek: Nilüfer’de bir proje üzerinden daire alan bir alıcı, sözleşmede belirtilen teslim tarihinde evini teslim alamadı. Müteahhit, cezai şart ödememek için bahaneler üretti.
Önlem: Satış sözleşmesinde teslim tarihi ve gecikme cezalarını açıkça belirtin. Noter onaylı sözleşme yapın.

6. Tapuda Yanlış Beyan

Örnek: Osmangazi’de bir alıcı, tapuda satış bedelini düşük göstererek tapu harcı ödemesini azalttı. Ancak vergi denetiminde bu durum tespit edildi ve alıcıya cezai işlem uygulandı.
Önlem: Tapuda gerçek satış bedelini beyan edin. Düşük beyan, vergi cezalarına yol açabilir.

7. Aile Konutu Şerhi

Örnek: Bursa Gürsu’da bir alıcı, evin tapusunda aile konutu şerhi olduğunu fark etmedi. Satıcının eşinin rızası alınmadığı için satış iptal edildi.
Önlem: Tapuda aile konutu şerhi olup olmadığını kontrol edin. Eş rızası için noter onaylı belge talep edin.

8. İmar Planı Değişikliği

Örnek: Nilüfer’de bir alıcı, yeni bir siteden daire aldı. Ancak belediyenin imar planı değişikliğiyle, evin önündeki alan yola dönüştürüldü ve evin değeri düştü.
Önlem: Belediyeden güncel imar planını ve olası değişiklikleri öğrenin.

9. Kaçak Yapı Sorunu

Örnek: Yıldırım’da ikinci el bir ev alan alıcı, evin üst katının kaçak olduğunu ve belediye tarafından yıkım kararı alındığını sonradan öğrendi.
Önlem: Evin onaylı mimari projesini belediyeden kontrol edin. Kaçak yapı olup olmadığını sorgulayın.

10. Vergi Borcu

Örnek: Osmangazi’de bir alıcı, evin önceki sahibinin birikmiş emlak vergisi borcu olduğunu tapu devrinden sonra fark etti ve borç kendisine yansıtıldı.
Önlem: Belediyeden emlak vergisi borcu sorgulaması yapın. Borçsuzluk belgesi talep edin.

11. Sosyal Tesis Mülkiyeti

Örnek: Nilüfer’de bir siteden daire alan alıcı, havuz ve spor salonu gibi sosyal tesislerin siteye değil, üçüncü bir şahsa ait olduğunu öğrendi. Kullanım için ek ücret talep edildi.
Önlem: Sosyal tesislerin mülkiyet durumunu tapudan ve site yönetim planından kontrol edin.

12. Deprem Dayanıklılık Raporu Eksikliği

Örnek: Mudanya’da bir alıcı, ikinci el bir ev aldı. Ancak binanın deprem dayanıklılık raporu olmadığı ve zemin etüdünün yetersiz olduğu ortaya çıktı.
Önlem: Binanın zemin etüt raporunu ve deprem yönetmeliğine uygunluğunu bir inşaat mühendisiyle kontrol edin.

13. Satış Vaadi Sözleşmesi Sorunu

Örnek: Bursa Kestel’de bir alıcı, müteahhitten satış vaadi sözleşmesiyle daire aldı. Ancak sözleşme noter onaylı değildi ve müteahhit iflas edince alıcı mağdur oldu.
Önlem: Satış vaadi sözleşmesini noter huzurunda yapın ve tapuya şerh ettirin.

14. Ortak Gayrimenkul Sorunu

Örnek: Osmangazi’de bir alıcı, ortaklarla birlikte bir ev aldı. Ancak bir ortağın borcu nedeniyle evin tamamına haciz konuldu.
Önlem: Ortak gayrimenkul alırken, her ortağın kredi notunu ve borç durumunu kontrol edin.

15. Kadastro Uyuşmazlığı

Örnek: Nilüfer’de bir alıcı, evin arsasının kadastro sınırlarıyla tapudaki sınırların uyuşmadığını fark etti. Bu durum, komşuyla sınır ihtilafına yol açtı.
Önlem: Kadastro müdürlüğünden arsanın sınırlarını ve çevresindeki projeleri kontrol edin.

16. Kiracılı Ev Sorunu

Örnek: Yıldırım’da bir alıcı, kiracılı bir ev aldı. Ancak kiracı, sözleşmesi devam ettiği için evi tahliye etmeyi reddetti.
Önlem: Kiracılı ev alırken, kira sözleşmesini inceleyin ve tahliye taahhütnamesi talep edin.

17. Teknik Şartname Uyuşmazlığı

Örnek: Nilüfer’de bir alıcı, sıfır daire aldı. Ancak sözleşmedeki malzeme markalarının yerine daha düşük kaliteli malzemeler kullanıldığı fark edildi.
Önlem: Teknik şartnameyi detaylı inceleyin ve kullanılan malzemeleri yerinde kontrol edin.

18. Kentsel Dönüşüm Riski

Örnek: Osmangazi’de bir alıcı, eski bir binadan daire aldı. Ancak bina, kentsel dönüşüm kapsamına alındı ve yıkılmak zorunda kaldı.
Önlem: Belediyeden binanın kentsel dönüşüm durumu hakkında bilgi alın.

19. Haciz Riski

Örnek: Mudanya’da bir alıcı, evin tapusunda haciz şerhi olduğunu fark etmedi. Satıcı, haczi kaldırmadan devir yaptı ve alıcı evi kaybetme riskiyle karşılaştı.
Önlem: Tapuda haciz şerhi olup olmadığını kontrol edin. Haciz varsa, kaldırılmadan ödeme yapmayın.

20. Ekspertiz Değer Sorunu

Örnek: Nilüfer’de bir alıcı, krediyle ev almak istedi. Ancak bankanın ekspertiz raporu, evin değerini piyasa fiyatından düşük gösterdi ve kredi miktarı yetersiz kaldı.
Önlem: Bağımsız bir eksperle evin değerini kontrol edin. Piyasa fiyatıyla uyumlu olduğundan emin olun.

Sonuç

Ev almak, sadece maddi bir yatırım değil, aynı zamanda geleceğinizi şekillendiren önemli bir karardır. Ev alırken nelere dikkat edilmeli sorusunun cevabı, yukarıda detaylı bir şekilde ele aldığımız gibi, bütçe planlamasından hukuki kontrollere, deprem riskinden firma güvenilirliğine kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. Her aşamada dikkatli ve bilinçli hareket ederek, hayalinizdeki eve sorunsuz bir şekilde kavuşabilirsiniz. Unutmayın, bir uzmandan destek almak ve resmi evrakları titizlikle incelemek, bu süreçte en büyük yardımcınız olacaktır.