Uyuşturucu Ticareti Teşebbüs Suçu

Uyuşturucu ticareti teşebbüs suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 188. maddesi kapsamında düzenlenen uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunun tamamlanmadan yakalanması durumunda ortaya çıkar. Bu makalede, Türkiye ve Bursa’da yaşanan örnekler ışığında suçun tanımı, cezai yaptırımları, beraat edilebilecek durumlar ve sıkça sorulan sorulara yanıtlar sunulacaktır.

Uyuşturucu Ticareti Teşebbüs Suçu Nedir?

Uyuşturucu ticareti teşebbüs suçu, bir kişinin uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi imal etme, ithal etme, ihraç etme, satma, nakletme veya depolama gibi eylemleri gerçekleştirmeye başlaması ancak bu eylemi tamamlayamaması durumunda oluşur. TCK’nın 35. maddesi, teşebbüs suçlarını düzenler ve suça teşebbüsün cezalandırılacağını belirtir. Örneğin, uyuşturucu maddeyi yurtdışına çıkarmak isteyen bir kişi gümrük sahasında yakalanırsa, bu eylem “ihraca teşebbüs” olarak değerlendirilir.

Suçun Unsurları

• Maddi Unsur: Uyuşturucu maddeyle ilgili bir eylemin başlamış olması (örneğin, maddeyi paketleme, taşıma veya satma hazırlığı).
• Manevi Unsur: Failin suç işleme kastı (ticaret amacı gütmesi).
• Hukuka Aykırılık: Eylemin ruhsatsız veya yasa dışı olması.

Türkiye ve Bursa’da Uyuşturucu Ticareti Teşebbüs Örnekleri

Türkiye’den Örnekler

1. Atatürk Havalimanı Olayı (Yargıtay 20. Ceza Dairesi, 2019/309): Sanık, Kazakistan’a gitmek üzere Atatürk Havalimanı’na geldiğinde, gümrük beyanından önce güvenlik kontrolünde yakalandı. Çoraplarında JWH-210 maddesi bulundu. Yargıtay, eylemin gümrük sahasına ulaşmadan yakalandığı için uyuşturucu madde ihraç etme suçuna teşebbüs olmadığını, bunun yerine nakletme suçu oluşturduğuna hükmetti. Bu karar, teşebbüs suçunun sınırlarını belirlemede önemli bir örnektir.
2. Kargo Yoluyla İhraç Teşebbüsü (Yargıtay 10. Ceza Dairesi, 2021/16013): Sanık, Katar’a uyuşturucu madde göndermek için kargoya paket verdi ancak paket gümrük beyanından önce yakalandı. Yargıtay, eylemin teşebbüs aşamasında kaldığını belirtti, ancak sanığın eylemi tamamlanmış nakletme suçu olarak değerlendirildi.

Bursa’dan Örnekler

Bursa, Türkiye’nin sanayi ve ticaret merkezlerinden biri olması nedeniyle uyuşturucu madde trafiğinin sıkça görüldüğü şehirlerden biridir. Ancak, Bursa’ya özgü spesifik bir Yargıtay kararı kamuoyuna yansımamış olsa da, şehirde yaşanan bazı olaylar genel yargı uygulamalarını yansıtır:

• Bursa’da Otobüs Araması: Bursa’da bir yolcu otobüsünde yapılan aramada, bir sanığın çantasında 25 gram esrar bulundu. Sanık, maddeyi Suriye’den getirdiğini beyan etti, ancak ithal suçuna dair delil bulunmaması nedeniyle beraat etti. Bu olay, delil yetersizliğinin beraatle sonuçlanabileceğini gösteriyor.
• Bursa’da Şüpheli Takibi: Bursa Narkotik Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü’nün bir operasyonunda, uyuşturucu ticareti şüphesiyle takip edilen bir sanık, maddeyi teslim alamadan yakalandı. Mahkeme, sanığın maddeyi ithal etme veya ticaret yapma kastının kanıtlanamaması nedeniyle beraat kararı verdi.

Uyuşturucu Ticareti Teşebbüs Suçunda Beraat Durumları

Beraat, sanığın suçsuz bulunması veya suçun unsurlarının oluşmaması durumunda verilen karardır. Uyuşturucu ticareti teşebbüs suçunda beraat edilebilecek durumlar şunlardır:

1. Delil Yetersizliği:
   • Sanığın uyuşturucu maddeyle bağlantısı kesin ve inandırıcı delillerle kanıtlanamazsa beraat kararı verilir. Örneğin, Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2011/10-159 sayılı kararında, sanığın uyuşturucu ticareti yaptığına dair tanık beyanı dışında delil bulunmaması nedeniyle beraat kararı verilmiştir.
   • Bursa’da bir olayda, sanığın çantasında bulunan uyuşturucu maddenin başkası tarafından yerleştirildiği savunması, delil yetersizliğiyle desteklenirse beraatle sonuçlanabilir.
2. Kişisel Kullanım Amacı:
   • Ele geçirilen uyuşturucu miktarı, kişisel kullanım sınırları içindeyse (örneğin, esrar için 20 gram) ve ticaret kastı kanıtlanamazsa, sanık ticaretten değil, kullanma suçundan yargılanır veya beraat eder. Yargıtay, 0,07 gram eroinin kişisel kullanım sınırında olduğunu belirtmiştir (CGK, 2017/9-378).
3. Hukuka Aykırı Delil:
   • Arama işlemi usulsüzse (örneğin, hakim kararı olmadan arama yapılması) veya deliller hukuka aykırı elde edilmişse, bu deliller hükme esas alınamaz ve beraat kararı verilir. Yargıtay, bu tür durumlarda Anayasa’nın 38. maddesini dayanak gösterir.
4. Suçun Maddi Unsurlarının Oluşmaması:
   • Sanık, uyuşturucu maddeyi ticaret amacıyla değil, başka bir nedenle (örneğin, taşıma veya saklama) bulunduruyorsa ve bu durum kanıtlanırsa beraat mümkündür. Örneğin, bir sanığın cezaevine kargo yoluyla uyuşturucu gönderdiği iddiası, kastın kanıtlanamaması nedeniyle beraatle sonuçlanabilir.
5. Kuşkudan Sanık Yararlanır İlkesi:
   • Ceza yargılamasında, suçun işlendiğine dair şüphe varsa, bu şüphe sanık lehine yorumlanır. Yargıtay, bu ilkeyi sıkça vurgular ve delillerin yetersiz olduğu durumlarda beraat kararı verir.

Sıkça Sorulan 30 Soru ve 30 Cevap

1. Uyuşturucu ticareti teşebbüs suçu nedir?

Cevap: Uyuşturucu maddeyle ilgili ticaret eylemlerine başlanması ancak tamamlanamaması durumunda oluşan suçtur (TCK 188 ve 35).

2. Bu suçun cezası nedir?

Cevap: TCK 188’e göre, teşebbüs halinde ceza 1/4 ila 1/2 oranında indirilir, ancak 20-30 yıl hapis ve adli para cezası uygulanabilir.

3. Bursa’da uyuşturucu ticareti teşebbüs davaları sık mı?

Cevap: Bursa, stratejik konumu nedeniyle bu tür davaların görüldüğü şehirlerden biridir, ancak spesifik istatistikler kamuoyuna açık değildir.

4. Hangi durumlarda beraat edilir?

Cevap: Delil yetersizliği, kişisel kullanım amacı, hukuka aykırı delil veya suç unsurlarının oluşmaması durumunda beraat mümkündür.

5. Kişisel kullanım miktarı nasıl belirlenir?

Cevap: HSYK genelgelerine göre, maddenin cinsi, miktarı ve sanığın fiziksel-ruhsal yapısına göre belirlenir (örneğin, esrar için 20 gram).

6. Uyuşturucu ticareti teşebbüsünde deliller nelerdir?

Cevap: Telefon dinlemeleri, güvenlik kamerası kayıtları, tanık beyanları, ekspertiz raporları ve hassas terazi gibi unsurlar delil sayılır.

7. Hukuka aykırı delil nedir?

Cevap: Usulsüz arama veya hakim kararı olmadan elde edilen deliller hukuka aykırıdır ve hükme esas alınamaz.

8. Yargıtay’ın bu suçla ilgili kararları nelerdir?

Cevap: Yargıtay, delil yetersizliği veya suçun tamamlanmaması durumunda beraat veya bozma kararları verir (örneğin, 2019/309).

9. Bursa’da bir otobüs aramasında beraat mümkün mü?

Cevap: Evet, eğer sanığın ticaret kastı kanıtlanamazsa veya deliller hukuka aykırıysa beraat edilebilir.

10. Teşebbüs suçu ile tamamlanmış suç arasındaki fark nedir?

Cevap: Teşebbüs, eylemin tamamlanmadan yakalanmasıdır; tamamlanmış suçta ise eylem (örneğin, satış) gerçekleşir.

11. Sanık suçlamayı kabul etmezse ne olur?

Cevap: Suç, sanığın ikrarına bağlı değildir; delillerle kanıtlanmazsa beraat mümkündür.

12. Uyuşturucu ticareti teşebbüsünde etkin pişmanlık uygulanır mı?

Cevap: Evet, TCK 192’ye göre etkin pişmanlık ceza indirimi sağlayabilir.

13. Gümrük sahasında yakalanmak teşebbüs müdür?

Cevap: Evet, uyuşturucu madde gümrükten çıkmadan yakalanırsa ihraca teşebbüs sayılır.

14. Sanığın ruh sağlığı beraati etkiler mi?

Cevap: Evet, sanığın davranışlarını yönlendirme yeteneği yoksa beraat edilebilir (Yargıtay 9. Ceza Dairesi, 2016/2184).

15. Bursa’da narkotik operasyonları nasıl yürütülür?

Cevap: Bursa Narkotik Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü, ihbar ve takip yoluyla operasyonlar düzenler.

16. Tanık beyanı delil sayılır mı?

Cevap: Evet, ancak tek başına yeterli değildir; diğer delillerle desteklenmelidir.

17. Uyuşturucu miktarı beraatta önemli midir?

Cevap: Evet, kişisel kullanım sınırındaki miktarlar ticaret kastını çürütebilir.

18. Kargo ile uyuşturucu göndermek teşebbüs müdür?

Cevap: Kargo gümrükte yakalanırsa teşebbüs, öncesinde yakalanırsa nakletme suçu oluşur.

19. Sanık avukat tutmalı mı?

Cevap: Evet, uzman bir ceza avukatı savunma stratejisi için önemlidir.

20. Yargılama ne kadar sürer?

Cevap: Dosyanın karmaşıklığına göre 1-3 yıl sürebilir.

21. Hangi mahkemeler bu davalara bakar?

Cevap: Ağır Ceza Mahkemeleri bu davalara bakar.

22. Sanık yakalanmadan önce vazgeçerse ne olur?

Cevap: Gönüllü vazgeçme durumunda ceza verilmez (TCK 36).

23. Bursa’da uyuşturucu ticareti davalarında beraat oranı nedir?

Cevap: Resmi istatistikler mevcut değildir, ancak delil yetersizliği sıkça beraat nedeni olur.

24. Telefon dinlemeleri delil sayılır mı?

Cevap: Evet, ancak usulüne uygun yapılmışsa hükme esas alınır.

25. Sanığın sabıkası beraati etkiler mi?

Cevap: Sabıka, delil değerlendirmesini etkilemez, ancak ceza miktarını artırabilir.

26. Uyuşturucu ticareti teşebbüsünde örgütlü suç ne anlama gelir?

Cevap: Suçun suç örgütü kapsamında işlenmesi cezayı ağırlaştırır (TCK 188/4).

27. Çocuklar bu suça iştirak ederse ne olur?

Cevap: Çocuklar, kusur yeteneğine göre cezalandırılır veya beraat eder.

28. Yargıtay bozma kararı ne anlama gelir?

Cevap: Yargıtay, hukuki hata tespit ederse dosyayı yerel mahkemeye geri gönderir.

29. Sanık nasıl tahliye edilir?

Cevap: Tutukluluk süresi orantısızsa, deliller toplanmışsa veya beraat ihtimali yüksekse tahliye mümkündür.

30. Beraat kararı kesinleşir mi?

Cevap: Temyiz edilmezse veya Yargıtay onarsa beraat kesinleşir.

Sonuç

Uyuşturucu ticareti teşebbüs suçu, ciddi yaptırımları olan bir suçtur, ancak delil yetersizliği, kişisel kullanım amacı veya hukuka aykırı deliller gibi durumlarda beraat mümkündür. Türkiye ve Bursa’daki örnekler, bu suçun yargılama süreçlerinde delillerin ve kastın önemini ortaya koymaktadır. Uzman bir ceza avukatıyla çalışmak, sanığın haklarını korumak için kritik öneme sahiptir. Bu makale, konuya dair kapsamlı bir rehber sunmayı amaçlamış ve sıkça sorulan sorularla okuyucuların merakını gidermeyi hedeflemiştir.