HTS Baz Sinyal Bilgilerinin Aynı Yerde Çekmesinin Delil Niteliği

HTS Kayıtları Nedir?

HTS kayıtları, telekomünikasyon operatörleri tarafından tutulan ve 5651 sayılı Kanun gereği Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ile paylaşılan verilerdir. Bu kayıtlar, bir GSM hattının arama, mesajlaşma, internet kullanımı ve baz istasyonu sinyal bilgilerini içerir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 135. maddesi, bu kayıtların suç soruşturması ve kovuşturmasında, somut delillere dayalı kuvvetli şüphe sebepleri varsa ve başka yolla delil elde etme imkânı yoksa, hâkim veya savcı kararıyla alınabileceğini düzenler.

HTS kayıtları, özellikle baz istasyonu verileri aracılığıyla bir kişinin belirli bir zaman diliminde yaklaşık olarak hangi bölgede olduğunu gösterir. Ancak, bu verilerin kesin bir konum belirleyici olup olmadığı ve aynı baz istasyonundan sinyal alan telefonların delil niteliği, hem teknik hem de hukuki açıdan tartışmalıdır.

HTS Baz Sinyal Bilgilerinin Delil Niteliği

Baz istasyonları, cep telefonlarının iletişim kurmasını sağlayan elektromanyetik dalgalar aracılığıyla çalışır. Bir baz istasyonunun kapsama alanı, coğrafi koşullara, bina yoğunluğuna ve sinyal gücüne bağlı olarak birkaç yüz metreden birkaç kilometreye kadar değişebilir. Bu nedenle, iki veya daha fazla telefonun aynı baz istasyonundan sinyal alması, bu kişilerin aynı yerde buluştuğunu kesin olarak kanıtlamaz.

Yargıtay, HTS baz sinyal bilgilerinin delil niteliğini değerlendirirken, bu verilerin tek başına mahkûmiyet için yeterli olmadığını, ancak destekleyici delil olarak kullanılabileceğini vurgulamıştır. Örneğin, Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 24.03.2015 tarihli, 2013/5-247 E., 2015/60 K. sayılı kararında, aynı baz istasyonundan sinyal alan telefonların, kişilerin bir araya geldiğini göstermediği belirtilmiştir. Özellikle büyük şehirlerde, aynı baz istasyonunun kapsama alanında binlerce kişinin bulunabileceği göz önüne alındığında, bu verilerin yalnızca yaklaşık bir konum sağladığı kabul edilir.

Delil Niteliği: HTS Kaydı Ne Zaman Yeterlidir?

Durum	Değerlendirme
Tek başına HTS kaydı	🔴 Yetersiz
HTS + Görüntü Kaydı	🟡 Destekleyici
HTS + Tanık İfadesi	🟢 Güçlü Delil
HTS + Kamera + CGNAT	✅ Mahkumiyet için yeterli olabilir

HTS Verilerinin Değerlendirilmesinde Dikkat Edilecek Hususlar

1. Baz istasyonunun kapsama alanı nedir?
2. O an aktif olan başka istasyon var mıydı?
3. Sinyal yoğunluğu nedeniyle otomatik atama yapılmış olabilir mi?
4. CGNAT verileri ile destekleniyor mu?
5. Tanık, kamera, fiziki takip delilleriyle uyumlu mu?

Yargıtay Kararları Işığında HTS Kayıtlarının Değerlendirilmesi

Yargıtay’ın HTS kayıtlarıyla ilgili kararları, bu verilerin delil niteliğini anlamak için önemli bir rehberdir. Aşağıda, bazı önemli Yargıtay kararları özetlenmiştir:

1. Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 2013/5-247 E., 2015/60 K., 24.03.2015: Aynı baz istasyonundan sinyal alan telefonların, sanıkların bir araya geldiğini göstermediği, bu verilerin mahkûmiyet için yeterli olmadığı vurgulanmıştır. İstanbul, Ankara gibi büyük şehirlerde aynı baz istasyonundan sinyal almanın olağan olduğu belirtilmiştir.
2. Yargıtay 8. Ceza Dairesi, 2016/11680 E., 2018/6262 K., 31.05.2018: HTS kayıtlarının, içeriği tespit edilemeyen görüşmelerle birlikte sanığın çelişkili beyanlarına dayanılarak hüküm kurulmasının hatalı olduğu, şüpheden sanık yararlanır ilkesine dikkat edilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
3. Yargıtay 10. Ceza Dairesi, 2021/20045 E., 2022/4522 K., 07.04.2022: İçeriği bilinmeyen HTS kayıtlarının mahkûmiyet için yeterli olmadığı, başka kesin ve inandırıcı delillerin bulunması gerektiği belirtilmiştir.
4. Yargıtay 20. Ceza Dairesi, 2015/1663 E., 2016/271 K., 21.01.2016: Suç tarihinden önce 28 adet içeriği tespit edilemeyen HTS kaydının, mahkûmiyet için yeterli delil olmadığı, beraat kararı verilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
5. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, 2021/2985 E., 2021/3792 K.: Boşanma davasında HTS kayıtlarının dosyaya kazandırıldığı, ancak incelenmediği veya gerekçeli kararda tartışılmadığı için hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
6. Yargıtay 13. Ceza Dairesi, 2019/7470 E., 2020/324 K.: Baz istasyonu sinyal verilerinin, sanığın telefonu fiilen kullandığının diğer delillerle kanıtlanması durumunda kuvvetli somut delil niteliği taşıyabileceği belirtilmiştir.
7. Anayasa Mahkemesi, 08.03.2023, 2020/16168: HTS kayıtlarının tek veya belirleyici delil olarak kullanılmasının, hukuka uygun şekilde elde edildiği sürece adil yargılanma hakkını ihlal etmediği hükme bağlanmıştır.

Bu kararlar, HTS kayıtlarının destekleyici delil olarak kullanılabileceğini, ancak tek başına mahkûmiyet için yeterli olmadığını göstermektedir. Ayrıca, “şüpheden sanık yararlanır” (in dubio pro reo) ilkesinin, HTS verilerinin yorumlanmasında kritik bir rol oynadığı açıktır.

Somut Örnekler

Aşağıda, HTS baz sinyal bilgilerinin delil niteliğine ilişkin 20 somut örnek sunulmuştur. Bu örnekler, hayali senaryolar olup, Yargıtay kararları ve genel hukuk prensipleri temel alınarak oluşturulmuştur:

1. Cinayet Davası: Sanık A’nın telefonunun, cinayet mahalline 500 metre mesafedeki bir baz istasyonundan sinyal aldığı tespit edildi. Ancak, aynı bölgede başka bir sanık B’nin telefonu da sinyal verdi. Mahkeme, görgü tanığı ve güvenlik kamerası kayıtları olmadan mahkûmiyet kararı vermedi.
2. Hırsızlık Davası: Sanık C’nin telefonu, hırsızlık olayının gerçekleştiği saatte olay yerine yakın bir baz istasyonundan sinyal aldı. Ancak, sanığın işyerinin bu bölgede olması nedeniyle bu delil yetersiz bulundu.
3. Boşanma Davası: Davacı, eşinin sadakatsizlik yaptığını iddia ederek HTS kayıtlarını sundu. Kayıtlar, eşin telefonunun başka bir kişiyle aynı baz istasyonundan sinyal aldığını gösterdi. Ancak, bu kişiyle buluşma kanıtlanamadı, delil destekleyici olarak değerlendirildi.
4. Uyuşturucu Ticareti: Sanık D’nin telefonu, uyuşturucu teslimatının yapıldığı iddia edilen yerde sinyal verdi. Polis baskınında ele geçirilen uyuşturucuyla birlikte HTS kayıtları, mahkûmiyet için destekleyici delil oldu.
5. Tehdit Suçu: Mağdur, sanığın kendisini tehdit ettiğini iddia etti. HTS kayıtları, sanığın telefonunun mağdurun evine yakın bir baz istasyonundan sinyal aldığını gösterdi. Ancak, tehdit içeriği kanıtlanamadı, beraat kararı verildi.
6. Organize Suç: Sanık E’nin telefonu, suç örgütü toplantısının yapıldığı iddia edilen yerde sinyal verdi. Toplantıya katıldığına dair ses kaydıyla birlikte HTS kayıtları mahkûmiyet için kullanıldı.
7. Dolandırıcılık Davası: Sanık F’nin telefonu, dolandırıcılık mağdurunun ofisine yakın bir baz istasyonundan sinyal aldı. Ancak, başka delil bulunmaması nedeniyle mahkeme beraat kararı verdi.
8. Trafik Kazası: Sanık G’nin telefonu, kaza anında kaza mahalline yakın bir baz istasyonundan sinyal aldı. Güvenlik kamerası görüntüleriyle desteklenen HTS kayıtları, sanığın olay yerinde olduğunu doğruladı.
9. Gasp Davası: Sanık H’nin telefonu, gasp olayının gerçekleştiği saatte olay yerine yakın bir baz istasyonundan sinyal aldı. Mağdurun teşhisiyle birlikte HTS kayıtları mahkûmiyet için kullanıldı.
10. Kasten Yaralama: Sanık I’nın telefonu, olay yerinde sinyal verdi. Ancak, aynı baz istasyonundan mağdurun da sinyal alması, sanığın olay yerinde olduğunu kesinleştirmedi.
11. Terör Suçu: Sanık J’nin telefonu, terör eyleminin planlandığı iddia edilen yerde sinyal verdi. Diğer sanıklarla iletişim kayıtları ve tanık ifadeleriyle birlikte HTS kayıtları mahkûmiyet için delil oldu.
12. İnternet Dolandırıcılığı: Sanık K’nin telefonu, dolandırıcılık mağdurunun bulunduğu bölgede sinyal verdi. Ancak, internet üzerinden yapılan işlem kayıtları olmadan HTS delili yetersiz bulundu.
13. Hakaret Davası: Mağdur, sanığın hakaret içeren mesajlar attığını iddia etti. HTS kayıtları, sanığın telefonunun mağdurun işyerine yakın bir yerde sinyal aldığını gösterdi, ancak mesaj içeriği kanıtlanamadı.
14. Adam Kaçırma: Sanık L’nin telefonu, kaçırma olayının gerçekleştiği bölgede sinyal verdi. Mağdurun kurtarılma anındaki video kaydıyla birlikte HTS kayıtları mahkûmiyet için kullanıldı.
15. Sahtecilik Davası: Sanık M’nin telefonu, sahte evrakların hazırlandığı iddia edilen yerde sinyal verdi. Ancak, başka delil bulunmaması nedeniyle HTS kayıtları yetersiz bulundu.
16. Çocuk İstismarı: Sanık N’nin telefonu, mağdurun evine yakın bir baz istasyonundan sinyal aldı. Mağdurun ifadesi ve tıbbi raporlarla birlikte HTS kayıtları delil olarak kabul edildi.
17. Rüşvet Davası: Sanık O’nun telefonu, rüşvet alındığı iddia edilen yerde sinyal verdi. Ancak, Yargıtay, aynı baz istasyonundan sinyal almanın olağan olduğunu belirterek beraat kararı verilmesini onayladı.
18. Ticari Uyuşmazlık: Davacı, davalının belirli bir yerde buluşmadığını iddia etti. HTS kayıtları, davalının telefonunun buluşma yerinde sinyal aldığını gösterdi, ancak buluşma kanıtlanamadı.
19. Kayıp Şahıs Davası: Kayıp kişinin telefonunun son sinyal aldığı baz istasyonu tespit edildi. Bu bilgi, arama kurtarma çalışmalarını yönlendirdi, ancak delil olarak kullanılmadı.
20. Zimmet Suçu: Sanık P’nin telefonu, zimmet suçunun işlendiği iddia edilen banka şubesinde sinyal verdi. Banka kayıtları ve tanık ifadeleriyle birlikte HTS kayıtları mahkûmiyet için destekleyici delil oldu.

Teknik ve Hukuki Değerlendirme

HTS kayıtlarının teknik analizi, adli bilişim uzmanları tarafından yapılır. Bu analiz, baz istasyonu kapsama alanlarının haritalandırılmasını, sinyal yoğunluğunun değerlendirilmesini ve zaman damgalarının incelenmesini içerir. Adli bilişim uzmanları, HTS verilerinin manipüle edilip edilmediğini veya teknik hatalar içerip içermediğini kontrol eder.

Hukuki açıdan, HTS kayıtlarının delil olarak kullanılabilmesi için şu şartlar aranır:

• Hukuka Uygunluk: Kayıtlar, CMK 135. maddeye uygun olarak hâkim veya savcı kararıyla alınmalıdır.
• Somut Şüphe: Suç işlendiğine dair somut delillere dayalı kuvvetli şüphe olmalıdır.
• Destekleyici Delil: HTS kayıtları, tek başına mahkûmiyet için yeterli değildir; tanık ifadeleri, güvenlik kamerası görüntüleri veya diğer somut delillerle desteklenmelidir.

Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)

Aşağıda, HTS baz sinyal bilgilerinin delil niteliğiyle ilgili 30 sıkça sorulan soruya yanıt verilmiştir:

1. HTS kaydı nedir?
   HTS (Historical Traffic Search), bir telefon numarasının arama, mesajlaşma ve baz istasyonu bilgilerini içeren kayıtlardır.
2. HTS kayıtları nasıl alınır?
   CMK 135. maddeye göre, hâkim veya savcı kararıyla BTK’dan talep edilir.
3. HTS kayıtları delil olarak kullanılabilir mi?
   Evet, ancak tek başına mahkûmiyet için yeterli değildir; destekleyici delil gerekir.
4. Baz istasyonu sinyali tam konum verir mi?
   Hayır, yalnızca yaklaşık bir bölgeyi gösterir; kapsama alanı geniş olabilir.
5. Aynı baz istasyonundan sinyal almak buluşmayı kanıtlar mı?
   Hayır, Yargıtay’a göre bu durum tek başına buluşmayı kanıtlamaz.
6. HTS kayıtları hangi suçlarda kullanılır?
   Kasten öldürme, uyuşturucu ticareti, terör gibi katalog suçlarda sıkça kullanılır.
7. HTS kayıtları ne kadar süre saklanır?
   Genellikle 5 yıl, ancak mahkeme kararıyla daha eski kayıtlar talep edilebilir.
8. HTS kayıtları özel hayatı ihlal eder mi?
   Hukuka uygun alındığında ihlal etmez; aksi takdirde delil geçersiz sayılır.
9. Boşanma davalarında HTS kayıtları kullanılır mı?
   Evet, sadakatsizlik gibi iddiaların ispatında destekleyici delil olabilir.
10. HTS kayıtları manipüle edilebilir mi?
    Teknik olarak mümkün, ancak adli bilişim uzmanları bunu tespit edebilir.
11. Yargıtay HTS kayıtlarını nasıl değerlendiriyor?
    Destekleyici delil olarak görür, tek başına yeterli bulmaz.
12. Baz istasyonu kapsama alanı ne kadar geniş?
    Coğrafi koşullara bağlı olarak birkaç yüz metreden birkaç kilometreye kadar değişir.
13. HTS kayıtları içeriği gösterir mi?
    Hayır, yalnızca iletişim hareketlerini (kim, ne zaman, nerede) gösterir.
14. HTS kayıtları için hangi kanun geçerli?
    5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 135. maddesi.
15. HTS kayıtları hukuk davalarında kullanılır mı?
    Evet, özellikle boşanma ve ticari uyuşmazlıklarda destekleyici delil olarak.
16. Sanık, HTS kaydındaki hattın kendisine ait olmadığını iddia ederse ne olur?
    Mahkeme, hattın fiili kullanıcısını araştırır; bu durum delil değerlendirmesini etkiler.
17. HTS kayıtları mahkûmiyet için yeterli midir?
    Hayır, Yargıtay’a göre başka delillerle desteklenmelidir.
18. Baz istasyonu verileri teknik delil midir?
    Uzman bilirkişi raporuyla teknik delil niteliği kazanır.
19. HTS kayıtları ne kadar sürede alınır?
    Mahkeme kararına bağlı olarak genellikle birkaç gün içinde BTK’dan temin edilir.
20. HTS kayıtları ankesörlü telefonlar için de alınabilir mi?
    Evet, ankesörlü hatlarla ilgili iletişim kayıtları da talep edilebilir.
21. HTS kayıtları hangi kurumdan alınır?
    Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK).
22. Aynı baz istasyonundan sinyal almak suç mudur?
    Hayır, bu durum tek başına suç teşkil etmez.
23. HTS kayıtları sosyal medya iletişimini kapsar mı?
    Hayır, ancak cihaz incelemesiyle sosyal medya mesajları delil olabilir.
24. HTS kayıtları için bilirkişi raporu gerekli midir?
    Evet, teknik analiz için adli bilişim uzmanı raporu şarttır.
25. HTS kayıtları geçmişe dönük ne kadar alınabilir?
    Genellikle 5 yıl, ancak mahkeme kararıyla daha eski veriler talep edilebilir.
26. HTS kayıtları adil yargılanma hakkını ihlal eder mi?
    Hukuka uygun alındığında ihlal etmez; Anayasa Mahkemesi bu yönde karar vermiştir.
27. Baz istasyonu sinyali hangi durumlarda kesin delildir?
    Sanığın hattı fiilen kullandığının kanıtlanması durumunda.
28. HTS kayıtları hangi davalarda etkilidir?
    Ceza davalarında (cinayet, uyuşturucu, terör) ve boşanma davalarında etkilidir.
29. HTS kayıtları mahkemede nasıl sunulur?
    BTK’dan alınan resmi raporlar, bilirkişi analiziyle mahkemeye sunulur.
30. HTS kayıtları olmadan mahkûmiyet mümkün mü?
    Evet, başka somut deliller varsa mahkûmiyet kararı verilebilir.

Sonuç

HTS baz sinyal bilgilerinin aynı yerde çekmesi, ceza ve hukuk davalarında önemli bir delil olarak kullanılabilir, ancak Yargıtay kararları ışığında bu verilerin tek başına mahkûmiyet için yeterli olmadığı açıktır. Şüpheden sanık yararlanır ilkesi, HTS kayıtlarının yorumlanmasında kritik bir rol oynar. Adli bilişim uzmanlarının teknik analizleri ve diğer delillerle desteklenmesi, bu kayıtların delil niteliğini artırır. Bu makale, HTS kayıtlarının hem teknik hem de hukuki boyutlarını, somut örnekler ve Yargıtay kararlarıyla detaylı bir şekilde ele alarak, konuya dair kapsamlı bir rehber sunmaktadır.